Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”
  • Strona domowa
  • /
  • Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 48 Nr 1 (2019) /
  4. Artykuły

Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”

Autor

  • Joanna Morawska Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny http://orcid.org/0000-0003-3730-7623

DOI:

https://doi.org/10.12775/KLIO.2019.006

Słowa kluczowe

obowiązki służących, służba domowa, czasopisma katolickie

Abstrakt

Służba domowa stanowiła jedną z najliczniejszych grup zawodowych funkcjonujących w największych polskich miastach na przełomie XIX i XX wieku. Jako zajęcie, które uznane było za niewymagające specjalistycznych kwalifikacji, było idealnym wyborem dla młodych dziewcząt, które chciały podjąć swoją pierwszą pracę zawodową. W tym celu wiele kobiet migrowało do większych ośrodków miejskich w celu podjęcia służby. II połowa XIX wieku to również czas, kiedy wielu publicystów i działaczy społecznych dostrzega konieczność podjęcia kwestii klasy pracującej na forum publicznym. To zaś zainspirowało środowiska katolickie do objęcia opieką służących i tym samym rozpoczęcia prób ukształtowania tych kobiet w duchu wartości katolickich. Jednym z poruszanych zagadnień, mających ułatwić dziewczętom przystosowanie się do często nowej dla nich rzeczywistości, był postulowany stosunek do służby i samych chlebodawców.

Biogram autora

Joanna Morawska - Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny

doktorantka, w 2017 r. podjęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Szczecińskim. Zainteresowania badawcze oscylują wokół historii społecznej XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem historii kobiet. Laureatka stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia w roku akademickim 2016/1017 r.

Mail kontaktowy: morawska_joanna@o2.pl

Bibliografia

Źródła

„Przyjaciel Sług” 1897–1904

„Zdrowie”, 1902, t. 2, z. 9

Ćwierczakiewiczowa L., Podarunek ślubny: Kurs gospodarstwa miejskiego i wiejskiego dla kobiet, Warszawa 1885.

Leśniewski P. E., Wychowanie dziewiętnastego wieku, czyli przepisy przystojności i dobrego tonu w pożyciu towarzyskim, Warszawa 1843.

Nakwaska z Potockich K., Dwór wiejski. Dzieło poświęcone gospodyniom polskim, przydatne i osobom w mieście mieszkającym, t. 1, Poznań 1843.

Pruszakowa S., Upominek dla dziewcząt wiejskich, Warszawa 1860.

Renouard A. K., Zasady moralności, Poznań 1823.

Riedl K., Pamiątka dla dziewcząt służących: osobliwie po miastach, Kraków 1887.

Opracowania

Dormus K., Problematyka wychowawczo -oświatowa w prasie kobiecej zaboru austriackiego w latach 1826–1918, Warszawa 2006.

Franke J., Polska prasa kobieca w latach 1820–1918, Warszawa 1999.

Jakubczyk A., Zgromadzenie Sług Jezusa w społeczeństwie polskim w latach 1884–1939, Warszawa 2001.

Kulesza-Woroniecka I., Pozycja służby i organizacji dworu magnackiego w XVIII wieku, [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, pod red. C. Kukli, Warszawa 2007.

Krasińska I., Kształcenie żeńskiej służby domowej w świetle „Przyjaciela Sług” (1897–1918), „Human Studies. Series of Pedagogy” [„Людинознавчі студії.Серія: Пе- дагогіка”] 2017, nr 4 (36).

Morawska J., Wzorzec służącej propagowany na łamach katolickiego czasopisma „Przyjaciel Sług” na przełomie XIX i XX w., „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, 2(3) 2017.

Najdus W., Wyrobnicy i służba w Galicji ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa w latach 1772–1870, „Polska klasa robotnicza. Studia historyczne”, pod red. S. Kalabińskiego, t. 8, Warszawa 1976.

Panek B., Krakowskie organizacje charytatywne w latach 1918-1939, Kraków 1986.

Piotrowska-Marchewa M., „Trzech masz wrogów, którzy czyhają na zabicie twej duszy...”. Zagrożenia moralne w ujęciu polskich poradników i prasy dla służby domowej na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Kobieta i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, pod red. A. Żarnowskiej, A. Szwarca, Warszawa 2006, s. 248.

Poniat R., Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku, Warszawa 2014.

Stawiak-Ososińska M., Ponętna, uległa, akuratna … Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników), Kraków 2010.

Klio48

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2019-03-29

Jak cytować

1.
MORAWSKA, Joanna. Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”. Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym [online]. 29 marzec 2019, T. 48, nr 1, s. 105–128. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/KLIO.2019.006.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 48 Nr 1 (2019)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2019 Joanna Morawska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1789
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

obowiązki służących, służba domowa, czasopisma katolickie
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa