The inter-war Poland in the works by Franciszek Ryszka from years 1950–1996
DOI:
https://doi.org/10.12775/KlioPL.2017.06Keywords
Franciszek Ryszka, The Second Polish Republic, modern history, Polish historiography, marxism, destalinisationAbstract
The purpose of this article is to examine Franciszek Ryszka’s view of the interwar Poland, including the way in which the view evolved throughout his academic career. The author begins his analysis with texts which, written in the period of the Stalinization of Polish historiography, contributed to the ‘black legend’ of the Second Republic. As the research into the Second Republic progressed and the circumstances in which the historical profession operated changed, Ryszka’s picture of the inter-war Poland grew more objective. The most original parts of his works are those that draw on his own experience – the account of the country life from the perspective of a landed gentry family, the description of the lifestyle and cultural patterns to which this social group adhered, and the analysis of the group’s slow decline and of the rural poverty.References
Źródła
J. Popkiewicz, F. Ryszka, Przemysł ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej (1922–1939). Studium historyczno-gospodarcze, Wrocław 1959
J. Popkiewicz, F. Ryszka, [rec.:] Materiały do badań nad gospodarką Polski, cz. 1: 1918–1939, red. Z.J. Wyrozembski, oprac. L. Beskid i in., Warszawa 1956, „Kwartalnik Historyczny” 1957, nr 1
F. Ryszka, Autonomia śląska, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Autorytaryzm i faszyzm, „Kwartalnik Historyczny” 1972, nr 2
F. Ryszka, Bilans zamknięcia?, „Odra” 1992, nr 5
F. Ryszka, Czy rzeczywiście anarchia?, „Przegląd Kulturalny” 1962, nr 15
F. Ryszka, Do syntezy przez dyskusję [rec.: M.M. Drozdowski, Polityka gospodarcza rządu polskiego 1936–1939, Warszawa 1963], „Polityka” 1964, nr 26
F. Ryszka, Faszyzm europejski. Rozdzielność i wspólnota. Perspektywy studiów porównawczych, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 3, 1977
F. Ryszka, Historia żywa, „Dzieje Najnowsze” 1969, nr 3
F. Ryszka, Ideowo-polityczne podstawy przemian, w: Polska Ludowa 1944–1950. Przemiany społeczne, red. F. Ryszka, Wrocław–Warszawa–Kraków 1974
F. Ryszka, Kapitał monopolistyczny na Górnym Śląsku i formy jego polityki, „Przegląd Zachodni” 1952, zeszyt dodatkowy: Studia Śląskie
F. Ryszka, Kapitał obcy na Górnym Śląsku w pierwszych latach okresu międzywojennego, w: Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich, t. 2, Warszawa 1953
F. Ryszka, Kapitał zagraniczny na Górnym Śląsku (1922–1939), w: Szkice z dziejów Śląska, t. 2, Warszawa 1956
F. Ryszka, Kartki z dziejów ucisku i walki, w: Szkice z dziejów Śląska, t. 2, Warszawa 1956
F. Ryszka, Krótki zarys najnowszej historii Polski, „Odra” 1968, nr 11
F. Ryszka, Kulisy decyzji w sprawie Śląska w r. 1921, „Kwartalnik Historyczny” 1953, nr 1
F. Ryszka, Na drodze do Polski socjalistycznej (wprowadzenie metodologiczne), w: Dwie rocznice. 60-lecie odzyskania niepodległości, 30-lecie zjednoczenia ruchu robotniczego. Materiały z sesji naukowej, Katowice, 24–25 listopada 1978 r., red. H. Rechowicz, Katowice 1980
F. Ryszka, O pracy Oddziału Wrocławskiego Instytutu Zachodniego, „Przegląd Zachodni” 1955, nr 3–4
F. Ryszka, Ochrona mniejszości i pozostałe układy w kwestii ochrony człowieka, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Pamiętnik inteligenta. Dojrzewanie, Warszawa 1994
F. Ryszka, Państwo autorytarne, w: Dyktatury w Europie Środkowo-Wschodniej 1918–1939, red. J. Żarnowski, Wrocław 1973
