O czasopiśmie
Zakres i zasięg czasopisma
„Lud” jest znany i ceniony jako czasopismo o ponad stuletniej historii i bogatej tradycji odzwierciedlającej dzieje polskiej etnologii i antropologii kulturowej. Wiele pokoleń polskich etnologów zostawiło w nim ślad swej działalności, zarówno w zakresie etnograficznej dokumentacji kultury, jak i na polu teoretyczno-metodologicznym. Na łamach „Ludu” publikowane są zarówno teksty stricte naukowe, ukazujące bogactwo i wielonurtowość współczesnej polskiej antropologii, jak i ciekawe artykuły z zakresu bardziej tradycyjnie rozumianej etnografii, etnologii oraz dyscyplin pokrewnych. Ambicją redakcji jest, by „Lud” inicjował debaty dotyczące kondycji i przyszłości polskiej etnologii i antropologii społeczno-kulturowej, stanowił forum żywej dyskusji naukowej, poruszał ważkie tematy społeczne, był czasopismem zaangażowanym, zabierającym głos w dyskursie publicznym, jasno opowiadającym się po stronie wartości, na których ufundowana jest antropologia.
Proces recenzji
- Artykuły publikowane w czasopiśmie „Lud” wydawanym przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze są recenzowane.
- Przysyłając artykuł do redakcji, autor wyraża zgodę na jego recenzowanie.
- Recenzje są sporządzane na formularzu dostępnym na Akademickiej Platformie Czasopism, w tzw. trybie double-blind review (procedura recenzyjna przebiega z zachowaniem zasad poufności i ma charakter dwustronnie anonimowy).
- Pierwszej, wstępnej oceny tekstu dokonuje redakcja czasopisma w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania materiału. Teksty wstępnie zaakceptowane przez redakcję są przekazywane dwóm recenzentom zewnętrznym − członkom zespołu niezależnych recenzentów, którego skład podawany jest raz w roku na stronie redakcyjnej czasopisma. Recenzenci dokonują oceny tekstu w ciągu 30 dni.
- W przypadku, gdy jedna z recenzji jest pozytywna, a druga negatywna, redakcja ma prawo powołać trzeciego recenzenta.
- Po zapoznaniu się z opinią recenzentów redakcja w ciągu 7 dni informuje autora o przyjęciu tekstu do publikacji (ewentualnie po wprowadzeniu koniecznych poprawek) bądź o jego odrzuceniu.
- Autor ma 30 dni na dokonanie poprawek i przekazanie ostatecznej wersji tekstu do redakcji. Przekroczenie terminu skutkuje bądź przesunięciem tekstu do kolejnego numeru bądź rezygnacją z publikacji.
- W przypadku, kiedy autor nie akceptuje uwag recenzentów oraz redakcji lub kiedy redakcja nie zgadza się z poprawkami autora, autor może wycofać tekst, redakcja zaś może odrzucić tekst.
- Ostateczną decyzję o zamieszczeniu artykułu, odrzuceniu lub skierowaniu do poprawy podejmuje każdorazowo redaktor naczelny czasopisma. W przypadku, kiedy artykuł składa redaktor naczelny czasopisma, wszelkie decyzje związane z publikacją jego tekstu podejmuje zastępca redaktora naczelnego lub członek redakcji.
Polityka otwartego dostępu
Nasze czasopismo ukazuje się w wolnym dostępie (open access). Oznacza to, że cała zawartość czasopisma jest dostępna nieodpłatne dla użytkowników: osób prywatnych i instytucji. Użytkownicy mogą czytać, pobierać, kopiować, rozpowszechniać, drukować, przeszukiwać pełen tekst każdego z artykułów, jak również publikować do niego odnośniki bez uzyskiwania zgody wydawcy czy autora.
Etyka wydawnicza
Nasze czasopismo działa w zgodzie z Kodeksem Postępowania Komitetu ds. Etyki Wydawniczej (Committee on Publication Ethics – COPE). Wszystkie strony zaangażowane w proces publikacji (redaktor czasopisma, autor, recenzent i wydawca) powinny zapoznać się ze standardami zachowań etycznych stosowanymi w czasopismach wydawanych przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Redakcja
1) Redaktor w czasopiśmie jest odpowiedzialny za decyzje, które artykuły przysłane do redakcji powinny być publikowane, a ponadto jest odpowiedzialny za wszystko, co zostało opublikowane w czasopiśmie. Przy podejmowaniu tych decyzji redaktor może kierować się polityką komitetu redakcyjnego czasopisma, jak również wymogami prawnymi regulującymi sprawy zniesławienia, naruszania praw autorskich i plagiatu. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących publikacji redaktor może konsultować się z innymi członkami redakcji i recenzentami. Redaktor powinien zachować normy przyjęte w publikacjach akademickich, wykluczać praktyki narażające normy etyczne i intelektualne, oraz zawsze być gotowy do publikowania poprawek, wyjaśnień, anulowań i przeprosin, jeśli zajdzie taka potrzeba.
