Paintings in bourgeois probate inventories from the area of Lesser Poland (16th–18th century)
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2023.011Keywords
probate inventory, burghlers, paintings, Lesser PolandAbstract
In the probate inventories recorded in Lesser Poland during the 16th–18th centuries, paintings or handicrafts were rare and did not occupy a particularly exposed position in the hierarchy of objects. However, it is worth mentioning because their presence in the registers may indicate the existence of certain aesthetic needs among citizens or the desire to emphasize social status. In this context, the limited proportion of pictures among the movable objects recorded may be strange. This phenomenon can be explained not only by the economic but also by the mental limitations resulting from the level of education of citizens and their limited use of art.
References
Źródła archiwalne/Archival Sources
Archiwum Narodowe w Krakowie, Oddział I
Akta miasta Biecza, Księga ławnicza 1585–1593, sygn. 29/101/0/2/10; Księga ławnicza 1603–1612, sygn. 29/101/0/2/12; Księga ławnicza 1634–1638, sygn. 29/101/0/2/16; Księga ławnicza 1639–1649, sygn. 29/101/0/2/17; Księga ławnicza 1662–1667, sygn. 29/101/0/2/18; Księga radziecka 1644–1693, sygn. 29/101/0/3/24.
Akta miasta Kęt, Księga ławniczo-wójtowska 1634–1662, sygn. 29/107/0/3/26.
Akta miasta Pilzna, Księga podwójcińsko-ławnicza 1593–1600, sygn. 29/112/0/3/67.
Akta miasta Wiśnicza, Księga ławnicza 1686–1701, sygn. 29/118/0/2/7; Księga radziecka 1622–1765, sygn. 29/118/0/1/1.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Oddział III
Akta luźne miast i wsi (w tym również kopie dawniejszych aktów w układzie alfabetycznym): Słomniki 1635–1793, sygn. 29/121/287.
Akta podkomorskie Wieliczki 1622–1772, sygn. 29/117/22.
Archiwum miasta Nowego Sącza, Acta consularia et scabinalia 1734–1744, sygn. 29/110/96; Acta scabinalia 1601–1604, sygn. 29/110/27; Acta scabinalia 1647–1649, sygn. 29/110/52; Acta scabinalia 1651–1658, sygn. 29/110/54; Acta scabinalia 1666–1681, sygn. 29/110/60; Acta scabinalia 1676–1682, sygn. 29/110/63; Acta scabinalia 1683–1688, sygn. 29/110/64; Acta scabinalia 1689–1694, sygn. 29/110/88.
Księga ławnicza miasta Ciężkowic 1579–1597, sygn. 29/121/36.
Księga ławnicza miasta Skawiny (protokół mniejszy) w późniejszych latach radziecko-ławnicza 1661–1667, sygn. 29/114/17.
Księga urzędu gromadzkiego miasta Andrychowa 1731–1819, sygn. 29/121/2.
Odpisy i wypisy z akt radzieckich wielickich, dotyczące przede wszystkim spraw majątkowych i innych spraw spornych mieszczan wielickich 1614–1763, sygn. 29/117/18.
Archiwum Państwowe w Sandomierzu
Akta miasta Sandomierza, Księga ławnicza 1625–1632, sygn. 3; Księga radziecka 1613–1624, sygn. 9; Księga radziecka 1674–1676, sygn. 11.
Muzeum Narodowe w Kielcach
Księga radziecka miasta Kielce obejmująca różnorodne sprawy z lat 1789–1791 i tabelę hiberny z 11 XI 1803 roku, sygn. 165/H.
Źródła drukowane/Printed Sources
Groicki Bartłomiej, Porządek sądów i spraw miejskich prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej, wyd. K. Koranyi, Warszawa 1953.
Groicki Bartłomiej, Obrona sierot i wdów, wyd. K. Koranyi, Warszawa 1958.
Inwentarze mieszczan wojnickich 1589–1822, wyd. B. Trelińska, Wojnicz 1995.
Inwentarze mieszczańskie z lat 1528–1635 z ksiąg miejskich Poznania, wyd. S. Nawrocki, J. Wisłocki, Poznań 1961.
Inwentarze mieszczańskie z wieku XVIII z ksiąg miejskich i grodzkich Poznania, t. 1: Z lat 1700–1758, wyd. J. Burszta, C. Łuczak, Poznań 1962.
Literatura/Literature
Balcerzak Elżbieta, Metal articles in urban households of 18th century Poland, [w:] Omnia res mobilia. Polish studies in posthumous inventories of movable property in the 16th–19th century, ed. J. Kruppé, A. Pośpiech, Warsaw 1999, s. 107–148.
