Zioła i suplementy diety post-COVID, czyli możliwości wspierania chorych i ozdrowieńców
DOI:
https://doi.org/10.12775/HERB.2022.013Ключові слова
COVID-19, zioła, ozdrowieńcy, Sars-CoV-2, suplementy diety, bezpieczeństwo zdrowotneАнотація
Pandemia COVID-19 zdominowała sposób funkcjonowania społeczeństw. Zachwiała poczuciem bezpieczeństwa ludzi. Obecnie, pomimo pojawiających się już, leków, wciąż – ze względu na ich niską dostępność – wiele osób szuka wsparcia w procesie leczenia w ziołach i suplementach diety. Istnieje szereg ziół i suplementów, które wspierać mogą zarówno proces leczenia chorych na COVID-19, jak i proces rekonwalescencji po przebytej chorobie. Niniejsza praca pełni funkcję komparatystyczną i ma na celu zaprezentowanie przeglądu dostępnej literatury krajowej i zagranicznej, poświęconej problematyce wsparcia leczenia COVID-19 i rekonwalescencji po tej chorobie. W artykule charakterystyce poddano szeroki wachlarz ziół i suplementów, których działanie zostało potwierdzone badaniami naukowymi i jest ściśle połączone z objawami choroby COVID-19 oraz dysfunkcjami, które pojawiają się w organizmie po przebyciu zakażenia Sars-CoV-2.
Посилання
U.S. Food & Drug Administration, Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Authorizes First Oral Antiviral for Treatment of COVID-19, https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/coronavirus-covid-19-update-fda-authorizes-first-oralantiviral-treatment-covid-19 (stan na dzień 26.12.2021).
Johns Hopkins University & Medicine, Coronavirus Resource Center, https://coronavirus.jhu.edu/map.html (stan na dzień 20.12.2021).
Mielcarek J., Fitozwiązki i substancje naturalne wspomagające leczenie COVID-19, Postępy fitoterapii, 2021, 22(1), s. 47-52.
Parasher A., COVID-19: Current understanding of its Pathophysiology, Clinical presentation and Treatment, Postgraduate Medical Journal, 2021, 97, s. 312-320.
Hosseini E.S., Kashani N.R., Nikizad H., Azadbakht J., Bafrani H.H., Kashani H.H., The novel coronavirus disease-2019 (COVID-19): Mechanism of action, detection and recent therapeutic strategies, Virology, 2020, 551, s. 1-9.
Yonghyun L., Pokkee M., Seonggu L., Shin W.K., Prevalence and Duration of Acute Loss of Smell or Taste in COVID-19 Patients, Journal of Korean Medical Sciene, 2020, 35(18), s. 1-6.
Thuangtong R., Angkasekwinai N., Leeyaphan C., Triwongwaranat D., Thanomkitti K., Munprom K., Kulthanan K.. Thuangtong R., Angkasekwinai N., Leeyaphan C., Triwongwaranat D., Thanomkitti K., Munprom K., Kulthanan K., Patient Recovery from COVID-19 Infections: Follow-Up of Hair, Nail, and Cutaneous Manifestations, BioMed Research International, 2021, s. 1-6.
Moreno-Arrones O.M, Lobato-Berezo A., Gomez-Zubiaur A., Arias-Santiago S., Saceda-Corralo D., Bernardez-Guerra C., Grimalt R., Fernandez-Crehuet P., Ferrando J., Gil R., Hermosa-Gelbard A., Rodrigues-Barata R., Fernandez-Nieto D., Merlos-Navarro S., Vañó-Galván S., SARS-CoV-2-induced telogen effluvium: a multicentric study, Journal of European Acad Dermatol Venereol, 2021, 35(3), s. 181-183.
Miyazato Y., Yusuke Miyazato Morioka S., Tsuzuki S.,Akashi M.,Osanai Y., Tanaka K., Terada M., Suzuki M., Kutsuna S., Saito S., Hayakawa K., Ohmagari N., Prolonged and Late-Onset Symptoms of Coronavirus Disease 2019, Open Forum Infectious Diseases, 2020, 7(11), s. 1-3.
