Archiwum rodziny Szwojnickich z Borkłojnia
DOI:
https://doi.org/10.12775/FT.2017.003Ключові слова
Szwojniccy, archiwa rodowe, Biblioteka Uniwersytecka w ToruniuАнотація
W 2004 r. do Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu wpłynął niewielki zbiór materiałów archiwalnych zawierający archiwum prywatne rodziny Szwojnickich, do II wojny światowej posiadającej majątek Borkłojnie, leżący na Litwie Kowieńskiej. Zgromadzone przez kolejnych przedstawicieli rodu Szwojnickich materiały, które przetrwały do dziś, pozwalają w najważniejszych zarysach nakreślić dzieje tej rodziny. Szwojniccy byli rodziną urzędni- ków ziemskich. W XIX stuleciu ich majątek Borkłojnie był miejscem wsparcia, schronienia i zaopatrzenia dla oddziałów polskich podczas powstania styczniowego. W 1897 r. zarząd majątku przejął Zygmunt Szwojnicki, który gospodarował nim aż do zakończenia II wojny światowej. W okresie międzywojennym aktywnie działał on na polu zachowania tożsamości narodowej przez Polaków mieszkających w Republice Litewskiej. W 1946 r. wraz z innymi Polakami został przesiedlony w granice państwa polskiego. Całe archiwum rodziny Szwojnickich przechowywane w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu to jeden z mniejszych zespołów archiwalnych znajdujący się w zbiorach. Liczy w sumie 12 jednostek inwenta- rzowych. Najstarszy dokument zachowany w opisywanym zespole pochodzi z 1531 r., najmłodszy z 1946 r., zachowane więc archiwalia powstawały na przestrzeni z górą 400 lat. Dokumentują one dzieje rodziny Szwojnickich i ich majątku ziemskiego Borkłojnie. Zespół dokumentów tworzących archiwum rodziny Szwojnickich jest typowym przykładem akt rodowych średnio zamożnej szlachty polskiej. Szlachty zamieszkującej ziemie Litwy właściwej. Zachowały się w nim przede wszystkim dokumenty świadczące o prawach rodziny do szlacheckiego tytułu oraz majątku ziemskiego. Poza tym: akta metrykalne, testamenty, dokumenty finansowe, a także materiały biograficzne dotyczące ostatniego posesora dóbr Borkłojnie Zygmunta Szwojnickiego.Посилання
Archiwum rodziny Szwojnickich z Borkłojnia, sygn. Rps 3533–3541, Dok. 208–210. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Polska.
Dunin-Borkowski, Jerzy S. 1997. Spis nazwisk szlachty polskiej. Warszawa: Jasieńczyk.
Księga akcesyjna Sekcji Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, bez sygn., przechowywana w pracowni Sekcji Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Polska.
Laucevičiusm, Edmundas. 1967. Popierius Lietuvoje XV–XVIII a. Vilnius: „Mintis”.
Maksymowicz, Edyta. 2010. „Odszedł śp. Ryszard Mackiewicz, kustosz spraw polskich na Litwie”. Wilnoteka. Polski portal na Litwie, Sierpień 9. http://www.wilnoteka.lt/pl/artykul/odszedl-sp-ryszard-mackiewicz-kustosz-spraw-polskich-nalitwie.
Meszyńska Paulina. 2013. „Szwojniccy herbu Leliwa i ich archiwa”. Mps pracy licencjackiej, Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska.
Rachuba, Andrzej, red. 2004. Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697–1794). Spis. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Rachuba, Andrzej, red. 2009. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. t. 2, Województwo trockie. XIV–XVIII wiek. Warszawa: DiG.
Roman, Wanda Krystyna. 2001. Konspiracja polska na Litwie i Wileńszczyźnie, wrzesień 1939 – czerwiec 1941. Lista aresztowanych. Toruń: Wydaw. Adam Marszałek.
Roman, Wanda Krystyna. 2004. W obozach i w konspiracji. Działalność niepodległościowa żołnierzy polskich na Litwie i Wileńszczyźnie, wrzesień 1939 –czerwiec 1941. Toruń: Wydaw. Adam Marszałek.
Starykoń-Kasprzycki, Stefan Janusz. red. 1994. Polska Encyklopedia Szlachecka. t. 12. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Jasieńczyk”.
Stupnicki, Hipolit. 1998. Herbarz Polski i imionospis zasłużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów. Ułożony porządkiem alfabetycznym na podstawie herbarza Niesieckiego i manuskryptów. t. 3. Wrocław: A. P. H. U. „Oksza”.
Sulimierski, Filip, Bronisław Chlebowski i Władysław Walewski. 1880. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. t. 1. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego.
Sulimierski, Filip, Bronisław Chlebowski i Władysław Walewski. 1892. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego.
Żenkiewicz, Jerzy. 2001. Litwa na przestrzeni wieków i jej powiązania z Polską. Toruń: Wydaw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Żenkiewicz, Jerzy. 2001. Ziemiaństwo polskie w Republice Litewskiej w okresie międzywojennym. Toruń: Jerzy Żenkiewicz.
Downloads
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Authors sign the license agreement, where authors have copyright but license exclusive rights in their article to the publisher. In this case authors have a range of rights, including:
- The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under the Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 (CC BY-ND 4.0) license. Following it, the author can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, even commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
- Authors retain patent, trademark and other intellectual property rights (including research data).
- Authors receive proper attribution and credit for the published work.
Stats
Number of views and downloads: 428
Number of citations: 0