Bartkiewicz Magdalena, Odzież i wnętrza domów mieszczańskich w Polsce w drugiej połowie XVI i w XVII wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1974.
Bystroń Jan Stanisław, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI–XVIII, t. II, Warszawa 1976.
Danowska Ewa, Inwentarze pośmiertne krakowskich mieszczan z lat 1697–1795 w zbiorach Biblioteki Narodowej PAU i PAN w Krakowie, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2004, R. 52, nr 1, s. 131–173.
Dumanowski Jarosław, Świat rzeczy szlachty wielkopolskiej w XVIII wieku, Toruń 2006.
Dzieje Sandomierza XVI–XVIII w., t. II, cz. 1: W okresie świetności, red. F. Kiryk, Warszawa 1993.
Gadocha Marcin, Testamenty i inwentarz Jadwigi i Marcina Mitkiewiczów. Przyczynek do dziejów mieszczaństwa krakowskiego, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego” 2011, t. III, s. 98–121.
Giżycka Barbara, Inwentarz ruchomości Geerita Rombouta Uylenburgha, stolarza króla Zygmunta III, w Krakowie 1602, „Barok. Historia-Literatura-Sztuka” 2015, R. 22/1, nr 43, s. 183–195.
Głowacka-Penczyńska Anetta, Inwentarze majątkowe jako źródło do poznania sytuacji kobiet w małych miastach Rzeczypospolitej szlacheckiej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2004, R. 52, nr 1, s. 25–35.
Główka Dariusz, Majątek osobisty duchowieństwa katolickiego w Koronie w XVII i XVIII wieku, Warszawa 2004.
Główka Jan, Zasobność domów mieszczan kieleckich na podstawie księgi Rady Miejskiej z końca XVIII w., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2004, R. 52, nr 1, s. 85–92.
Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. III: Od XVI do połowy XVII w., red. A. Keckowa, D. Molenda, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978.
Justyniarska-Chojak Katarzyna, Inwentarze pośmiertne z małych i średnich miast Małopolski (w XVI–XVIII wieku), Kielce 2020.
Kamińska-Kwak Jolanta, Kwak Jan, Ruchomości mieszczańskie w Rzeszowie i Przemyślu od schyłku XVI do końca XVIII stulecia, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2004, R. 52, nr 1, s. 51–58.
Klonder Andrzej, Główka Dariusz, Mienie godne szlachcica i mieszczanina w krajach Europy Środkowej w XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2001, R. 49, nr 1–2, s. 81–93.
Kruppé Jerzy, Movable property of Poznań townspeople in the 18th century. A study of the structure of domestic equipment, [w:] Omnia res mobilia. Polish studies in posthumous inventories of movable property in the 16th–19th century, ed. J. Kruppé, A. Pośpiech, Warsaw 1999, s. 15–57.
Kruppé Jerzy, Rzeczy stare w dobytku ruchomym mieszczan poznańskich w XVI–XVIII, [w:] Civitas et villa. Miasto i wieś w średniowiecznej Europie Środkowej, red. C. Buśko, J. Klápště, L. Leciejewicz, S. Moździoch, Wrocław-Praha 2020, s. 277–280.
Motylewicz Jerzy, Społeczeństwo Przemyśla w XVI i XVII wieku, Rzeszów 2005.
Penkała-Jastrzębska Anna, Mit srebrnej łyżeczki? Przedmioty luksusowe w szlacheckich inwentarzach majątkowych z ksiąg grodzkich województwa krakowskiego w czasach saskich, „Kwartalnik Historyczny” 2020, R. CXXVII, nr 1, s. 33–62.
Pośpiech Andrzej, Rzeczy stare w pośmiertnych szlacheckich inwentarzach ruchomości z XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1996, R. 44, nr 4, s. 377–385.
Saczyńska Monika, Mieszczan krakowskich domowe świętości, czyli wyobrażenia dewocyjne w przestrzeni prywatnej (przykłady wczesnonowożytne), [w:] Rzeczy i ludzie. Kultura materialne w późnym średniowieczu i w okresie nowożytnym. Studia dedykowane Marii Dąbrowskiej, red. M. Bis, W. Bis, Warszawa 2014, s. 275–286.
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. 5, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, M. Bielska-Łach, A. Manteuffel-Szarota, Warszawa 2020.
Uruszczak Wacław, Historia państwa i prawa polskiego, t. 1: (966–1795), Warszawa 2015.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Katarzyna Justyniarska-Chojak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 600
Number of citations: 0
