Między endo- a egzogenezą państwa polskiego. Polemiki historyków polskich z historiografią niemiecką w czasach II Rzeczypospolitej
DOI:
https://doi.org/10.12775/KlioPL.2016.04Słowa kluczowe
historia i polityka, powstanie państwa polskiego, Deutschland und Polen, ideologizacja historii, aksjologiczne hipotezy i rozterkiAbstrakt
Jakkolwiek sformułowanej wcześniej, normanistycznej koncepcji genezy państwa polskiego nadawano różne oblicza polityczno-ideowe, to jednak dopiero w okresie międzywojennym poczęła ona budzić zwiększoną czujność polskiej historiografii. Stało się bowiem tak, że właśnie wówczas wśród historyków niemieckich znaleźli się zwolennicy hipotezy, że Mieszko I nie był Słowianinem, lecz wodzem normańskim o imieniu Dago, w związku z czym państwo Piastów przestawało być dziełem słowiańskich autochtonów, a stawało się dziełem germańskich przybyszy z zewnątrz (allochtonów). Artykuł przybliża polsko-niemieckie polemiki na ten temat, zwracając zarazem uwagę, że ideologiczno-polityczne aspekty tezy o germańskich początkach polskiego państwa, podobnie jak i postawa, jaką wobec tych tez zajęła historiografia niemiecka, nie mają jednoznacznej wykładni aksjologicznej.Bibliografia
G. Labuda, Mieszko I, Wrocław 2002 (i późniejsze dodruki)
G. Labuda, Początki państwa polskiego w historiografii polskiej i niemieckiej, w: Stosunki polsko-niemieckie w historiografii. Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, cz. 1, red. J. Krasuski,
G. Labuda, A.W. Walczak, Poznań 1974, s. 150–217
G. Labuda, Studia nad początkami państwa polskiego, Poznań 1946 (wyd. 2 z dodanym przez autora posłowiem jako t. 1, Poznań 1987, uzupełnione zostało o t. 2, Poznań 1988; a kolejna edycja, zawierającą dwa poprzednie tomy, została dopełniona t. 3, obejmującym prace Labudy z lat 1989–2009, Wodzisław Śląski 2012)
G. Łowmiański, Początki Polski. Z dziejów Słowian w I tysiącleciu naszej ery, t. 5, Warszawa 1973
H. Łowmiański, Zagadnienie roli Normanów w genezie państw słowiańskich, Warszawa 1957
H. Olszewski, Nauka historii w upadku. Studium o historiografii i ideologii historycznej w imperialistycznych Niemczech, Poznań 1982
Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, t. 1–2, red. K. Tymieniecki, Poznań 1962
J. Strzelczyk, Mieszko Pierwszy. Chrzest i początki Polski, Poznań 2016 (wyd. 4 uzup. w stosunku do pierwodruku: Mieszko Pierwszy, Poznań 1992)
P. Urbańczyk, Mieszko Pierwszy Tajemniczy, Toruń 2012
Z. Wojciechowski, Mieszko I i powstanie państwa polskiego, Toruń 1936 (odb. z: „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 10, 1935, nr 4)
Z. Wojciechowski, Państwo polskie w wiekach średnich. Dzieje ustroju, Poznań 1945
S. Zakrzewski, Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego, Warszawa 1921
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 443
Liczba cytowań: 0