Między endo- a egzogenezą państwa polskiego. Polemiki historyków polskich z historiografią niemiecką w czasach II Rzeczypospolitej

Abstract

Jakkolwiek sformułowanej wcześniej, normanistycznej koncepcji genezy państwa polskiego nadawano różne oblicza polityczno-ideowe, to jednak dopiero w okresie międzywojennym poczęła ona budzić zwiększoną czujność polskiej historiografii. Stało się bowiem tak, że właśnie wówczas wśród historyków niemieckich znaleźli się zwolennicy hipotezy, że Mieszko I nie był Słowianinem, lecz wodzem normańskim o imieniu Dago, w związku z czym państwo Piastów przestawało być dziełem słowiańskich autochtonów, a stawało się dziełem germańskich przybyszy z zewnątrz (allochtonów). Artykuł przybliża polsko-niemieckie polemiki na ten temat, zwracając zarazem uwagę, że ideologiczno-polityczne aspekty tezy o germańskich początkach polskiego państwa, podobnie jak i postawa, jaką wobec tych tez zajęła historiografia niemiecka, nie mają jednoznacznej wykładni aksjologicznej.