HERBALISM
https://apcz.umk.pl/HERB
www.herbalism.plpl-PLHERBALISM2450-4963Analiza składu chemicznego preparatów zawierających ekstrakt z bzu czarnego
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44566
<p><span class="fontstyle0">Bez czarny (</span><span class="fontstyle2">Sambucus nigra </span><span class="fontstyle0">L.) jest szeroko rozpowszechniony; jego kwiaty i owoce to surowiec wykorzystywany w tradycyjnej medycynie oraz do suplementacji diety. Celem pracy było zbadanie 5 preparatów (o statusie suplementów diety i preparatów specjalnego przeznaczenia żywieniowego) wspierających układ odpornościowy dzieci w wieku od 1. roku życia i starszych, zawierających sok lub ekstrakt z owoców bzu czarnego. Oznaczono zawartość związków polifenolowych, antocyjanów<br>i flawonoidów, witaminy C oraz cukrów. Do określenia zawartości witaminy C wykorzystano metodę UV-Vis, pasmo w zakresie 245–260 nm, a do oznaczenia zawartości antocyjanin z owoców bzu czarnego charakterystyczną absorpcję przy 520 nm. Największą zawartość polifenoli miała próbka nr 1 – z dodatkiem soku z bzu czarnego. Próbki nr 3, 4 i 5 miały znacznie mniejszą zawartość związków polifenolowych pochodzących z ekstraktu z owoców. Zawartość witaminy C w preparacie 1 i 2 była znacznie większa niż w preparatach nr 3, 4, 5, zawierających ekstrakty z owoców bzu czarnego oraz aceroli. Wykonano pomiar zawartości cukrów z zastosowaniem skali Brixa. Wyniki analiz mogą być przydatne w projektowaniu preparatów z dodatkami ekstraktów z owoców bzu i naturalnych witamin wspierających odporność u dzieci.</span> </p>Angelika Uram-DudekIwona WawerKatarzyna Paradowska
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169161810.12775/HERB.2023.001Specyficzna modulacja kontroli wydajności i jakości plonów rukoli (Eruca sativa Mill.) oraz niektórych jej właściwości funkcjonalnych
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44567
<p><span class="fontstyle0">Plantację rukoli nawadniano wodą traktowaną przez 30 min niskotemperaturową, niskociśnieniową plazmą jarzeniową o niskiej częstości pod powietrzem, azotem i ditlenkiem węgla. Stosowanie wody plazmowanej pod azotem wpłynęło na zwiększenie biomasy rośliny. Rodzaj używanej wody miał niewielki wpływ na ukorzenienie roślin. Każdy rodzaj wody zwiększał wydajność plonów, a stosowanie wody plazmowanej pod azotem było pod tym względem najkorzystniejsze. Zastosowanie któregokolwiek rodzaju plazmowanej wody obniżało zawartość tłuszczu w roślinach o około 14%, nie miało wpływu na zawartość węglowodanów i minimalnie zwiększało zawartość białka. Podlewanie upraw którymkolwiek rodzajem plazmowanej wody podnosiło poziom chlorofilu </span><span class="fontstyle2">a</span><span class="fontstyle0">, ale woda plazmowana pod powietrzem lub ditlenkiem węgla obniżała poziom chlorofilu </span><span class="fontstyle2">b</span><span class="fontstyle0">. Każdy rodzaj plazmowanej wody<br>zwiększał zawartość karotenoidów, kwasu askorbinowego i związków siarkowych, a podlewanie wodą plazmowaną pod azotem dawało najlepsze rezultaty. Nawadnianie upraw plazmowanymi rodzajami wody wpływało na skład olejków eterycznych<br>ekstrahowanych z liści i ich wydajność. W żadnym przypadku nie stwierdzono nowych składników w składzie olejków. Nawadnianie upraw różnymi rodzajami plazmowanej wody pozwala na kontrolowanie właściwości olejków stosowanych jako przyprawy, środki nawadniające lub lecznicze wykorzystywane w ziołolecznictwie i aromatoterapii.</span> </p>Katarzyna CiesielskaCiesielski CiesielskiDamian KulawikZdzisław OszczędaElżbieta PisulewskaPiotr Tomasik
