Polska międzywojenna w pracach Franciszka Ryszki z lat 1950–1996
DOI:
https://doi.org/10.12775/KlioPL.2017.06Słowa kluczowe
Franciszek Ryszka, II Rzeczpospolita, historia najnowsza, historiografia polska, marksizm, destalinizacjaAbstrakt
Artykuł ma na celu prześledzenie zmieniających się sądów i opinii Franciszka Ryszki o Polsce międzywojennej w okresie całej jego kariery naukowej. Punktem wyjścia były teksty powstałe w okresie stalinizacji polskiej historiografii, opierając się na „czarnej legendzie” Polski międzywojennej. Z upływem czasu i wraz z określonymi uwarunkowaniami, przemianami politycznymi oraz postępem badawczym obraz Polski w dwudziestoleciu międzywojennym ulegał obiektywizacji. Oryginalność ujęcia Polski międzywojennej Ryszki można dostrzec w elementach związanych z jego własnym doświadczeniem – ukazania życia wiejskiego z perspektywy rodziny ziemiańskiej.Bibliografia
Źródła
J. Popkiewicz, F. Ryszka, Przemysł ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej (1922–1939). Studium historyczno-gospodarcze, Wrocław 1959
J. Popkiewicz, F. Ryszka, [rec.:] Materiały do badań nad gospodarką Polski, cz. 1: 1918–1939, red. Z.J. Wyrozembski, oprac. L. Beskid i in., Warszawa 1956, „Kwartalnik Historyczny” 1957, nr 1
F. Ryszka, Autonomia śląska, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Autorytaryzm i faszyzm, „Kwartalnik Historyczny” 1972, nr 2
F. Ryszka, Bilans zamknięcia?, „Odra” 1992, nr 5
F. Ryszka, Czy rzeczywiście anarchia?, „Przegląd Kulturalny” 1962, nr 15
F. Ryszka, Do syntezy przez dyskusję [rec.: M.M. Drozdowski, Polityka gospodarcza rządu polskiego 1936–1939, Warszawa 1963], „Polityka” 1964, nr 26
F. Ryszka, Faszyzm europejski. Rozdzielność i wspólnota. Perspektywy studiów porównawczych, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 3, 1977
F. Ryszka, Historia żywa, „Dzieje Najnowsze” 1969, nr 3
F. Ryszka, Ideowo-polityczne podstawy przemian, w: Polska Ludowa 1944–1950. Przemiany społeczne, red. F. Ryszka, Wrocław–Warszawa–Kraków 1974
F. Ryszka, Kapitał monopolistyczny na Górnym Śląsku i formy jego polityki, „Przegląd Zachodni” 1952, zeszyt dodatkowy: Studia Śląskie
F. Ryszka, Kapitał obcy na Górnym Śląsku w pierwszych latach okresu międzywojennego, w: Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich, t. 2, Warszawa 1953
F. Ryszka, Kapitał zagraniczny na Górnym Śląsku (1922–1939), w: Szkice z dziejów Śląska, t. 2, Warszawa 1956
F. Ryszka, Kartki z dziejów ucisku i walki, w: Szkice z dziejów Śląska, t. 2, Warszawa 1956
F. Ryszka, Krótki zarys najnowszej historii Polski, „Odra” 1968, nr 11
F. Ryszka, Kulisy decyzji w sprawie Śląska w r. 1921, „Kwartalnik Historyczny” 1953, nr 1
F. Ryszka, Na drodze do Polski socjalistycznej (wprowadzenie metodologiczne), w: Dwie rocznice. 60-lecie odzyskania niepodległości, 30-lecie zjednoczenia ruchu robotniczego. Materiały z sesji naukowej, Katowice, 24–25 listopada 1978 r., red. H. Rechowicz, Katowice 1980
F. Ryszka, O pracy Oddziału Wrocławskiego Instytutu Zachodniego, „Przegląd Zachodni” 1955, nr 3–4
F. Ryszka, Ochrona mniejszości i pozostałe układy w kwestii ochrony człowieka, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Pamiętnik inteligenta. Dojrzewanie, Warszawa 1994
F. Ryszka, Państwo autorytarne, w: Dyktatury w Europie Środkowo-Wschodniej 1918–1939, red. J. Żarnowski, Wrocław 1973
F. Ryszka, Poland. Some Recent Revaluations, „Journal of Contemporary History” 2, 1966, nr 1
