Masłosz Parka Vitellaria paradoxa jako źródło cennego surowca kosmetycznego
DOI:
https://doi.org/10.12775/HERB.2023.006Ključne riječi
działanie przeciwstarzeniowe, masło shea, naturalne kosmetyki, skóra, surowiec kosmetyczny, właściwości antyutleniająceSažetak
Masłosz Parka Vitellaria paradoxa jest rośliną, która należy do rodziny sączyńcowatych Sapotaceae i występuje w Afryce Subsaharyjskiej. Wykazuje wiele zastosowań, a najbardziej popularna jest ze względu na tłuszcz otrzymywany z owoców. Nazywa
się go masłem shea i wykorzystuje m.in. jako surowiec kosmetyczny. Dzięki obecności licznych substancji biologicznie czynnych masło shea ma szereg dobroczynnych właściwości. Wpływa korzystnie na skórę oraz jej przydatki, działając przede wszystkim nawilżająco, ochronnie, przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. Masło shea wykorzystywane jest do produkcji kosmetyków różnego przeznaczenia – do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci – a także produktów leczniczych. Wielu producentów oferuje kosmetyki z masłem shea w składzie. Niniejsza praca przeglądowa przedstawia aktualne informacje dotyczące gatunku Vitellaria paradoxa jako źródła cennego surowca stosowanego w preparatach kosmetycznych.
References
Maanikuu P.M.I., Peker K., Medicinal and Nutritional Benefits from the Shea Tree (Vitellaria Paradoxa), Journal of Biology, Agriculture and Healthcare, 2017, 7(22), s. 51–57.
Anderson A.C., Alander J., Shea Butter Extract for Bioactive Skin Care, Cosmetics & Toiletries, 2015, 6, s. 18–25.
Choungo Nguekeng P.B., Hendre P., Tchoundjeu Z., Kalousová M., Tchanou Tchapda A.V., Kyereh D., Masters E., Lojka B., The Current State of Knowledge of Shea Butter Tree (Vitellaria paradoxa C.F. Gaertner.) for Nutritional Value and Tree Improvement in West and Central Africa, Forests, 2021, 12, s. 1740–1766.
Lamer-Zarawska E., Chwała C., Gwardys A., Rośliny w kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Koudoro Y.A., Konfo T.R.C., Bakrou O.D.E., Félicien A., Dahouenon-Ahoussi E., Sohounhloue D., Valorization of Vitellaria paradoxa butter in cosmetics and agrifood in Africa, GSC Advanced Research and Reviews, 2022, 10(1), s. 96–104.
Abagale S.A., Oseni L.A., Abagale F.K., Chemical Analyses of Shea Butter from Northern Ghana: Assessment of Six Industrially Useful Chemical Properties, Journal of Chemical Engineering and Chemistry Research, 2016, 3(1), s. 953–961.
Goreja W.G., Shea butter. The Nourishing Properties of Africa’s Best-Kept Natural Beauty Secret, Amazing Herbs Press, Nowy Jork 2004.
Zomlefer W.B., Guide to Flowering Plant Families, The University of North Carolina Press, Chapel Hill 1994.
Swenson U., Anderberg A.A., Phylogeny, character evolution, and classification of Sapotaceae (Ericales), Cladistics, 2005, 21, s. 101–130.
Lovett P.N., Natural butters: fractionation alternatives, Personal Care, 2014, 2, s. 49–52.
Honfo F.G., Akissoe N., Linnemann A.R., Soumanou M., Van Boekel M.A., Nutritional Composition of Shea Products and Chemical Properties of Shea Butter: A Review, Food Science and Nutrition, 2014, 54(5), s. 673–686.
Ogunsola A.D., Durowoju M.O., Alade A.O., Jekayinfa S.O., Ogunkunle O., Modeling and optimization of two-step shea butter oil biodiesel synthesis using snail shells as heterogeneous base catalysts, Energy Advances, 2022, 1(2), s. 113–128.
Adamu H.M., Ushie O.A., Nansel E., Okon J.E., Esenowo G., Etim G., Umoh N.U., Edet E.V., Ganesh K.S., Sundaramoorthy P., Baskaran L., Rajesh M., Rajasekaran S.A., Essiett U., Unung I., Antimicrobial Activity of Oil from Butyrospermum parkii Seed (Shea Butter), International Journal of Modern Biology and Medicine, 2013, 3(2), s. 50–59.