Olds H., Liu J., Luk K., Lim H.W., Ozog D., Rambhatla P.V., Telogen effluvium associated with COVID-19 infection, Dermatologic Therapy, 2021, 34(2), s. 1-4.
Ozturker Z.K., Conjunctivitis as sole symptom of COVID-19: A case report and review of literature, European Journal of Ophthalmology, 2021, 31(2), s. 1-9.
Vance H., Maslach A., Stoneman E., Harmes K., Ransom A., Seagly K., Furst W. Addressing Post-COVID Symptoms: A Guide for Primary Care Physicians, Journal of the American Board of Family Medicine, 2021, 34(6), s. 1229-1242.
Kamal M., Marwa A.O., Amal H., Haitham S., Assessment and Characterization of Post-COVID-19 manifestations, The international Journal of Clinical Practice, 2021, 75, s. 1-5.
Paraiso I.L., Revel J.S., Srevens J.F., Potential use of polyphenols in the battle against COVID-19, Current Opinion in Food Science, 2020, 32, s. 149-155.
Athumani H., Uganda Approves Herbal Treatment for COVID-19, https://www.voanews.com/a/covid-19-pandemic_uganda-approves-herbal-treatment-covid-19/6207668.html (stan na dzień 26.12.2021).
Agaba J., Battle over intellectual property rights of ‘medicine’, https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210712213810349 (stan na dzień 26.12.2021).
Maroyi A., The genus Warburgia: A review of its traditional uses and pharmacology, Pharmaceutical Biology, 2014, 52., s. 378-391.
Robbins S., COVID-19: How Thailand is using a ‘cheap and effective’ traditional herbal medicine to treat coronavirus, „Sky news”, https://news.sky.com/story/covid-19-how-thailand-is-using-a-cheap-and-effective-traditional-herbal-medicine-to-treatcoronavirus-12428157 (stan na dzień 26.12.2021).
Huang S.T., Lai H.C., Lin Y.C., Huang W.T., Hung H.H., Ou S.C., Lin H.J., Hung M.C., Principles and treatment strategies for the use of Chinese herbal medicine in patients at different stages of coronavirus infection, American Journal of Cancer Research, 2020,
(7), s. 2010-2031.
Panyod S., Ho C.T., Sheen L.Y., Dietary therapy and herbal medicine for COVID-19 prevention: A review and perspective, Journal of Traditional and Complementary Medicine, 2020, 10(4), s. 420-427.
Lau K.M., Lee K.M., Koon C.M., Cheung C.S., Lau C.P., Ho H.M., Lee M.Y., Au S.W., Cheng C.H., Lau C.B., Tsui S.K., Wan D.C., Waye M.M., Wong K.B., Wong C.K., Lam C.W., Leung P.C., Fung K.P., Immunomodulatory and anti-SARS activities of Houttuynia cordata, Journal of Ethnopharmacol, 2008, 118(1), s. 79-85.
Fiore C., Eisenhut M., Krausse R., Ragazzi E., Pellati D., Armanini D., Bielenberg J., Antiviral Effects of Glycyrrhiza species, Phytotherapy Research, 2008, 22, s. 141-148.
Silveira D., Prieto-Garcia J.M., Boylan F., Estrada O., Fonseca-Bazzo Y.M., Jamal C.M., Magalhães P.O., Pereira E.O., Tomczyk M., Heinrich M., COVID-19: Is There Evidence for the Use of Herbal Medicines as Adjuvant Symptomatic Therapy?, Frontiers in Pharmacology, 2020, 11, s. 1-44.
Błecha K., Wawer I., Profilaktyka zdrowotna i fitoterapia, Wydawca BONIMED, Żywiec 2019.
Kędzia B., Kostrzewski Z., Znaczenie ziołomiodów w lecznictwie, Postępy Fitoterapii, 2010, 4, s. 229-235.
Ahmad A., Husain A., Mujeeb M., Khan S.A., Najmi A.K., Siddique N.A., Damanhouri Z.A., Anwar F., A review on therapeutic potential of Nigella sativa: A miracle herb, Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 2013, 3(5), s. 337-352.