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-1691193510.12775/HERB.2023.002Specyficzna modulacja smaku i aromatu greckiego oregano (Origanum vulgare var. hirtum) i jego olejku eterycznego
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44568
<p><span class="fontstyle0">Plantacje greckiego oregano (</span><span class="fontstyle2">Origanum vulgare var. hirtum</span><span class="fontstyle0">) podlewano wodą traktowaną przez 30 min niskotemperaturową, niskociśnieniową plazmą jarzeniową o niskiej częstości pod powietrzem, azotem ditlenkiem węgla, metanem lub cząsteczkowym tlenem. Rodzaj wody miał wpływ na wydajność i jakość plonów wyrażoną liczbą roślin, ich wysokością, całkowitą biomasą oraz liczbą i masą liści. Podlewanie roślin każdym rodzajem plazmowanej wody prowadziło do istotnych różnic w składzie wydzielanego olejku eterycznego. Dzięki temu można będzie regulować jakość olejku stosownie do żądań konsumentów, co jest szczególnie istotne w przypadku ziołolecznictwa i aromatoterapii. Wybór rodzaju wody do podlewania pozwalał na pozyskiwanie olejku eterycznego o odmiennych właściwościach przyprawowych i nawaniających. Bez względu na rodzaj wody stosowanej do podlewania karwakrol był zawsze dominującym składnikiem olejku. Stosowanie poszczególnych rodzajów wody odmiennie wpływało też na wydajność poszczególnych składników olejku. Podlewanie plazmowaną wodą pozwalało eliminować niektóre składniki olejku, ale nigdy nie<br>prowadziło do pojawiania się nowych.</span> </p>Wojciech CiesielskiMaciej GąstołTomasz GirekDamian KulawikZdzisław OszczędaElżbieta PisulewskaPiotr Tomasik
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-1691364910.12775/HERB.2023.003Wpływ hesperydyny na rozwój stresu oksydacyjnego w sercu szczurów z cukrzycą typu 1
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44569
<p><span class="fontstyle0">W przebiegu cukrzycy obserwuje się hiperglikemię, która jest jedną z przyczyn rozwoju stresu oksydacyjnego uszkadzającego różne tkanki i narządy organizmu, w tym serce. Suplementacja związków pochodzenia roślinnego o właściwościach antyoksydacyjnych może być skuteczną metodą zapobiegania powstawaniu stresu oksydacyjnego. W niniejszym badaniu określono rolę flawonoidu hesperydyny na parametry stresu oksydacyjnego w tkance serca w przebiegu cukrzycy typu 1. W tym celu hesperydynę w dawkach 50 i 100 mg/kg podawano </span><span class="fontstyle2">per os </span><span class="fontstyle0">przez 28 dni samcom szczurów szczepu Wistar, u których wywołano cukrzycę poprzez<br>wstrzyknięcie dootrzewnowe streptozotocyny. U gryzoni z cukrzycą wykazano wzrost aktywności katalazy, peroksydazy glutationowej oraz zawartości aldehydu dimalonowego w sercu. Zastosowanie hesperydyny w obu dawkach spowodowało<br>spadek aktywności dysmutazy ponadtlenkowej, zmniejszenie zawartości aldehydu dimalonowego, natomiast efektem wyższej dawki flawonoidu było także obniżenie całkowitego statusu oksydacyjnego połączone ze wzrostem całkowitej odpowiedzi<br>antyoksydacyjnej. Można stwierdzić, że hesperydyna łagodzi zaburzenia równowagi oksydoredukcyjnej w tkance serca w przebiegu cukrzycy typu 1.</span> </p>Piotr BramoraMaria ZychWeronika BorymskaIlona Kaczmarczyk-Żebrowska
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-1691506610.12775/HERB.2023.004Porównanie właściwości kosmetycznych i dermatologicznych ekstraktu oraz fermentu z owoców rokitnika zwyczajnego otrzymanego w procesie fermentacji z wykorzystaniem grzyba herbacianego kombuchy
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44571
