Mapy dźwiękowe i wyobraźnia audiogeograficzna – kartograficzne i społeczne praktyki soundmappingu
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2021.60.06Ключові слова
krytyczna kartografia, mapa dźwiękowa, słuchanie immersyjne, soundmapping, soundscape, wyobraźnia dźwiękowaАнотація
Artykuł dotyczy społecznej praktyki wytwarzania cyfrowych map dźwiękowych (soundmappingu) w perspektywie interdyscyplinarnej łączącej antropologię dźwięku, ekologię akustyczną, psychogeografię oraz krytyczną kartografię. Mapy dźwiękowe są tu ujęte jako czasoprzestrzenne, audiowizualne, cyfrowe (re)prezentacje powstające kolektywnie w oparciu o mechanizm user-generated content i bazujące na globalnych mapach takich jak Google Maps czy OpenStreetMap. W artykule rozważam kwestię map dźwiękowych rozumianych jako doświadczenie o charakterze lokatywnym i transfonicznym, które pozawalają definiować użycie map dźwiękowych jako proces wyobrażeniowy.
Посилання
Anderson, I. (2016), Soundmapping Beyond The Grid: alternative cartographies of sound. Journal of Sonic Studies, 11. Pozyskano z https://www.researchcatalogue.net/view/234645/234646/0/0.
Aporee – Sounds of the World – Radio Aporee. Pozyskano z: https://radio.aporee.org/.
Bailey, J., Biggs, I. (2012). Either Side of Delphy Bridge: A Deep Mapping Project Evoking and Engaging the Lives of Older Adults in Rural North Cornwall. Journal of Rural Studies, 28, 318–328. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2012.01.001
Bailt, D. (2015). For an Ecological Music – Max Neuhaus. Theory & Criticism, 44. https://doi.org/10.4000/critiquedart.17143
Black, J. (1997). Maps and Politics. Chicago: University of Chicago Press.
Brock, A., Jouffrais, Ch. (2015). Interactive Audio-tactile Maps for Visually Impaired People. ACM SI- GACCESS Accessibility and Computing, 113. DOI:10.1145/2850440.2850441.
Brussels Sound Map. Pozyskano z: http://www.bna-bbot.be/brusselssoundmap/#sounds/254.
Butler, J. (1988). Performative acts and gender constitution: An essay in phenomenology and feminist theory. Theatre Journal, 40, 519-531. https://doi.org/10.2307/3207893
Butler, J. (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York and London: Routledge.
Caquard, S. (2013). Cartography I: Mapping narrative cartography. Progress in Human Geography, 37(1), 135-144. https://doi.org/10.1177/0309132511423796
Classen, C. (1993). Worlds of Sense: Exploring the Senses in History and Across Cultures. New York: Routledge.
Del Casino, V. J., Hanna, S. P. (2006). Beyond the 'binaries': A methodological intervention for interrogating maps as representational practices. ACME: An International E-Journal for Critical Geographies, 4 (1), 34-56. Pozyskano z https://acmejournal.org/index.php/acme/article/view/727
Deleuze, G., Guattari, F. (1987). A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. Minneapolis: University of Minnesota.
Dwyer, O. (2003). Memory on the margins: Alabama's Civil Rights Journey as a memorial text. In: S. Hanna, V. Del Casino (eds.), Mapping Tourism (pp. 28-50). Minneapolis: University of Minnesota Press.
Edler, D., Kühne, O. Keil, J., Dickmann, F. (2019). Audiovisual Cartography: Established and New Multimedia Approaches to Represent Soundscapes. Journal of Cartography and Geographic Information, 69, 5–17. https://doi.org/10.1007/s42489-019-00004-4
Feld, S. (1982). Sound and sentiment: Birds, weeping, poetics, and song in Kaluli expression. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Feld, S. (1996). Waterfalls of song: An acoustemology of place resounding in Bosavi, Papua
New Guinea. In: S. Feld, K. H. Basso (eds.), Senses of place (pp. 91-135). Santa Fe, NM: School of American Research Press.
