Wokół poematów dramatycznych Franciszka Lasockiego. Rozważania po lekturze „Przed wybuchem”, „Całopalenia”, „Po klęsce”

Résumé

Franciszek Lasocki swą trylogię o powstaniu styczniowym wpisał w struktury poematu dramatycznego. Tę formę uznał za adekwatną, aby mówić o sprawach walki o wolność Ojczyzny. Jest to popularny gatunek wywodzący się z romantyzmu, mający budowę hybrydową. Łączy w swej strukturze elementy epickie, liryczne i dramatyczne. Lasocki nie był nastawiony na działania eksperymentalne. W jego przypadku poemat dramatyczny to strategia budowania tekstu literackiego, czasu i przestrzeni, a także ważnych dla twórcy i odbiorców problemów. W swych poematach dramatycznych Lasocki chciał ukonkretnić tragedię narodu w niewoli, który domaga się prawa do samodzielnego istnienia. Starał się uwydatnić rys martyrologiczny, jak i metafizyczny styczniowej irredenty wpisanej w mit, tłumaczący jej istotę i duchową siłę. Autor prezentuje się jako rewelator polskości. Powiela utrwalone w świadomości społecznej romantyczne wzorce, działając w przekonaniu, że literatura popularna, zachowując wierność wobec przyjętego wzorca, przynosi odbiorcy ulgę, której źródłem jest głoszona przez Lasockiego wiara w zwycięstwo nieśmiertelnej idei wolności i triumf sprawiedliwości dziejowej.