<p><span class="fontstyle0">Kombucha to napój o działaniu prozdrowotnym wytwarzany poprzez fermentację słodzonej herbaty przy użyciu symbiotycznych kultur bakterii należących do rodzaju </span><span class="fontstyle2">Acetobacter </span><span class="fontstyle0">i </span><span class="fontstyle2">Gluconobacter </span><span class="fontstyle0">oraz drożdży z rodzaju </span><span class="fontstyle2">Saccharomyces </span><span class="fontstyle0">wraz z kwasem glukuronowym. W pracy porównano właściwości kosmetyczne i dermatologiczne ekstraktu z owoców rokitnika zwyczajnego (</span><span class="fontstyle2">Hippophae rhamnoides </span><span class="fontstyle0">L.) oraz jego fermentu otrzymanego w procesie fermentacji za pomocą grzyba herbacianego. W tym celu fermentowane i niefermentowane ekstrakty porównano pod względem składu chemicznego, poddając je analizie chromatograficznej HPLC/ESI-MS. Oceniono aktywność antyoksydacyjną badanych próbek z wykorzystaniem testów<br>DPPH i ABTS. Określono także cytotoksyczność, przeprowadzając testy Alamar Blue i Neutral Red, oceniające stopień żywotności oraz metabolizm komórek skóry: fibroblastów i keratynocytów. Potencjalne właściwości przeciwstarzeniowe określono na podstawie ich zdolności do hamowania aktywności metaloproteinaz: kolagenazy i elastazy. Ponadto zostały przeprowadzone testy aplikacyjne, które wykazały pozytywny wpływ ekstraktów oraz fermentów na transepidermalną ucieczkę wody z naskórka (TEWL) oraz nawilżenie skóry. Uzyskane wyniki wskazują, że zarówno ekstrakt z owoców rokitnika zwyczajnego, jak i ferment otrzymany za pomocą kombuchy mogą stanowić cenny składnik produktów kosmetycznych.</span> </p>Aleksandra ZiemlewskaKatarzyna KlimczakMartyna Zagórska-DziokZofia Nizioł-Łukaszewska
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-1691678210.12775/HERB.2023.005Masłosz Parka Vitellaria paradoxa jako źródło cennego surowca kosmetycznego
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44572
<p><span class="fontstyle0">Masłosz Parka </span><span class="fontstyle2">Vitellaria paradoxa </span><span class="fontstyle0">jest rośliną, która należy do rodziny sączyńcowatych </span><span class="fontstyle2">Sapotaceae </span><span class="fontstyle0">i występuje w Afryce Subsaharyjskiej. Wykazuje wiele zastosowań, a najbardziej popularna jest ze względu na tłuszcz otrzymywany z owoców. Nazywa<br>się go masłem shea i wykorzystuje m.in. jako surowiec kosmetyczny. Dzięki obecności licznych substancji biologicznie czynnych masło shea ma szereg dobroczynnych właściwości. Wpływa korzystnie na skórę oraz jej przydatki, działając przede wszystkim nawilżająco, ochronnie, przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. Masło shea wykorzystywane jest do produkcji kosmetyków różnego przeznaczenia – do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci – a także produktów leczniczych. Wielu producentów oferuje kosmetyki z masłem shea w składzie. Niniejsza praca przeglądowa przedstawia aktualne informacje dotyczące gatunku </span><span class="fontstyle2">Vitellaria paradoxa </span><span class="fontstyle0">jako źródła cennego surowca stosowanego w preparatach kosmetycznych.</span> </p>Wiktoria SimkaKatarzyna Kowalik
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-1691839410.12775/HERB.2023.006Potencjał antyoksydacyjny wodnych ekstraktów z kwiatów roślin jagodowych
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44577
<p><span class="fontstyle0">Stres oksydacyjny jest jedną z przyczyn przeciążenia i nieskuteczności działania systemu obronnego organizmu. Czynnikiem aktywującym stres oksydacyjny są rodniki. Ważną rolę w zmniejszeniu uszkodzeń spowodowanych reaktywnością rodników pełnią antyoksydanty żywieniowe, których dostarczanie ma charakter prewencyjny, opóźniając proces utleniania. Przykładami surowców zawierających duże ilości antyoksydantów są owoce jagodowe, w tym aronii i bzu czarnego. Natomiast kwiaty aronii, porzeczki czarnej oraz porzeczki czerwonej nie były do tej pory powszechnym materiałem badawczym. Oznaczenia polifenoli ogółem (TP)<br>metodą Folina-Ciocalteu oraz zastosowanie testów FRAP, ABTS</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">+</span><span class="fontstyle0">, DPPH i ORAC, wykonanych dla ekstraktów wodnych otrzymanych z kwiatów aronii, porzeczki czarnej i czerwonej oraz czarnego bzu pozwoliły na określenie ich aktywności przeciwutleniającej. Spośród badanych ekstraktów z liofilizatów kwiatów największą aktywność antyoksydacyjną wykazuje aronia, mniejszą – porzeczka czarna,<br>jeszcze mniejszą – bez czarny, a najmniejszą – porzeczka czerwona. Na postawie uzyskanych wyników wykazano, że istnieje korelacja pomiędzy zawartością związków polifenolowych a aktywnością antyoksydacyjną. Wyniki są istotne ze względu na możliwości wykorzystania kwiatów jako źródła polifenoli i innych naturalnych antyoksydantów.</span> </p>Agnieszka WysokińskaIwona WawerKatarzyna Paradowska
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-16919511010.12775/HERB.2023.007Analiza właściwości antyoksydacyjnych fermentowanych żywych octów owocowych
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44578
<p><span class="fontstyle0">Fermentacja octowa jest znaną od starożytności metodą przetwarzania materiału roślinnego. Ocet stosowany jest przede wszystkim jako przyprawa w celu wzbogacenia smaku dań oraz utrwalenia żywności. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania octem jako zdrowym napojem bogatym w związki bioaktywne, które zapewniają organizmowi szereg korzyści. Celem niniejszej pracy było zbadanie 7 octów owocowych, tzw. żywych, przygotowanych z ciemnych owoców: aronii, śliwki, maliny, czarnego bzu, jeżyny, wiśni oraz jagody kamczackiej. Oznaczono zawartość związków polifenolowych oraz potencjał antyoksydacyjny jako czynnik kształtujący prozdrowotne właściwości tychże octów. Badania wykonano z wykorzystaniem metod spektroskopowych: testu z rodnikiem DPPH i testu FRAP oraz określono zawartość związków polifenolowych ogółem metodą Folina-Ciocalteu. Całkowita zawartość polifenoli mieściła się w zakresie 367,2–1443,6 mg GAE/L. Najmniejszą zawartością polifenoli charakteryzował się<br>ocet z malin, natomiast najwyższą – ocet z wiśni i czarnego bzu. Stwierdzono zróżnicowanie aktywności przeciwutleniającej. Zdolność dezaktywacji rodnika za pomocą testu DPPH przez badane surowce kształtowała się na poziomie od 21,3–77,5%, natomiast za pomocą testu FRAP od 1,59–10,19 mM FeSO</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">4</span><span class="fontstyle0">/L. Zastosowane metody badawcze potwierdziły wysoką aktywność antyoksydacyjną badanych octów owocowych. Stwierdzono również dodatnią korelację pomiędzy zawartością związków</span> <span class="fontstyle0">polifenolowych a siłą przeciwutleniającą. Zauważono również, że na jakość octu, a co za tym idzie – na jego walory zdrowotne, ma wpływ zastosowany surowiec. Ze względu na liczne korzystne właściwości ocet może być więc wysoko cenionym fermentowanym produktem spożywczym.</span> <br style="font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-align: -webkit-auto; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px; -webkit-text-size-adjust: auto; -webkit-text-stroke-width: 0px;"><br style="font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; orphans: 2; text-align: -webkit-auto; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px; -webkit-text-size-adjust: auto; -webkit-text-stroke-width: 0px;"></p>Angelika Uram-DudekIwona WajsKatarzyna Paradowska