Gell, A. (1995). The Language of the Forest: Landscape and Phonological Iconism in Umeda. In: E. Hirsch, O. Michael (eds.). The Anthropology of Landscape: Perspectives on Place and Space (pp. 232–254). Oxford: Clarendon Press.
Gibson, K. (2001). Regional subjection and becoming. Environment and Planning D: Society and Space, 19 (6), 639-667. https://doi.org/10.1068/d290
Harley, J.B. (1988). Maps, knowledge, and power. In: D. Cosgrove, S. Daniels (eds.). The Iconography of Landscape: Essays on Symbolic Representation, Design and Use of Past Environments (pp. 277-312). Cambridge: Cambridge University Press.
Harley, J.B. (1989). Deconstructing the map. Cartographica, 26 (2), 1-20. https://doi.org/10.3138/E635-7827-1757-9T53
Harley, J.B. (1990). Cartography, ethics, and social theory. Cartographica, 27 (2), 1-23. https://doi.org/10.3138/C211-1512-0603-XJ14
Herzfeld, M. (2004). Zmysły. W: M. Herzfeld. Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie (s. 331–350). Kraków: Wydawnictwo UJ.
Howes, D. (ed.) (1991). Varieties of Sensory Experience: a Sourcebook in the Anthropology of the Senses. Toronto: University of Toronto Press.
Ingold, T. (2007). Against Soundscape. In: A. Carlyle (ed.)2007. Autumn Leaves: Sound
and the Environment in Artistic Practice (pp. 10-13). London: Double Entendre.
Jacob, C. (2006). The Sovereign Map: Theoretical Approaches in Cartography Throughout History (Transl. Tom Conley). Chicago: University of Chicago Press.
Järviluoma, H. (ed.) (2009).Acoustic Environments in Change. Turku: MS.
Jentsch, E. (1906). On the Psychology of the Uncanny. Pozyskano z http://art3idea.psu.edu/locus/Jentsch_uncanny.pdf
Laakso, M., Sarjakoski, L.T. (2010). Sonic Maps for Hiking – Use of Sound in Enhancing the Map Use Experience. Cartogr J, 47(4), 300–307. DOI: https ://doi.org/10.1179/00087 0410X 12911 29827 6237.
Locus Sonus. Pozyskano z: https://locusonus.org/soundmap/051/.
Lydenberg, R. (1997). Freud's Uncanny Narratives. PMLA, 112(5), 1072-1086. https://doi.org/10.2307/463484.
Kim, M. (2017). Imagine Sound Map – Time, Temporality and Temporariness in the Soundscape of OĀZE. Conference Paper. Invisible Places 7– 9 April 2017 São Miguel Island, Azores, Portugal. Pozyskano z http://invisibleplaces.org/2017/pdf/Kim.pdf
Kornfeld, A-L., Schiewe, J., Dykes, J. (2011). Audio Cartography: Visual Encoding of Acoustic Parameters. In: Advances in Cartography and GIScience. Volume 1 (pp 13-31). Berlin, Heidelberg: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-642-19143-5
Krygier, J. B (1994) Sound and geographic visualization. In: A. M. MacEachren, D. R. F. Taylor (eds.). Visualization in modern cartography (pp. 149–166). Oxford: Elsevier.
Labelle, B. (2010). Acoustic Territories: Sound Culture and Everyday Life. London:
Bloomsbury Publishing.
Leadley, M. (2015). In Situ Listening: Soundscape, Site and Transphonia. PhD Sonic Arts. Goldsmiths, University of London. DOI:10.25602/GOLD.00015066
Lee, L. (b.d.). Ear-Walking Woman: An Interview With Annea Lockwood. Orlando. Pozyskano z http://www.weareorlando.co.uk/page55.php
Lentjes, R. (2017). Surreal Conjuntions. An Interview with Annea Lockwood. https://van-us.atavist.com/surreal-conjunctions (dostęp 31.12.2020).