2) Redaktor powinien oceniać nadesłane artykuły pod kątem zawartości merytorycznej bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, przekonania religijne, pochodzenie etniczne, obywatelstwo lub upodobania polityczne autora (-ów). Redaktor nie ujawnia żadnych informacji o rozpatrywanym artykule nikomu poza autorem (-ami), recenzentami lub potencjalnymi recenzentami, a w określonych przypadkach również innymi członkami redakcji lub komitetu redakcyjnego.
3) Redaktor i każdy inny członek redakcji nie może ujawniać żadnych informacji o nadesłanej pracy nikomu poza autorem (-ami), recenzentami, potencjalnymi recenzentami, innymi konsultantami redakcyjnymi (np. tłumaczami lub korektorami językowymi) i wydawcą.
4) Redaktor powinien dążyć do zapewnienia sprawiedliwej i merytorycznej recenzji. Przed rozpoczęciem procesu rozpatrywania artykułu redaktor powinien ujawnić ewentualne konflikty interesów wynikające z konkurencji, współpracy lub innych relacji i powiązań z każdym z autorów, firm lub (ewentualnie) instytucji związanych z artykułami proponowanymi do publikacji. W przypadku zaistnienia takich sytuacji redaktor w zamian powinien poprosić współredaktorów lub innych członków redakcji o podjęcie się procesu rozpatrywania artykułu i jego recenzji. Redakcja powinna wymagać od wszystkich współpracowników ujawnienia istotnych konfliktów interesów konkurencyjnych i publikować poprawki, gdy sprzeczne interesy zostały ujawnione po opublikowaniu artykułu. Jeśli to konieczne, powinny być podjęte inne odpowiednie działania, np. wycofanie publikacji lub opublikowanie sprostowania.
Autorzy
1) Za autora artykułu uznaje się osobę, która znacznie przyczyniła się bądź do powstania koncepcji pracy, bądź do analizy i interpretacji danych; sporządziła pierwotną wersję tekstu lub dokonała jego krytycznej oceny, wnosząc znaczący wkład intelektualny; podjęła decyzję o ostatecznym kształcie tekstu w wersji, w jakiej ma zostać wydany. W przypadku ujawnienia, że autor publikacji dopuścił się zachowania nieetycznego – jak plagiat, fałszowanie danych czy ponowna publikacja wydanej już uprzednio pracy bądź jej części (tzw. autoplagiat) – Redakcja zwróci się do niego z prośbą o wyjaśnienia, a następnie podejmie odpowiednie kroki, przewidziane w wytycznych COPE. Na późniejszym etapie postępowania może to oznaczać zawiadomienie władz jednostki naukowej autora, odrzucenie danego artykułu, a także odmowę publikowania w czasopiśmie jakichkolwiek tekstów autorstwa tej osoby.
2) Przed zgłoszeniem artykułu należy wyeliminować zagrożenie dwoma rodzajami naruszenia etyki publikowania związanymi z autorstwem, określanymi terminami ghostwriting (autorzy widma) i guest authorship (autorstwo gościnne). Ghostwriting odnosi się do sytuacji, kiedy osoba, która w znaczącym stopniu przyczyniła się do powstania publikacji, nie figuruje jako jej autor lub też, w przypadku wkładu o charakterze ściśle technicznym, niekwalifikującym takiej osoby do miana autora, jej wkład nie jest w publikacji opisany. Guest authorship to sytuacja odwrotna, w której jakaś osoba wymieniona jest w publikacji jako autor, choć jej wkład w powstanie tekstu jest niewystarczający lub wręcz żaden.
3) Jeśli w powstawaniu tekstu oraz poprzedzających je badaniach brała udział więcej niż jedna osoba, w artykule należy umieścić informację o charakterze wkładu (nie zaś wkładzie procentowym) każdego z autorów (np. „Wkład poszczególnych autorów: DF odpowiada za koncepcję badań; BK zgromadziła dane. Obie autorki współtworzyły pierwotny tekst artykułu”; lub też: „Poszczególni autorzy złożyli następujące deklaracje odnośnie do swojego udziału w procesie badawczym: koncepcja badań: pierwsza autorka; analiza danych: drugi autor; tworzenie tekstu: pierwsza autorka i drugi autor”). Informacje te zostaną zamieszczone w opublikowanym tekście.
4) Zgodnie z wytycznymi COPE wszelkie zmiany informacji o autorstwie wymagają pisemnej zgody wszystkich autorów. Zgodę taką każdy z nich powinien wyrazić oddzielnie, w liście elektronicznym skierowanym bezpośrednio do redaktora naczelnego czasopisma. Zgoda każdego z autorów na zmianę informacji o autorstwie składanego do publikacji lub wydanego już artykułu musi przybrać formę pisemnego oświadczenia. Obowiązek podania jasnej przyczyny proponowanej zmiany (czy proponowanych zmian) oraz koordynowania interakcji między autorami a redaktorem naczelnym spada na autora-korespondenta. Jeśli autorom nie uda się osiągnąć porozumienia, powinni odwołać się do władz rodzimej jednostki, w których gestii leży podjęcie ostatecznej decyzji. Redakcja nie podejmuje się uczestnictwa w tego rodzaju sporach. Jeśli opisana tu procedura dotyczy opublikowanego już artykułu, zmiana informacji o autorstwie odbywa się w trybie publikacji nowego artykułu zawierającego korektę.