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169111112410.12775/HERB.2023.008Ocena zawartości żelaza w wybranych płatkach owsianych
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44579
<p><span class="fontstyle0">Niedobór żelaza (Fe) stanowi jeden z najczęstszych i najbardziej rozpowszechnionych niedoborów składnika odżywczego. Niewystarczająca ilość żelaza, a zatem taka, która nie pozwala na utrzymanie funkcji fizjologicznych, może objawiać się<br>zawrotami głowy, zmęczeniem, bladością i suchością skóry czy też nieregularnym biciem serca. Brak tego mikroelementu może mieć niekorzystne skutki na długoterminowy rozwój neurologiczny i zachowanie u dzieci. Zaspokojenie zapotrzebowania na składnik odżywczy u osób w danym wieku i płci powinien opierać się w głównej mierze na średnim dziennym spożyciu zalecanych ilości żelaza. Płatki owsiane są źródłem wielu składników mineralnych, takich jak białko, potas, magnez, witamina B</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">6</span><span class="fontstyle0">, a także żelazo. Wyróżniamy trzy rodzaje płatków owsianych: klasyczne, błyskawiczne oraz górskie. Produkty różnią się procesem przetwarzania, stopniem rozdrobnienia i granulacją ziarna. Celem pracy było określenie różnic w zawartości żelaza w płatkach owsianych ze względu na rodzaj tego produktu spożywczego. Najwyższą zawartością Fe charakteryzowały się klasyczne płatki owsiane, cechujące<br>się najmniejszym stopniem przetworzenia – 34,494 mg</span><span class="fontstyle2">⋅</span><span class="fontstyle0">kg</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">-1</span><span class="fontstyle0">. Niewiele mniejszą zawartość pierwiastka, na poziomie 33,967 mg</span><span class="fontstyle2">⋅</span><span class="fontstyle0">kg</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">-1</span><span class="fontstyle0">, stwierdzono w płatkach górskich, natomiast płatki błyskawiczne, poddane obróbce w największym stopniu, zawierały<br>31,470 mg</span><span class="fontstyle2">⋅</span><span class="fontstyle0">kg</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">-1 </span><span class="fontstyle0">mikroelementu.</span> </p>Aleksandra DmitrowiczIwona MystkowskaEwa PlażukJakub Targoński
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169112513410.12775/HERB.2023.009Znaczenie skrobi ze szczególnym wskazaniem na produkt przemysłowego przetwórstwa ziemniaków – skrobię ziemniaczaną
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44580
<p><span class="fontstyle0">W pracy przedstawiono znaczenie skrobi w przetwórstwie spożywczym i innych gałęziach przemysłu przetwórczego, ze szczególnym wskazaniem na skrobię ziemniaczaną. Omówiono podstawowe informacje dotyczące budowy skrobi i jej znaczenia dla zdrowia człowieka. Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego przedstawiono przemysłowe przetwórstwo ziemniaka w Polsce oraz produkcję skrobi ziemniaczanej w ostatnim pięcioleciu (2018–2022). Liczne badania wykazały, że skrobia, w tym skrobia ziemniaczana, ma bardzo duże znaczenie w przetwórstwie spożywczym i przemysłowym. Doniesienia naukowe wskazują, że skrobię ziemniaczaną trudno jest zastąpić innym rodzajem skrobi ze względu na jej wyjątkowe cechy.</span> </p>Agnieszka GinterKrystyna ZarzeckaMarek GugałaIwona Mystkowska
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169113514510.12775/HERB.2023.010Właściwości odżywcze ziemniaka (Solanum tuberosum L.)