Lockwood, A. (2004). Sound Mapping the Danube River from the Black Forest to the Black Sea: Progress Report, 2001-03. Soundscape: Journal of Acoustic Ecology, 5(1), 32–34. Pozyskano z https://www.wfae.net/journal.html
Lockwood, A. (2007). What is a River? Soundscape: Journal of Acoustic Ecology, 7(1), 43-44. Pozyskano z https://www.wfae.net/journal.html
Lynch, A. K. (1960). The image of the city. Cambridge : The Technology Press : Harvard University Press.
MacEachren, A. M. (2004). How maps work. Representation, visualization, and design. New York: Guilford Press.
McMurray, P. (2018). Ephemeral cartography: on mapping sound, Sound Studies, 4(2), 110-142. https://doi.org/10.1080/20551940.2018.1512696
Montreal Sound Map. Pozyskano z: https://www.montrealsoundmap.com/?lang=en.
Morris, L.(2001). The Sound of Memory. The German Quarterly, 74(4), 368-378. https://doi.org/10.2307/3072631.
Natter, W, Jones, J. P. (1997). Identity, space, and other uncertainties. In: G. Benko, U. Strohmayer (eds.). Space and Social Theory: Interpreting Modernity and Postmodernit pp. 143-161. Oxford, Cambridge: Blackwell.
Noll Udo (2019). Making Waves: Udo Noll on Radio Aporee (Audio). Podcast Wave Farm, May 11, 2019. Pozyskano z https://wavefarm.org/wf/archive/7aef63
Oliveros, P. (2005). Deep Listening: A Composer’s Sound Practice. New York: iUniverse, Inc.
Ouzounian, G. (2014). Acoustic Mapping. In: M. Gandy, B. J. Nelson (eds.). The Acoustic City (pp. 164–173). Berlin: JOVIS Verlag.
Przewodnik dla dryfujących. Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście (Wybór i przekład M. Kwaterko i Paweł Krzeczkowski). (2015). Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
Radicchi, A. (2013). Emotional geography & soundscape studies: beyond the cognitive approach in (sound)mapping urban spaces. Paper Conference: the EAEA11 Envisioning Architecture: Design, Evaluation, Communication. Pozyskano z https://www.researchgate.net/publication/305929511_Emotional_Geography_Soundscape_Studies_beyond_the_cognitive_approach_in_soundmapping_urban_spaces
Roberts, L. (2016). Deep Mapping and Spatial Anthropology. Humanities 5(1), pp. 5. https://doi.org/10.3390/h5010005
Rundstrom, R. A. (1990). A Cultural Interpretation of Inuit Map Accuracy. Geographical Review, 80(2), 155-168. https://doi.org/10.2307/215479
Schafer, R. M. (1969). The New Soundscape. England: Universal Edition.
Schafer, R. M. (1977). The soundscape. Our sonic environment and the tuning of the world. Rochester: Destiny Books.
Schiavini, C. (2004/2005). Writing the Land: Horizontality, Verticality and Deep Travel inWilliam Least Heat-Moon’s PrairyErth. Revista di Studi Americani, 15/16, 93–113.
Schlüter, F. (2013). Walking in the City. Hidden Sounds and Mobile Places. Sonic Agents, Posted on October 25, 2013. Pozyskano z https://sonicagents.wordpress.com/2013/10/25/walking-in-the-city/
Silverman, E. (2001). Masculinity, Motherhood, and Mockery: Psychoanalyzing Culture and the Iatmul Naven Rite in New Guinea. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Sonic Wonderland. Pozyskano z: http://www.sonicwonders.org/.
Sons de Barcelona. Pozyskano z: https://barcelona.freesound.org/.
Sound Around You. Pozyskano z: http://www.soundaroundyou.com/#.
Soundcities. Pozyskano z: https://www.soundcities.com/.