F. Ryszka, Poland. Some Recent Revaluations, „Journal of Contemporary History” 2, 1966, nr 1
F. Ryszka, Polska w Europie, „Z Pola Walki” 1977, nr 4
F. Ryszka, Polska Ludowa, w: Zarys historii Polski, red. J. Tazbir, Warszawa 1979
F. Ryszka, Powstanie śląskie po ośmiu latach. Uwagi na marginesie sesji naukowej w Katowicach w czterdziestolecie trzeciego powstania śląskiego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 17, 1962, nr 1
F. Ryszka, PPR a koncepcje państwa polskiego, „Dzieje Najnowsze” 1972, nr 3
F. Ryszka, Prawno-międzynarodowe przywileje Kościoła katolickiego, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Prawo karne i proces karny, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 2, red. F. Ryszka, Warszawa 1968
F. Ryszka, Prawo, państwo, konstytucja, Warszawa 1965
F. Ryszka, Przedmowa, w: Dziesięć wieków Bytomia. Szkice z dziejów miasta i ziemi bytomskiej, red. F. Ryszka, Stalinogród [Katowice] 1956
F. Ryszka, Przedmowa, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, Przywileje kapitału zagranicznego w Polsce burżuazyjno-obszarniczej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1954, nr 1
F. Ryszka, Radykalizm społeczny ludności Górnego Śląska na przełomie 1918–19, „Przegląd Zachodni” 1950, nr 7–8
F. Ryszka, Refleksja na temat holocaustu, w: tenże, Historia – polityka – państwo. Wybór studiów, t. 1, red. K. Jonca, B. Gola, M. Maciejewski, Toruń 2002
F. Ryszka, Rocznik 24, „Odra” 1987, nr 12
F. Ryszka, Społeczeństwo – naród – państwo, „Odra” 1978, nr 11
F. Ryszka, Społeczeństwo – naród – państwo. Kilka refleksji na temat II Rzeczypospolitej, w: Z perspektywy 60 lat. Referaty sesji naukowej Polskiej Akademii Nauk „Niepodległość – jej znaczenie dla rozwoju społeczeństwa polskiego”, 8–9 XI 1978, red. H. Janowska, M. Nowak-Kiełbikowa, Warszawa 1982
F. Ryszka, „Sprawa polska” i sprawy Polaków. Szkice z lat 1944–1946, Warszawa 1966
F. Ryszka, Umarła klasa, w: tenże, Historia – polityka – państwo. Wybór studiów, t. 2, red. K. Jonca, B. Gola, M. Maciejewski, Toruń 2002
F. Ryszka, Umowy gospodarcze, kulturalne oraz pozostałe zobowiązania międzynarodowe Polski, w: Historia państwa i prawa Polski 1918–1939, cz. 1, red. F. Ryszka, Warszawa 1962
F. Ryszka, W latach powstań i wzrostu fali rewolucyjnej, w: Górny Śląsk, t. 1, Poznań 1959
F. Ryszka, Z historii stosunków polsko-niemieckich [rec.: K. Lapter, Pakt Piłsudski-Hitler. Polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy z 26 stycznia 1934, Warszawa 1962], „Nowe Drogi” 1963, nr 6
F. Ryszka, Zdradziecka współpraca burżuazji polskiej z obcymi monopolistami; kapitał państwowo-monopolistyczny na Górnym Śląsku, w: Konferencja Śląska Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 28 VI–1 VII 1953. Przemówienia, referaty, dyskusje, t. 2, Wrocław 1954
F. Ryszka, [głos w dyskusji] Dziejów Polski blaski i cienie, oprac. M. Turski, Warszawa 1968
F. Ryszka, [rec.:] „Czasopismo Prawno-Historyczne”, [wyd. Instytut Historii PAN. Zakład Historii Państwa i Prawa, red. Z. Lisowski, Z. Wojciechowski], t. XV, (1963), z. 2; t. XVI, (1964), z. 1 [Poznań], „Kwartalnik Historyczny” 1964, nr 2
F. Ryszka, [rec.:] H. Jabłoński, Narodziny Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1919), Warszawa 1962, „Kwartalnik Historyczny” 1963, nr 3
F. Ryszka, [rec.:] F.K. Kaul, Justiz wird zum Verbrechen. Der Pitaval der Weimarer Republik, Berlin 1953, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 8, 1956, nr 1