Recenzenci
1) Recenzja pomaga redaktorowi w podejmowaniu decyzji o charakterze redakcyjnym i, poprzez komunikację redakcji z autorem, ma również pomóc autorowi w poprawie artykułu.
2) Recenzje powinny być wykonane w sposób obiektywny. Personalna krytyka autora jest niedopuszczalna. Recenzenci powinni jasno wyrażać swoje opinie, używając przy tym odpowiednich argumentów na poparcie swoich tez.
3) Każda osoba zaproszona do recenzji, która nie czuje się kompetentna do zrecenzowania artykułu lub wie, że nie zdąży wykonać tej recenzji we właściwym czasie, powinna niezwłocznie powiadomić redaktora tak, żeby ten mógł poprosić o recenzję kogoś innego.
4) Każdy recenzowany artykuł musi być traktowany jako dokument poufny. Nie może on być pokazywany lub omawiany z innymi osobami bez zezwolenia redaktora.
Konflikt interesów
Do konfliktu interesów dochodzi wtedy, kiedy autor (lub jednostka, którą reprezentuje), recenzent albo redaktor zaangażowany jest w ekonomiczne lub osobiste relacje, które w nieodpowiedni sposób wpływają na jego działania. Innymi, pokrewnymi określeniami tego zjawiska są: konflikt zobowiązań i konflikt lojalności. Potencjalny jego wpływ na osąd naukowy oscyluje między znikomym a bardzo dużym. Konflikt interesów może zachodzić również wtedy, gdy dotknięty nim człowiek nie zdaje sobie z tego sprawy. Najoczywistsze przykłady konfliktu interesów związane są z relacjami ekonomicznymi, takimi jak zatrudnienie, otrzymywanie wynagrodzeń, dokonywanie płatnych konsultacji i ekspertyz. Sytuacje tego rodzaju niosą także ze sobą największe ryzyko podważenia wiarygodności czasopisma, autorów, a nawet badań naukowych. Do źródeł konfliktu interesów mogą jednak zaliczać się także relacje osobiste czy współzawodnictwo naukowe, polityczne lub intelektualne namiętności itp. Każdy autor oraz recenzent, w którego przypadku występuje jakiegokolwiek rodzaju konflikt interesów, zobowiązany jest zgłosić ten fakt redakcji.
OŚWIADCZENIE WYDAWCY
W przypadkach domniemanej lub sprawdzonej nierzetelności naukowej, nieuczciwej publikacji lub plagiatu, wydawca, w ścisłej współpracy z redaktorem czasopisma, podejmie wszelkie właściwe środki w celu wyjaśnienia sytuacji i wniesienia poprawek do określonego artykułu. Obejmuje to szybką publikację erraty lub, w uzasadnionych przypadkach, pełne wycofanie pracy z czasopisma.
Rada Naukowa
- Janusz Barański (IEiAK, Uniwersytet Jagielloński)
- Michał Buchowski (IEiAK, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
- Juraj Buzalka (Fakulta sociálnych a ekonomických vied, Univerzita Komenského, Bratislava)
- Karolina Follis (Department of Politics, Philosophy and Religion, Lancaster University, Lancaster UK)
- Elżbieta Goździak (Institute for the Study of International Migration, Georgetown University, Washington)
- Chris Hann (Max Planck Institute for Social Anthropology, Halle/Saale)
- Zbigniew Jasiewicz (em. prac. nauki, IEiAK, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
- Katarzyna Kaniowska (IEiAK, Uniwersytet Łódzki)
- Gabriela Kiliánová (Filozofická fakulta, Univerzita Komenského, Bratislava)
- Anika Keinz (Kulturwissenschaftliche Fakultät, Europa-Universität Viadrina, Frankfurt am Oder)
- Lech Mróz (em. prac. nauki, IEiAK, Uniwersytet Warszawski)
- Danuta Penkala-Gawęcka (IEiAK, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
- Frances Pine (Department of Anthropology, Goldsmiths, University of London)
- Aleksander Posern-Zieliński (em. prac. nauki, IEiAK, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, IAiE, Polska Akademia Nauk)
- Alexandra Schwell (Institut für Kulturanalyse Alpen-Adria-Universität Klagenfurt/Celovec)
Lista recenzentów
Recenzenci artykułów publikowanych w „Ludzie” dobierani są zgodnie z kwalifikacjami merytorycznymi. Pełna lista recenzentów zamieszczana jest na łamach czasopisma nie rzadziej niż raz w roku.
Historia czasopisma
„Lud” to jedyne czasopismo etnologiczne w Polsce, i jedno z niewielu w Europie, które posiada stuletnią „głębię genealogiczną”. Od momentu założenia pisma w 1895 roku, było ono ściśle związane z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym, instytucją, której rola w rozwoju polskiej etnologii jest nie do przecenienia.