Southworth, M. (1969).The Sonic Environment of Cities, Environment and Behaviour, 1(1), 49-70. https://doi.org/10.1177/001391656900100104
Stanisz, A. (2017). Field recording jako metoda etnografii poprzez dźwięk. Przegląd Kulturoznawczy, 1 (31), 1-19. DOI: 10.4467/20843860PK.17.001.6930
Stanisz, A. (2018/2019). Collecting Sounds. Online Sharing of Field Recordings as Cultural Practice. Ethnologia Polona, 39, 127-144. Pozyskano z https://journals.iaepan.pl/ethp/article/view/2007
Stanisz, A. (2019). Społeczno-kulturowe praktyki produkcji, dystrybucji i słuchania soundscape’ów. Miscellanea Anthropologica Et Sociologica, 20 (2), 83–105. Pozyskano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/maes/article/view/3671
Stoller, P. (1989). The Taste of Ethnographic Things. The Senses in Anthropology. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Sumikawa, D.A. (1985). Guidelines for the integration of audio cues into computer user interfaces. M.S. University of California, Davis.
The Noise Observation & Information Service for Europe. Pozyskano z: https://noise.eea.europa.eu/.
Thrift, N. (1996). Spatial Formations. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.
Toop, D. (2010). Sinister Resonance, The Mediumship of the Listener. New York: Continuum International.
Truax, B. (2001). Acoustic Communication. Westport: Greenwood Publishing.
Turner, A. (2006). An introduction to neogeography. Sebastapol, CA: O’Reilly Media.
Uimonen, H. (2015). Transphonic Sounds. Commercial radio music in a shared urban environment. Etnomusikologian vuosikirja, 7. https://doi.org/10.23985/evk.66772
Uimonen, H. (2008). Pure Geographer. Observations on J.G. Granö and Soundscape Studies Soundscape: The Journal of Acoustic Ecology, 8(1), 14-16. Pozyskano z https://www.wfae.net/journal.html
Unseen Soundwalks: Downtown Warsaw. Pozyskano z: https://explore.echoes.xyz/collections/HGqT- tsm5WCbTqTUj.
Von Glahn, D., Sciuchetti, M. (2019). A New or Another Sound Map: Annea Lockwood and Mark Sciuchetti Listen to the Hudson River. Ecomusicology Review, 7. Pozyskano z https://ecomusicology.info/a-new-or-another-sound-map/
Waldock, J. (2011). Soundmapping: Critiques And Reflections On This New Publicly Engaging Medium. Journal of Sonic Studies, 1(1). http://journal.sonicstudies.org/vol01/nr01/a08
Walking Festival of Sound. Pozyskano: https://wfos.net/about.html.
Westerkamp, H. (2000). Sound excursion: Plano Pilato, Brasilia. Soundscape: The Journal of Acoustic Ecology, 1, 20–21. Pozyskano z: https://www.wfae.net/journal.html
Wissmann, T. (2014) Geographies of urban sound. Abingdon: Routledge.
Wood, D. (1992). The Power of Maps. New York and London: The Guilford Press.
Wood, D. (2012). Anthropology of Cartography. In: Les Roberts (ed.). Mapping Cultures. Place, Practice, Performance (pp.280-303). London: Palgrave Macmillan.
Wood, D., Fels, J. (1986). Designs on Signs: Myth and Meaning In Maps. Cartograpllica, 23 (3), 54-103.
Wood, D. , Krygier, J. (2009). Cartography: Critical Cartography. In: R. Kitchin, N. Thrift (eds.). International Encyclopedia of Human Geography (pp.340-344). Amsterdam, Boston: Elsevier.
Wood, D. (2013). Everything Sings: Maps for a Narrative Atlas. Los Angeles: Siglio Press.
World Forum for Acoustic Ecology. Pozyskano z: https://www.worldlisteningproject.org/.
World Soundscape Project (WSP). Pozyskano: https://www.sfu.ca/~truax/wsp.html.
World Wide Web Internet Archive. Pozyskano z: https://archive.org/web/.
Downloads
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Авторське право (c) 2021 Łódzkie Studia Etnograficzne
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Stats
Number of views and downloads: 482
Number of citations: 0