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44581
<p><span class="fontstyle0">Celem pracy było dokonanie przeglądu literatury naukowej dotyczącej zawartości wybranych składników odżywczych w bulwach ziemniaka oraz możliwości ich wykorzystania. Ziemniak (</span><span class="fontstyle2">Solanum tuberosum </span><span class="fontstyle0">L.), będący jedną z najważniejszych roślin jadalnych świata, stał się cenionym produktem spożywczym, ze względu na cenne właściwości odżywcze, dietetyczne i zdrowotne. O wysokiej jakości bulw decyduje zawartość składników chemicznych oraz niska zawartość związków toksycznych. Głównym składnikiem ziemniaka jest skrobia, stanowiąca około 10–16% jego masy, zawartość białka wynosi od 1,5 do 2,3%, przy czym ilość pełnowartościowego białka, zawierającego wszystkie aminokwasy egzogenne, to około 1%. Kolejnym składnikiem mającym wpływ na kształtowanie wartości odżywczej bulw jest błonnik pokarmowy, który stanowi 2,5% świeżej masy. Ziemniaki są ważnym źródłem wielu witamin: C, B</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">1</span><span class="fontstyle0">, B</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">2, </span><span class="fontstyle0">B</span><span class="fontstyle0" style="font-size: 7pt;">6</span><span class="fontstyle0">, PP, E, K, kwasu pantotenowego i kwasu foliowego. Największe znaczenie ma witamina C, której zawartość wynosi około 20 mg w 100 g świeżej masy bulw. W ziemniakach występuje około 0,1% lipidów, które zawierają nienasycone kwasy linolowy i linolenowy, określane jako witamina F. Dzięki małej zawartości tłuszczu niska jest wartość energetyczna ziemniaków,<br>mieszcząca się w przedziale 60–70 kcal w 100 g tego warzywa. Bulwy ziemniaka są źródłem polifenoli oraz makro- i mikroelementów. Szczególnie cenne są: potas, wapń i magnez, które mają działanie zasadotwórcze. Spożycie 200 g ziemniaka pokrywa 8–30% dziennego zapotrzebowania na potas, jod, magnez, żelazo, fosfor, miedź i wapń. Dietetycy twierdzą, że jego wartość odżywcza jest tak duża, iż ziemniaki mogą stanowić przez pewien czas jedyny składnik pożywienia człowieka bez uszczerbku dla jego zdrowia.</span> </p>Iwona MystkowskaKrystyna Zarzecka
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169114615310.12775/HERB.2023.011Wartość lecznicza i fizjoterapeutyczna miodu pszczelego
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44582
<p><span class="fontstyle0">Celem pracy było przedstawienie i podsumowanie już znanych informacji na temat wartości leczniczej i fizjoterapeutycznej miodu pszczelego. Badania wykazały, że działa on pozytywnie w leczeniu wielu schorzeń. Szczególnie korzystny wpływ przypisuje mu się na układ krążenia, pracę serca, układ nerwowy oraz schorzenia układu pokarmowego. Dobrze oddziałuje na układ oddechowy oraz dodatnio wpływa na skórę i błony śluzowe. Oprócz swoich działań prozdrowotnych miód ma jeszcze doskonałe właściwości fizyczne, np. lepkość, która pozwala na zastosowanie w terapii manualnej narządu ruchu zabiegu miodobrania.</span> </p>Iwona MystkowskaKrystyna ZarzeckaAgnieszka GinterAleksandra Dmitrowicz
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169115416510.12775/HERB.2023.012Equisetum arvense L. skrzyp polny (Equisetaceae Michx. ex DC.)