Ashraf S., Ashraf S., Ashraf M., Imran M.A., Kalsoom L., Siddiqui U.N., Farooq I., Habib Z., Ashraf S., Ghufran M., Akram M.K., Majeed N., Abdin Z., Akmal R., Rafique S., Nawaz K., Yousa M.I.K.f, Ahmad S., Shahab M.S., Nadeem M.F., Azam M., Zheng H., Malik A., Ayyaz M., Mahmud T., Saboor Q.A., Ahmad A., Ashraf M., Izhar M., Zayed S., Hilal A., Muhammad A., Shaukat Z., Khaqan A., Hayat K., Arshad S., Hassan M., Awais A., Ahmad A., Mughal T., Virk A.R., Umer M., Suhail M., Zulfiqar S., Sarfraz S., Anwar M.I., Humayun A., Khokhar R.A., Siddique S., Honey and Nigella sativa against COVID-19 in Pakistan (HNS-COVID-PK): A multi-center placebo-controlled randomized clinical trial (preprint),https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.10.30.20217364v4 (stan na dzień 29.12.2021).
Oesch F., Oesch-Bartlomowicz B., Efferth T., Toxicity as prime selection criterion among SARS-active herbal medications, Phytomedicine: International Journal of Phytotherapy and Phytopharmacology, 2021, 85, s. 1-8.
Valussi M., Antonelli M., Donelli D., Firenzuoli F., Appropriate use of essential oils and their components in the management of upper respiratory tract symptoms in patients with COVID-19, Journal of Herbal Medicine, 2021, 28, s. 1-8.
Thirumdas R., Kothakota A., Pandiselvam R., Bahrami A., Barba F.J., Role of food nutrients and supplementation in fighting against viral infections and boosting immunity: A review, Trends in Food Science & Technology, 2021, 110, s. 66-77.
Grant W.B., Lahore H., McDonnell S.L., Baggerly C.A., French C.B., Aliano J.L., Bhattoa H.P., Evidence that Vitamin D Supplementation Could Reduce Risk of Influenza and COVID-19 Infections and Deaths, Nutrients, 2020, 12(988), s. 1-19.
Carr A.C., A new clinical trial to test high-dose vitamin C in patients with COVID-19, Critical Care, 2020, 24(1), s. 1-2.
Guillin O. M., Vindry C., Ohlmann T., Chavatte L., Selenium, Selenoproteins and Viral Infection, Nutrients, 2019, 11, s. 1-33.
Asadi-Pooya A.A., Akbari A., Emami A., Lotfi M., Rostamihosseinkhani M., Nemati H., Barzegar Z., Kabiri M., Zeraatpisheh Z., Farjoud-Kouhanjani M., Jafari A., Sasannia S., Ashrafi S., Nazeri M., Nasiri S., Shahisavandi M., Long COVID syndrome-associated brain fog, Journal of Medical Virology, 2021, 10, s. 428-436.
Saha P., Bose S., Srivastava A.K., Chaudhary A.A., Lall R., Prasad S., Jeopardy of COVID-19: Rechecking the Perks of Phytotherapeutic Interventions, Molecules, 2021, 26, s. 1-24.
Theoharides T.C., Stevart J.M., Hatziagelaki E., Kolaitis G., Brain “fog,” inflammation and obesity: key aspects of neuropsychiatric disorders improved by luteolin, Frontiers in Neuroscience, 2015, 9(225), s. 1-11.
Kaczmarczyk-Sedlak I., Skotnicki Z., Leksykon naturalnych surowców leczniczych, Wydawnictwo „Zielone”, Kraków 2018.
Mishra L.C., Singh B.B., Dagenais S., Scientific Basis for the Therapeutic Use of Withania somnifera (Ashwagandha): A Review, Alternative Medicine Review, 2000, 5(4), s. 334-346.
Gupta M., Kaur G., Withania somnifera (L.) Dunal ameliorates neurodegeneration and cognitive impairments associated with systemic inflammation, BMC Complementary and Alternative Medicine, 2019, 19(1), s. 1-18.
Włodarczyk E., Poczucie bezpieczeństwa w obliczu epidemii Sars-Cov-2, praca przygotowana do druku.
Downloads
The publisher's shop:
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 1107
Number of citations: 0