F. Ryszka, [rec.:] H. Rechowicz, Sejm Śląski. 1922–1939, Katowice 1965, „Zaranie Śląskie” 1966, z. 1
F. Ryszka, [rec.:] S. Stanisławska, Wielka i mała polityka Józefa Becka (marzec–maj 1938), Warszawa 1962, „Sprawy Międzynarodowe” 1963, nr 4
F. Ryszka, [rec.:] J. Topolski, Świat bez historii, Warszawa 1972, „Polityka” 1974, nr 20
F. Ryszka, S. Ziemba, Dwa dziesięciolecia huty „Kościuszko”, „Kwartalnik Historyczny” 1954, nr 3
F. Ryszka, S. Ziemba, Dwa dziesięciolecia Huty Kościuszko, Warszawa 1955
Opracowania
A. Czubiński, Spory o II Rzeczpospolitą. Ewolucja poglądów publicystyki i historiografii polskiej na temat przyczyn odbudowy i znaczenia niepodległego państwa dla narodu polskiego, Poznań 1988
A. Czyżewski, Historycy polscy wobec destalinizacji – próba analizy postaw, w: Klio Polska. Studia i materiały z dziejów historiografii polskiej po II wojnie światowej, t. 3, red. A. Wierzbicki, Warszawa 2008
A. Garlicki, T. Nałęcz, W. Władyka, Druga Rzeczpospolita w powojennych badaniach historyków polskich, „Przegląd Historyczny” 1978, nr 3
M. Górny, Przede wszystkim ma być naród. Marksistowskie historiografie w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2007
A.F. Grabski, Dzieje historiografii, wprow. R. Stobiecki, Poznań 2006
A.F. Grabski, Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000
P. Hübner, Przebudowa nauk historycznych w Polsce (1947–1953), „Przegląd Historyczny” 1987, nr 3
T. Jędruszczak, Historiografia polska dziejów II Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historyczny” 1987, nr 1
T. Jędruszczak, O kryteriach oceny dziejów Polski w okresie międzywojennym (1918–1939), „Kwartalnik Historyczny” 1958, nr 2
Z. Landau, J. Tomaszewski, Stan i perspektywy badań nad historią gospodarczą Polski międzywojennej, „Kwartalnik Historyczny” 1967, nr 2
T.P. Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Historia pod nadzorem. Spory o nowy model historii w Polsce (II połowa lat czterdziestych – początek lat pięćdziesiątych), Łódź 1993
R. Stobiecki, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Między kontynuacją a dyskontynuacją. Kilka uwag na temat powojennych dziejów polskiej nauki historycznej, w: tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich, w: tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Polityka władz wobec środowiska historycznego po 1945 roku. Próba rekonesansu, w: tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
R. Stobiecki, Stalinizm w historiografii. Między radzieckim oryginałem a narodowymi kopiami, w: tenże, tenże, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana. Studia i szkice, Warszawa 2007
A. Wierzbicki, „Prawda jest i może być tylko w rękach klasy robotniczej”. Z dziejów zasady partyjności nauki historycznej w Polsce, w: Klio Polska. Studia i materiały z dziejów historiografii polskiej po II wojnie światowej, t. 3, red. A. Wierzbicki, Warszawa 2008
A. Żarnowska, Historia społeczna XIX i XX w., w: Tradycje i współczesność. Księga pamiątkowa Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930–2005, red. J. Łukasiewicz, M. Mycielski, J. Tyszkiewicz, Warszawa 2005
J. Żarnowski, Badania nad historią XX wieku, w: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk 1953–2003, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 2003
J. Żarnowski, Odbudowa niepodległości w 1918 r. w historiografii polskiej ubiegłych lat sześćdziesięciu, „Kwartalnik Historyczny” 1978, nr 4
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 453
Number of citations: 0