F. Ryszka, Polska w Europie, „Z Pola Walki” 1977, nr 4
F. Ryszka, Polska Ludowa, w: Zarys historii Polski, red. J. Tazbir, Warszawa 1979
F. Ryszka, Powstanie śląskie po ośmiu latach. Uwagi na marginesie sesji naukowej w Katowicach w czterdziestolecie trzeciego powstania śląskiego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 17, 1962, nr 1
F. Ryszka, PPR a koncepcje państwa polskiego, „Dzieje Najnowsze” 1972, nr 3
F. Ryszka, Prawno-międzynarodowe przywileje Kościoła katolickiego, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Prawo karne i proces karny, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 2, red. F. Ryszka, Warszawa 1968
F. Ryszka, Prawo, państwo, konstytucja, Warszawa 1965
F. Ryszka, Przedmowa, w: Dziesięć wieków Bytomia. Szkice z dziejów miasta i ziemi bytomskiej, red. F. Ryszka, Stalinogród [Katowice] 1956
F. Ryszka, Przedmowa, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Przywileje kapitału zagranicznego w Polsce burżuazyjno-obszarniczej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1954, nr 1
F. Ryszka, Radykalizm społeczny ludności Górnego Śląska na przełomie 1918–19, „Przegląd Zachodni” 1950, nr 7–8
F. Ryszka, Refleksja na temat holocaustu, w: tenże, Historia – polityka – państwo. Wybór studiów, t. 1, red. K. Jonca, B. Gola, M. Maciejewski, Toruń 2002
F. Ryszka, Rocznik 24, „Odra” 1987, nr 12
F. Ryszka, Społeczeństwo – naród – państwo, „Odra” 1978, nr 11
F. Ryszka, Społeczeństwo – naród – państwo. Kilka refleksji na temat II Rzeczypospolitej, w: Z perspektywy 60 lat. Referaty sesji naukowej Polskiej Akademii Nauk „Niepodległość – jej znaczenie dla rozwoju społeczeństwa polskiego”, 8–9 XI 1978, red. H. Janowska, M. Nowak-Kiełbikowa, Warszawa 1982
F. Ryszka, „Sprawa polska” i sprawy Polaków. Szkice z lat 1944–1946, Warszawa 1966
F. Ryszka, Umarła klasa, w: tenże, Historia – polityka – państwo. Wybór studiów, t. 2, red. K. Jonca, B. Gola, M. Maciejewski, Toruń 2002
F. Ryszka, Umowy gospodarcze, kulturalne oraz pozostałe zobowiązania międzynarodowe Polski, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, W latach powstań i wzrostu fali rewolucyjnej, w: Górny Śląsk, t. 1, Poznań 1959
F. Ryszka, Z historii stosunków polsko-niemieckich [rec.: K. Lapter, Pakt Piłsudski-Hitler. Polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy z 26 stycznia 1934, Warszawa 1962], „Nowe Drogi” 1963, nr 6
F. Ryszka, Zdradziecka współpraca burżuazji polskiej z obcymi monopolistami; kapitał państwowo-monopolistyczny na Górnym Śląsku, w: Konferencja Śląska Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 28 VI–1 VII 1953. Przemówienia, referaty, dyskusje, t. 2, Wrocław 1954
F. Ryszka, [głos w dyskusji] Dziejów Polski blaski i cienie, oprac. M. Turski, Warszawa 1968
F. Ryszka, [rec.:] „Czasopismo Prawno-Historyczne”, [wyd. Instytut Historii PAN. Zakład Historii Państwa i Prawa, red. Z. Lisowski, Z. Wojciechowski], t. XV, (1963), z. 2; t. XVI, (1964), z. 1 [Poznań], „Kwartalnik Historyczny” 1964, nr 2
F. Ryszka, [rec.:] H. Jabłoński, Narodziny Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1919), Warszawa 1962, „Kwartalnik Historyczny” 1963, nr 3
F. Ryszka, [rec.:] F.K. Kaul, Justiz wird zum Verbrechen. Der Pitaval der Weimarer Republik, Berlin 1953, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 8, 1956, nr 1