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44591
<p><span class="fontstyle0">Artyku</span><span class="fontstyle1">ł </span><span class="fontstyle0">jest cz</span><span class="fontstyle1">ęś</span><span class="fontstyle0">ci</span><span class="fontstyle1">ą </span><span class="fontstyle0">cyklu obejmuj</span><span class="fontstyle1">ą</span><span class="fontstyle0">cego opracowania dotycz</span><span class="fontstyle1">ą</span><span class="fontstyle0">ce wyst</span><span class="fontstyle1">ę</span><span class="fontstyle0">puj</span><span class="fontstyle1">ą</span><span class="fontstyle0">cych w Polsce gatunków z rodzaju </span><span class="fontstyle3">Equisetum</span><span class="fontstyle0">. Opisywany tu gatunek, </span><span class="fontstyle3">Equisetum arvense </span><span class="fontstyle0">L. – skrzyp polny, jest uznawany za typowy dla ca</span><span class="fontstyle1">ł</span><span class="fontstyle0">ego rodzaju. Poni</span><span class="fontstyle1">ż</span><span class="fontstyle0">ej przedstawiono charakterystyk</span><span class="fontstyle1">ę </span><span class="fontstyle0">morfologiczn</span><span class="fontstyle1">ą </span><span class="fontstyle0">i anatomiczn</span><span class="fontstyle1">ą </span><span class="fontstyle0">gatunku, jego zró</span><span class="fontstyle1">ż</span><span class="fontstyle0">nicowanie taksonomiczne, rozmieszczenie i przywi</span><span class="fontstyle1">ą</span><span class="fontstyle0">zanie do okre</span><span class="fontstyle1">ś</span><span class="fontstyle0">lonych typów siedlisk, a tak</span><span class="fontstyle1">ż</span><span class="fontstyle0">e zagro</span><span class="fontstyle1">ż</span><span class="fontstyle0">enia, tradycyjne wykorzystanie oraz cykl </span><span class="fontstyle1">ż</span><span class="fontstyle0">yciowy. Przedstawiona zosta</span><span class="fontstyle1">ł</span><span class="fontstyle0">a kompozycja </span><span class="fontstyle1">fi</span><span class="fontstyle0">tochemiczna gatunku w kontek</span><span class="fontstyle1">ś</span><span class="fontstyle0">cie dawnej i wspó</span><span class="fontstyle1">ł</span><span class="fontstyle0">czesnej </span><span class="fontstyle1">fi</span><span class="fontstyle0">toterapii.</span> </p>Dominik WróbelHenryk Różański
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169116617710.12775/HERB.2023.013Johannes Treutler (1820–1892) – kontekst historyczno- -kulturowy oraz postać pustelnika z Mariańskiej Góry
https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/44592
<p><span class="fontstyle0">Ważnym elementem w życiu Johannesa Treutlera jest pustelnia – to tam zaczyna interesować się recepturami i wytwarzaniem preparatów zielarskich; prawdopodobnie dzięki strojowi pustelniczemu (a konkretnie – habitowi franciszkańskiemu)<br>otrzymuje przepis na balsam jerozolimski. Jednak Treutler życie pustelnicze prowadzi w czasach, gdy nie ma ogólnych norm dotyczących jego stanu – choć pierwsi anachoreci pojawiają się około III w. [1], to prawna regulacja tej grupy na poziomie całego Kościoła pojawia się dopiero w Kodeksie prawa kanonicznego z 1983 r. Tak więc do drugiej połowy XX w. pustelnicy i pustelnice żyją i funkcjonują na zasadzie tradycji lub miejscowych regulacji wprowadzonych przez biskupów lub synody lokalne – te natomiast wdrażane nieumiejętnie doprowadzały do zanikania indywidualnych form życia konsekrowanego na danym terenie [2].</span> </p>Sebastian Fröhlich
Prawa autorskie (c) 2023
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
2023-06-162023-06-169117818210.12775/HERB.2023.014