Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Klio. CPDPiP

Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”
  • Home
  • /
  • Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 48 No. 1 (2019) /
  4. Artykuły

Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”

Authors

  • Joanna Morawska Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny http://orcid.org/0000-0003-3730-7623

DOI:

https://doi.org/10.12775/KLIO.2019.006

Keywords

obowiązki służących, służba domowa, czasopisma katolickie

Abstract

Służba domowa stanowiła jedną z najliczniejszych grup zawodowych funkcjonujących w największych polskich miastach na przełomie XIX i XX wieku. Jako zajęcie, które uznane było za niewymagające specjalistycznych kwalifikacji, było idealnym wyborem dla młodych dziewcząt, które chciały podjąć swoją pierwszą pracę zawodową. W tym celu wiele kobiet migrowało do większych ośrodków miejskich w celu podjęcia służby. II połowa XIX wieku to również czas, kiedy wielu publicystów i działaczy społecznych dostrzega konieczność podjęcia kwestii klasy pracującej na forum publicznym. To zaś zainspirowało środowiska katolickie do objęcia opieką służących i tym samym rozpoczęcia prób ukształtowania tych kobiet w duchu wartości katolickich. Jednym z poruszanych zagadnień, mających ułatwić dziewczętom przystosowanie się do często nowej dla nich rzeczywistości, był postulowany stosunek do służby i samych chlebodawców.

Author Biography

Joanna Morawska, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny

doktorantka, w 2017 r. podjęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Szczecińskim. Zainteresowania badawcze oscylują wokół historii społecznej XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem historii kobiet. Laureatka stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia w roku akademickim 2016/1017 r.

Mail kontaktowy: morawska_joanna@o2.pl

References

Źródła

„Przyjaciel Sług” 1897–1904

„Zdrowie”, 1902, t. 2, z. 9

Ćwierczakiewiczowa L., Podarunek ślubny: Kurs gospodarstwa miejskiego i wiejskiego dla kobiet, Warszawa 1885.

Leśniewski P. E., Wychowanie dziewiętnastego wieku, czyli przepisy przystojności i dobrego tonu w pożyciu towarzyskim, Warszawa 1843.

Nakwaska z Potockich K., Dwór wiejski. Dzieło poświęcone gospodyniom polskim, przydatne i osobom w mieście mieszkającym, t. 1, Poznań 1843.

Pruszakowa S., Upominek dla dziewcząt wiejskich, Warszawa 1860.

Renouard A. K., Zasady moralności, Poznań 1823.

Riedl K., Pamiątka dla dziewcząt służących: osobliwie po miastach, Kraków 1887.

Opracowania

Dormus K., Problematyka wychowawczo -oświatowa w prasie kobiecej zaboru austriackiego w latach 1826–1918, Warszawa 2006.

Franke J., Polska prasa kobieca w latach 1820–1918, Warszawa 1999.

Jakubczyk A., Zgromadzenie Sług Jezusa w społeczeństwie polskim w latach 1884–1939, Warszawa 2001.

Kulesza-Woroniecka I., Pozycja służby i organizacji dworu magnackiego w XVIII wieku, [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, pod red. C. Kukli, Warszawa 2007.

Krasińska I., Kształcenie żeńskiej służby domowej w świetle „Przyjaciela Sług” (1897–1918), „Human Studies. Series of Pedagogy” [„Людинознавчі студії.Серія: Пе- дагогіка”] 2017, nr 4 (36).

Morawska J., Wzorzec służącej propagowany na łamach katolickiego czasopisma „Przyjaciel Sług” na przełomie XIX i XX w., „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, 2(3) 2017.

Najdus W., Wyrobnicy i służba w Galicji ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa w latach 1772–1870, „Polska klasa robotnicza. Studia historyczne”, pod red. S. Kalabińskiego, t. 8, Warszawa 1976.

Panek B., Krakowskie organizacje charytatywne w latach 1918-1939, Kraków 1986.

Piotrowska-Marchewa M., „Trzech masz wrogów, którzy czyhają na zabicie twej duszy...”. Zagrożenia moralne w ujęciu polskich poradników i prasy dla służby domowej na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Kobieta i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, pod red. A. Żarnowskiej, A. Szwarca, Warszawa 2006, s. 248.

Poniat R., Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku, Warszawa 2014.

Stawiak-Ososińska M., Ponętna, uległa, akuratna … Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników), Kraków 2010.

Klio48

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2019-03-29

How to Cite

1.
MORAWSKA, Joanna. Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”. Klio. CPDPiP. Online. 29 March 2019. Vol. 48, no. 1, pp. 105-128. [Accessed 5 July 2025]. DOI 10.12775/KLIO.2019.006.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 48 No. 1 (2019)

Section

Artykuły

License

Copyright (c) 2019 Klio. CPDPiP

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 1789
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

obowiązki służących, służba domowa, czasopisma katolickie
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop