„Poznańscy Bambrzy, czyli jak zachować tożsamość przez 300 lat?”
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2018.019Abstract
Abstrakt:
Historia poznańskich Bambrów sięga początku XVIII w. Katoliccy osadnicy z Bambergu położonego w Górnej Frankonii przybyli wówczas do Poznania i otaczających go wsi, by odbudować tutejszą gospodarkę po wojnach toczących się w XVII w. Nikt się nie spodziewał, że na wiele kolejnych dziesięcioleci wpiszą się w krajobraz kulturowy miasta i jego satelitarnych osad (obecnych dzielnic). Z jednej strony harmonijnie zaadaptowali się i zintegrowali w lokalnym otoczeniu, z drugiej zachowali odrębną specyfikę etniczną, oryginalny kulturowy charakter, a co najważniejsze - tożsamość. W artykule przeanalizuję w skrócie historię tej grupy osadników i ich potomków. Skupię się na tych elementach ich strategii życia, które wpływały na zachowanie tożsamości. Następnie omówię obecne działania Bambrów mające ten sam cel.
Słowa kluczowe:
Bambrzy, Poznań, tożsamość, integracja, imigracja
Abstract:
The history of Posnanian Bambers goes back the beginning of the 18th century. Catholic settlers from Bamberg in Upper Franconia, Germany, came to Poznan, the Polish city, and surrounding villages to rebuild the local economy after long-lasting wars in 17 c. in the Polish territory. Nobody then expected, that for many further decades the Bamberg immigrants would come into the cultural landscape of the Poznan city and its satellite villages (current districts). On the one hand they have harmoniously adopted themselves and integrated into the local environment, on the other hand they have preserved a separate ethnic specifity, original cultural character, and the most important – identity. In the article I analyze briefly the history of this group of settlers and their descendants. I focus on those elements of their life strategies that have influenced on their identity, which survived and is kept. Then I present current activities of Posnanian Bambers which have the same aim: to keep own identity different than majority of the city’ inhabitants.
Keywords:
Bambers, Poznan, identity, integration, immigration.
Literaturhinweise
Bibliografia:
Bär M. 1882, Die „Bamberger” bei Posen, Posen.
Bues A. 1988, Historia Niemiec XVI-XVIII wieku, Warszawa.
Budyta-Budzyńska M. 2013, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Warszawa.
Dziekanowska M. 2011, Tożsamość regionalna mieszkańców regionu lubelskiego, Lublin 2011, http://www.kil.lubelskie.pl/wpcontent/uploads/2013/08/To%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87-regionalna-mieszka%C5%84c%C3%B3w-regionu-lubelskiego.pdf, dostęp 02.03.2018r.
Grad J. 2010, Współczesny sens regionalizmu, „Sensus Historiae”, vol. 1, s. 51-68.
Jakóbczyk W. 1956, Wieś wielkopolska po uwłaszczeniu (1865-1918), [w:] Dzieje wsi wielkopolskiej, red. W. Rusiński, Poznań, s. 167-201.
Jakóbczyk W. 1989, Kolonizatorzy i hakatyści, Poznań.
Kieniewicz S. 1982, Historyk a świadomość narodowa, Warszawa.
Kulczycki J. 1993, Strajki szkolne w zaborze pruskim 1901-1907, Poznań
Latoszek M. 1993, Regionalizm w procesie przemian — wprowadzenie do zagadnienia, [w:] red. M. Latoszek, Regionalizm jako folkloryzm, ruch społeczny i formuła ideologiczno-polityczna, Gdańsk, s. 7–20.
Leitgeber S. 1993, Roman Leitgeber, „Przegląd Wielkopolski”, nr 3-4, s. 56-58.
Leitgeber S. 1996, Przyjaźń do grobowej deski, „Kronika Miasta Poznania” pt. ”Karol Marcinkowski i jego czasy”, nr 3, s. 114-120.
Miekisch H. 1988, Absolutismus und Barock in BambergVom Westfälischen Frieden zur Schönbornzeit 1648-1746 (Darstellungen und Quellen zur Geschichte Bambergs), T. I, Bamberg.
Minksztym J. 2015, Strój bamberski, seria: „Atlas Polskich Strojów Ludowych”, t. 47, cz. II Wielkopolska, z. 6, Wrocław.
Niziołek J. 1994, U Deierlinga było wszystko, „Kronika Miasta Poznania” pt. „Między sklepem a mieszkaniem...”, nr 1-2, s. 37-71.
Paradowska M. 1984, Podróżnicy i emigranci. Szkice z dziejów polskiego wychodźstwa w Ameryce Południowej, Warszawa.
Paradowska M. 1998, Bambrzy. Mieszkańcy dawnych wsi miasta Poznania, Poznań.
Paradowska M. 2002, Poznań. Zabytki bamberskie. Przewodnik,, Poznań.
Paradowska M. 2003, Bambrzy poznańscy, „Przegląd Zachodni”, nr 2, s. 91-105.
Paradowska M. 2004 Bambrzy w Dębcu, „Kronika Miasta Poznania” pt. „Dębiec”, nr 1. s. 61-79.
Paradowska M 2006, Współczesność i przeszłość potomków osadników z Bambergu, Poznań, Sprawozdanie merytoryczne z realizacji projektu badawczego 2 H01H 035 24 przechowywane w IAE PAN Warszawa.
Petrykowski P. 2004, Edukacyjne konteksty regionalizmu — stowarzyszenia społeczne. Toruń.
Rutkowski J. 1956, Studia z dziejów wsi polskiej XVI-XVIII w., Warszawa.
Sakson A. 1994, Polska – Niemcy - mniejszość niemiecka w Wielkopolsce. Przeszłość i teraźniejszość, Poznań.
Salmonowicz S. 1987, Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa, Poznań.
Szczepaniak-Kroll A. 2002 The Problem of Emigration from Bamberg to Poland, Russia, and Hungary in the 18th Century, „Ethnologia Polona”, vol. 23, s.85-112.
Szczepaniak-Kroll A. 2010, „Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów”, Poznań
Śliwiński L. H. 1960, Daleko za murami..., [w:] Poznańskie wspominki. Starzy poznaniacy opowiadają, red. J. Maciejewski; W. Bartoszewicz, Poznań, s. 41-63.
Taboł S. 2015, Regionalizm jako idea, ruch i działalność społeczno-kulturalna, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, Vol. 3, 2 (6)/2015, s. 89–96.
Tietz-Mądry K. 1994, Kapliczki, krzyże i figury przydrożna na terenie miasta Poznania, „Kronika Miasta Poznania” pt. „Świeci poznańscy i wielkopolscy”, nr 3-4, s. 174-206.
Topolski J. 1977, Gospodarka polska i europejska w XVI-XVIII wieku, Poznań.
Trzeciakowski L. 1970, Kulturkampf w zaborze pruskim, Poznań.
Trzeciakowski L. 1973, Pod pruskim zaborem 1850-1918, Warszawa.
Zimmerman G. 1989, Bamberg und Pommern, Ecclesia-Franconia-Heraldica, Bamberg.
Źródła internetowe:
Gazeta Wyborcza”, 03.09.2007, nr 205, s. 1.
http://oborniki.naszemiasto.pl/artykul/mpk-bamberka-symbolem-tramino-zwyciezca-konkursu-otrzyma,449614,art,t,id,tm.html, dostęp 15.06.2017 r.
Archiwalia:
Amts Staffelstein Casten Rechnung Pro Cunegundis, 1766 r., sygn. 232/IV, nr 11665, s. 200, Staatsarchiv Bamberg.
Związek Sokołów Polskich w Państwie Niemieckim, 1912 r., sygn. 15, s. 7-8, Archiwum Państwowe w Poznaniu.
Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokoła” w Poznaniu, 1892 r., sygn. 45, s. nie paginowane, Archiwum Państwowe w Poznaniu.
Akta Związku Powstańców Wielkopolskich, 1933 r., sygn. 176, protokół 112, s. nie paginowane, Archiwum Państwowe w Poznaniu.
.Akta Związku Powstańców Wielkopolskich, 1932 r., sygn. 177, protokół 77, s. 2, Archiwum Państwowe w Poznaniu.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Copyright (c) 2018 Agnieszka Szczepaniak-Kroll
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 2026
Number of citations: 0