F. Ryszka, [rec.:] H. Rechowicz, Sejm Śląski. 1922–1939, Katowice 1965, „Zaranie Śląskie” 1966, z. 1
F. Ryszka, [rec.:] S. Stanisławska, Wielka i mała polityka Józefa Becka (marzec–maj 1938), Warszawa 1962, „Sprawy Międzynarodowe” 1963, nr 4
F. Ryszka, [rec.:] J. Topolski, Świat bez historii, Warszawa 1972, „Polityka” 1974, nr 20
F. Ryszka, S. Ziemba, Dwa dziesięciolecia huty „Kościuszko”, „Kwartalnik Historyczny” 1954, nr 3
F. Ryszka, S. Ziemba, Dwa dziesięciolecia Huty Kościuszko, Warszawa 1955
Opracowania
A. Czubiński, Spory o II Rzeczpospolitą. Ewolucja poglądów publicystyki i historiografii polskiej na temat przyczyn odbudowy i znaczenia niepodległego państwa dla narodu polskiego, Poznań 1988
A. Czyżewski, Historycy polscy wobec destalinizacji – próba analizy postaw, w: Klio Polska. Studia i materiały z dziejów historiografii polskiej po II wojnie światowej, t. 3, red. A. Wierzbicki, Warszawa 2008
A. Garlicki, T. Nałęcz, W. Władyka, Druga Rzeczpospolita w powojennych badaniach historyków polskich, „Przegląd Historyczny” 1978, nr 3
M. Górny, Przede wszystkim ma być naród. Marksistowskie historiografie w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2007
A.F. Grabski, Dzieje historiografii, wprow. R. Stobiecki, Poznań 2006
A.F. Grabski, Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000
P. Hübner, Przebudowa nauk historycznych w Polsce (1947–1953), „Przegląd Historyczny” 1987, nr 3
T. Jędruszczak, Historiografia polska dziejów II Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historyczny” 1987, nr 1
T. Jędruszczak, O kryteriach oceny dziejów Polski w okresie międzywojennym (1918–1939), „Kwartalnik Historyczny” 1958, nr 2
Z. Landau, J. Tomaszewski, Stan i perspektywy badań nad historią gospodarczą Polski międzywojennej, „Kwartalnik Historyczny” 1967, nr 2
T.P. Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Historia pod nadzorem. Spory o nowy model historii w Polsce (II połowa lat czterdziestych – początek lat pięćdziesiątych), Łódź 1993
R. Stobiecki, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Między kontynuacją a dyskontynuacją. Kilka uwag na temat powojennych dziejów polskiej nauki historycznej, w: tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich, w: tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Polityka władz wobec środowiska historycznego po 1945 roku. Próba rekonesansu, w: tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Stalinizm w historiografii. Między radzieckim oryginałem a narodowymi kopiami, w: tenże, tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
A. Wierzbicki, „Prawda jest i może być tylko w rękach klasy robotniczej”. Z dziejów zasady partyjności nauki historycznej w Polsce, w: Klio Polska. Studia i materiały z dziejów historiografii polskiej po II wojnie światowej, t. 3, red. A. Wierzbicki, Warszawa 2008
A. Żarnowska, Historia społeczna XIX i XX w., w: Tradycje i współczesność. Księga pamiątkowa Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930–2005, red. J. Łukasiewicz, M. Mycielski, J. Tyszkiewicz, Warszawa 2005
J. Żarnowski, Badania nad historią XX wieku, w: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk 1953–2003, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 2003
J. Żarnowski, Odbudowa niepodległości w 1918 r. w historiografii polskiej ubiegłych lat sześćdziesięciu, „Kwartalnik Historyczny” 1978, nr 4
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 453
Liczba cytowań: 0