Saadawi S., Alennabi K.A., Mughrbi H.N., Lotfi K., Abdulnabi N.S.A., Physical Properties, Antibacterial and Antioxidant Properties of Raw South Africa Shea Butter against Samples from Libyan Market, International Journal of Progressive Sciences and Technologies, 2020, 20(1), s. 194–200.
Maranz S., Wiesman Z., Garti N., Phenolic Constituents of Shea (Vitellaria paradoxa) Kernels, Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2003, 51, s. 6268–6273.
Oluwaseyi M., Effects of topical and dietary use of shea butter on animals, American Journal of Life Sciences, 2014, 2(5), s. 303–307.
Jasaw G.S., Saito O., Takeuchi K., Shea (Vitellaria paradoxa) Butter Production and Resource Use by Urban and Rural Processors in Northern Ghana, Sustainability, 2015, 7, s. 3592–3614.
Abdul-Mumeen I., Didia B., Abdulai A., Shea butter extraction technologies: Current status and future perspective, African Journal of Biochemistry Research, 2019, 13(2), s. 9–22.
Wroniak M., Kwiatkowska M., Krygier K., Charakterystyka wybranych olejów tłoczonych na zimno, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2006, 2(47), s. 46–58
Allal F., Piombo G., Bokary A., Kelly B.A., Okullo J.B.L., Thiam M., Diallo O.B., Nyarko G., Davrieux F., Lovett P.N., Bouvet J-M., Fatty acid and tocopherol patterns of variation within the natural range of the shea tree (Vitellaria paradoxa), Agroforestry Systems, 2013, 87(5), s. 1065–1082.
Ayanlowo O., Cole-Adeife O., Ebie C., Ilomuanya M., Shea butter as skin, scalp, and hair moisturizer in Nigerians, Dermatologic Therapy, 2021, 34(2), e14863.
Sadowska A., Świderski F., Kromołowska R., Polifenole – źródło naturalnych przeciwutleniaczy, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, 2011, 1, s. 108–111.
Musah M., Umar M.T., Alkali M., Preliminary Studies on Biofuel Potentials of Shea Nut Cakes in Niger State, Nigeria, Caliphate Journal of Science and Technology, 2021, 1, s. 76–82.
Kaczmarczyk-Sedlak I., Ciołkowski A., Zioła w medycynie. Choroby skóry, włosów i paznokci. Tom 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
Bogdan C., Iurian S., Tomuta I., Moldovan M., Improvement of skin condition in striae distensae: development, characterization and clinical efficacy of a cosmetic product containing Punica granatum seed oil and Croton lechleri resin extract, Drug Design,
Development and Therapy, 2017, 11, s. 521–531.
Owczarek K., Fichna J., Lewandowska U., Aktywność przeciwzapalna związków polifenolowych, Postępy Fitoterapii, 2017, 18(1), s. 17–23.
Dinarello C.A., Overview of the IL-1 family in innate inflammation and acquired immunity, Immunological Reviews, 2018, 281(1), s. 8–27.
Piłat D., Mika J., Rola cytokin z rodziny interleukiny-1 w transmisji nocyceptywnej, Ból, 2014, 15(4), s. 39–47.
Narożna M., Krajka-Kuźniak V., Czynnik transkrypcyjny NF-κB jako terapeutyczny punkt uchwytu, Farmacja Współczesna, 2019, 12, s. 92–101.
Garti H. Agbemafle R., Mahunu G.K., Physicochemical Properties And Fatty Acid Composition Of Shea Butter From Tamale, Northern Ghana, UDS International Journal of Development, 2019, 6(3), s. 34–40.
Czerwonka W., Puchalska D., Zarzycka-Bienias R., Lipińska M., Witek R., Habrat A., Południak S., Zastosowanie witaminy E w kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna, 2019, 8(1), s. 13–16.
Wiśniowska J., Dzierżewicz Z., Balwierz R., Ceramidy – budowa i ich znaczenie w warstwie lipidowej naskórka, Kosmetologia Estetyczna, 2019, 8(4), s. 451–456.
Chawla K.K., Bencharitiwong R., Ayuso R., Grishina G., Nowak-Wegrzyn A., Shea butter contains no IgE-binding soluble proteins, Journal of Allergy and Clinical Immunology, 2011, 127(3), s. 680–682.
Downloads
The publisher's shop:
Objavljeno
How to Cite
Broj časopisa
Rubrika
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 320
Number of citations: 0
