Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”
DOI :
https://doi.org/10.12775/KLIO.2019.006Mots-clés
obowiązki służących, służba domowa, czasopisma katolickieRésumé
Służba domowa stanowiła jedną z najliczniejszych grup zawodowych funkcjonujących w największych polskich miastach na przełomie XIX i XX wieku. Jako zajęcie, które uznane było za niewymagające specjalistycznych kwalifikacji, było idealnym wyborem dla młodych dziewcząt, które chciały podjąć swoją pierwszą pracę zawodową. W tym celu wiele kobiet migrowało do większych ośrodków miejskich w celu podjęcia służby. II połowa XIX wieku to również czas, kiedy wielu publicystów i działaczy społecznych dostrzega konieczność podjęcia kwestii klasy pracującej na forum publicznym. To zaś zainspirowało środowiska katolickie do objęcia opieką służących i tym samym rozpoczęcia prób ukształtowania tych kobiet w duchu wartości katolickich. Jednym z poruszanych zagadnień, mających ułatwić dziewczętom przystosowanie się do często nowej dla nich rzeczywistości, był postulowany stosunek do służby i samych chlebodawców.
Références
Źródła
„Przyjaciel Sług” 1897–1904
„Zdrowie”, 1902, t. 2, z. 9
Ćwierczakiewiczowa L., Podarunek ślubny: Kurs gospodarstwa miejskiego i wiejskiego dla kobiet, Warszawa 1885.
Leśniewski P. E., Wychowanie dziewiętnastego wieku, czyli przepisy przystojności i dobrego tonu w pożyciu towarzyskim, Warszawa 1843.
Nakwaska z Potockich K., Dwór wiejski. Dzieło poświęcone gospodyniom polskim, przydatne i osobom w mieście mieszkającym, t. 1, Poznań 1843.
Pruszakowa S., Upominek dla dziewcząt wiejskich, Warszawa 1860.
Renouard A. K., Zasady moralności, Poznań 1823.
Riedl K., Pamiątka dla dziewcząt służących: osobliwie po miastach, Kraków 1887.
Opracowania
Dormus K., Problematyka wychowawczo -oświatowa w prasie kobiecej zaboru austriackiego w latach 1826–1918, Warszawa 2006.
Franke J., Polska prasa kobieca w latach 1820–1918, Warszawa 1999.
Jakubczyk A., Zgromadzenie Sług Jezusa w społeczeństwie polskim w latach 1884–1939, Warszawa 2001.
Kulesza-Woroniecka I., Pozycja służby i organizacji dworu magnackiego w XVIII wieku, [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, pod red. C. Kukli, Warszawa 2007.
Krasińska I., Kształcenie żeńskiej służby domowej w świetle „Przyjaciela Sług” (1897–1918), „Human Studies. Series of Pedagogy” [„Людинознавчі студії.Серія: Пе- дагогіка”] 2017, nr 4 (36).
Morawska J., Wzorzec służącej propagowany na łamach katolickiego czasopisma „Przyjaciel Sług” na przełomie XIX i XX w., „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, 2(3) 2017.
Najdus W., Wyrobnicy i służba w Galicji ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa w latach 1772–1870, „Polska klasa robotnicza. Studia historyczne”, pod red. S. Kalabińskiego, t. 8, Warszawa 1976.
Panek B., Krakowskie organizacje charytatywne w latach 1918-1939, Kraków 1986.
Piotrowska-Marchewa M., „Trzech masz wrogów, którzy czyhają na zabicie twej duszy...”. Zagrożenia moralne w ujęciu polskich poradników i prasy dla służby domowej na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Kobieta i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, pod red. A. Żarnowskiej, A. Szwarca, Warszawa 2006, s. 248.
Poniat R., Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku, Warszawa 2014.
Stawiak-Ososińska M., Ponętna, uległa, akuratna … Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników), Kraków 2010.
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
© Joanna Morawska 2019
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 1789
Number of citations: 0
