Od Polish Commonwealth of Nations do równouprawnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Myśl polityczna Kazimierza Trębickiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.016Słowa kluczowe
Kazimierz Wincenty Trębicki, polska myśl polityczna na emigracji, polska emigracja niepodległościowa, Europa Środkowo-Wschodnia, polska polityka wschodniaAbstrakt
Kazimierz Wincenty Trębicki, dyplomata pracujący w służbie zagranicznej II Rzeczypospolitej, po zakończeniu II wojny światowej osiadły na emigracji w ostatnich dwudziestu latach życia poświęcił się aktywności społeczno-politycznej oraz publicystyce. Jest autorem ponad stu artykułów prezentujących przede wszystkim bieżące zagadnienia polityki międzynarodowej, w tym odnoszące się do sytuacji politycznej Polski i emigracji oraz ukazujące skomplikowane relacje między narodami Europy Środkowo-Wschodniej. Analiza jego dorobku publicystycznego pozwala dostrzec oryginalną myśl polityczną Trębickiego, w której zawarł wizję przyszłości Europy Środkowo-Wschodniej w powojennej rzeczywistości. Jej założenia, początkowo skupiające się w idei Polish Commonwealth of Nations, później opierały się na przekonaniu o rozpadzie ZSRS i odegraniu przez Polskę głównej roli w kształtowaniu nowego porządku z wykorzystaniem zasady współżycia państw i narodów w tej części Europy po obaleniu imperializmu sowieckiego. Jednym z wiodących wątków była kwestia – niepopularna wśród polskiej emigracji i głoszona na kilka lat przed, skupionym wokół Jerzego Giedroycia, środowiskiem paryskiej „Kultury” – akceptacji polskich granic, szczególnie wschodnich, dzięki czemu Polska mogłaby od nowa ułożyć swoje stosunki z sąsiadami.
Bibliografia
Bibliografia:
Źródła drukowane:
Myśl polityczna na wygnaniu. Publicyści i politycy polskiej emigracji powojennej, red. A. Friszke, Warszawa 1995.
Nie jesteśmy ukrainofilami. Polska myśl polityczna wobec Ukraińców i Ukrainy. Antologia tekstów, red. P. Kowal, J. Ołdakowski, M. Zuchniak, Wrocław 2008.
Trębicki Kazimierz, Od bieżącej polityki do wymagającej perspektywy historii, wstęp, zarys biografii, wybór i opracowanie tekstów W.K. Roman, Warszawa 2017.
Literatura:
Bocheński Adolf Maria, Między Niemcami a Rosją, Warszawa 1937.
Dziuda Karol, Badania nad wizją roli Rzeczypospolitej w Europie Środkowo-Wschodniej, w: Polska w Europie Środkowo-Wschodniej. Koncepcje geopolityczne i kultura, s. 11-40.
Gotowiecki Paweł, Między realizmem a nostalgią. Myśl polityczna emigracyjnych środowisk kresowych (1939–1991), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 2(30), s. 131-153.
Halecki Oskar, Idea jagiellońska, „Kwartalnik Historyczny” 1937, t. 51, s. 486-510.
Kowal Paweł, Testament Prometeusza. Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, Warszawa-Wojnowice 2019.
Mieroszewski Juliusz, Koncepcja ULB a rosyjski „kompleks polski”, „Kultura” (Paryż) 1974, nr 9 (324), s. 3-14.
Paruch Waldemar, Konsekwencje definiowania myśli politycznej dla kwestionariusza badań politologicznych, „Humanities and Social Sciences” 2015, vol. XX, 22, January-March, s. 157-174.
Paruch Waldemar, Myśl polityczna – refleksje metodologiczne o pojęciu, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 1999, vol. VI, sectio K, s. 29-39.
Pietrzyk-Reeves Dorota, The Revivals of the Jagiellonian Idea: Political and Normative Contexts, „Politeja” 2017, nr 6(51), s. 79-93.
Polska publicystyka emigracyjna po 1945 r., red. I. Hofman, J. Maguś, Lublin 2023.
Polska w Europie Środkowo-Wschodniej. Koncepcje geopolityczne i kultura w XX wieku. Przedmiot i stan badań. Kompendium, seria: Polska a Europa Środkowo-Wschodnia w XX wieku, t. IV, red. P. Waingertner, Łódź-Warszawa 2020.
Roman Wanda Krystyna, Kazimierz Trębicki i Konstantyn Zełenko – emigracyjni działacze na rzecz zbliżenia polsko-ukraińskiego, w: Paryż – Londyn – Monachium - Nowy Jork. Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej, t. II, red. V. Wejs-Milewska i E. Rogalewska, Białystok 2016, s. 833-846.
Roman Wanda Krystyna, Kazimierz Wincenty Trębicki (1896-1981), w: Polski Słownik Biograficzny, z. 224 (t. LV/1), Warszawa-Kraków 2023, s. 115-118.
Szewczenko Oleksandr, (rec.) Kazimierz Trębicki, Od bieżącej polityki do wymagającej perspektywy historii, Wstęp, zarys biografii, wybór i opracowanie tekstów Wanda Krystyna Roman, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2017, ss. 271, „Studia Polityczne” 2019, nr 2(47), s. 121-128.
Tokarz Tomasz, Sowiety, czyli Rosja. Teza kontynuacyjna w publicystyce polskiego wychodźstwa, „Przegląd Humanistyczny” 2007, nr 4, s. 109-121.
Tokarz Tomasz, Zagadnienie polsko-rosyjskie w publicystyce powojennej emigracji (1945-1980), Wrocław 2006.
Wolański Marian Stanisław, Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej 1945–1975, Wrocław 1996.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Wanda Krystyna Roman

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 91
Liczba cytowań: 0