Obowiązki służących wobec chlebodawców na przełomie XIX i XX wieku w świetle wybranych poradników i czasopisma „Przyjaciel Sług”
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2019.006Słowa kluczowe
obowiązki służących, służba domowa, czasopisma katolickieAbstrakt
Służba domowa stanowiła jedną z najliczniejszych grup zawodowych funkcjonujących w największych polskich miastach na przełomie XIX i XX wieku. Jako zajęcie, które uznane było za niewymagające specjalistycznych kwalifikacji, było idealnym wyborem dla młodych dziewcząt, które chciały podjąć swoją pierwszą pracę zawodową. W tym celu wiele kobiet migrowało do większych ośrodków miejskich w celu podjęcia służby. II połowa XIX wieku to również czas, kiedy wielu publicystów i działaczy społecznych dostrzega konieczność podjęcia kwestii klasy pracującej na forum publicznym. To zaś zainspirowało środowiska katolickie do objęcia opieką służących i tym samym rozpoczęcia prób ukształtowania tych kobiet w duchu wartości katolickich. Jednym z poruszanych zagadnień, mających ułatwić dziewczętom przystosowanie się do często nowej dla nich rzeczywistości, był postulowany stosunek do służby i samych chlebodawców.
Bibliografia
Źródła
„Przyjaciel Sług” 1897–1904
„Zdrowie”, 1902, t. 2, z. 9
Ćwierczakiewiczowa L., Podarunek ślubny: Kurs gospodarstwa miejskiego i wiejskiego dla kobiet, Warszawa 1885.
Leśniewski P. E., Wychowanie dziewiętnastego wieku, czyli przepisy przystojności i dobrego tonu w pożyciu towarzyskim, Warszawa 1843.
Nakwaska z Potockich K., Dwór wiejski. Dzieło poświęcone gospodyniom polskim, przydatne i osobom w mieście mieszkającym, t. 1, Poznań 1843.
Pruszakowa S., Upominek dla dziewcząt wiejskich, Warszawa 1860.
Renouard A. K., Zasady moralności, Poznań 1823.
Riedl K., Pamiątka dla dziewcząt służących: osobliwie po miastach, Kraków 1887.
Opracowania
Dormus K., Problematyka wychowawczo -oświatowa w prasie kobiecej zaboru austriackiego w latach 1826–1918, Warszawa 2006.
Franke J., Polska prasa kobieca w latach 1820–1918, Warszawa 1999.
Jakubczyk A., Zgromadzenie Sług Jezusa w społeczeństwie polskim w latach 1884–1939, Warszawa 2001.
Kulesza-Woroniecka I., Pozycja służby i organizacji dworu magnackiego w XVIII wieku, [w:] Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, pod red. C. Kukli, Warszawa 2007.
Krasińska I., Kształcenie żeńskiej służby domowej w świetle „Przyjaciela Sług” (1897–1918), „Human Studies. Series of Pedagogy” [„Людинознавчі студії.Серія: Пе- дагогіка”] 2017, nr 4 (36).
Morawska J., Wzorzec służącej propagowany na łamach katolickiego czasopisma „Przyjaciel Sług” na przełomie XIX i XX w., „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, 2(3) 2017.
Najdus W., Wyrobnicy i służba w Galicji ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa w latach 1772–1870, „Polska klasa robotnicza. Studia historyczne”, pod red. S. Kalabińskiego, t. 8, Warszawa 1976.
Panek B., Krakowskie organizacje charytatywne w latach 1918-1939, Kraków 1986.
Piotrowska-Marchewa M., „Trzech masz wrogów, którzy czyhają na zabicie twej duszy...”. Zagrożenia moralne w ujęciu polskich poradników i prasy dla służby domowej na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Kobieta i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, pod red. A. Żarnowskiej, A. Szwarca, Warszawa 2006, s. 248.
Poniat R., Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku, Warszawa 2014.
Stawiak-Ososińska M., Ponętna, uległa, akuratna … Ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników), Kraków 2010.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Joanna Morawska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1533
Liczba cytowań: 0
