Das Archiv der Familie Szwojnicki aus Borkłojnie
DOI:
https://doi.org/10.12775/FT.2017.003Schlagworte
Szwojniccy, Familienarchive, Universitätsbibliothek in ThornAbstract
2004 erwarb die Universitätsbibliothek in Thorn einen kleinen Bestand, das Privatarchiv der Familie Szwojnicki, die bis zum Zweiten Weltkrieg ihre Landgüter in Borkłojnie in der Republik Litauen inne hatte. Die von den nacheinander folgenden Familienvertretern gesammelten Materialien, die sich bis zum heutigen Tag bewährten, erlauben die wichtigsten Schicksale dieser Familie wiederherzustellen. Die Szwojnickis waren eine Familie der Landesbeamten. Im 19. Jahrhundert waren ihre Landgüter in Borkłojnie ein Hort, wo die polnischen Truppen während des Januaraufstandes unterstützt, geschützt und versorgt wurden. Die Landgüter wurden von 1897 bis zum Ende des Zweiten Weltkrieges von Zygmunt Szwojnicki verwaltet. In der Zwischenkriegszeit bemühte er sich aktiv um die Bewahrung der nationalen Identität der in der Republik Litauen lebenden Polen. 1946 wurde er zusammen mit anderen Polen in den polnischen Staat umgesiedelt. Das ganze Familienarchiv Szwojnickis ist einer der kleineren Archivbestände, die in der Universitätsbibliothek in Thorn aufbewahrt werden. Dazu gehörten insgesamt 12 Inventareinheiten. Das älteste Dokument in diesem Bestand stammt aus dem Jahr 1531, das jüngste aus dem Jahr 1946. Die erhaltenen Archivalien entstanden also innerhalb von über 400 Jahren. Sie schildern die Schicksale der Familie Szwojnicki und ihrer Landgüter in Borkłojnie. Der Archivbestand der Familie Szwojnicki ist ein typisches Beispiel von Familienakten des nicht so wohlhabenden polnischen Adels, der die Gebiete Litauens bewohnte. Es bewährten sich vor allem die Urkunden, die von den Ansprüchen der Familie auf den Adelstitel sowie auf die Landgüter zeugen, darüber hinaus: Matrikelakten, Testamente, Finanzurkunden sowie biografische Materialien in Bezug auf den letzten Eigentümer Zygmunt Szwojnicki.
Literaturhinweise
Archiwum rodziny Szwojnickich z Borkłojnia, sygn. Rps 3533–3541, Dok. 208–210. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Polska.
Dunin-Borkowski, Jerzy S. 1997. Spis nazwisk szlachty polskiej. Warszawa: Jasieńczyk.
Księga akcesyjna Sekcji Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, bez sygn., przechowywana w pracowni Sekcji Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, Polska.
Laucevičiusm, Edmundas. 1967. Popierius Lietuvoje XV–XVIII a. Vilnius: „Mintis”.
Maksymowicz, Edyta. 2010. „Odszedł śp. Ryszard Mackiewicz, kustosz spraw polskich na Litwie”. Wilnoteka. Polski portal na Litwie, Sierpień 9. http://www.wilnoteka.lt/pl/artykul/odszedl-sp-ryszard-mackiewicz-kustosz-spraw-polskich-nalitwie.
Meszyńska Paulina. 2013. „Szwojniccy herbu Leliwa i ich archiwa”. Mps pracy licencjackiej, Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska.
Rachuba, Andrzej, red. 2004. Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697–1794). Spis. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Rachuba, Andrzej, red. 2009. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. t. 2, Województwo trockie. XIV–XVIII wiek. Warszawa: DiG.
Roman, Wanda Krystyna. 2001. Konspiracja polska na Litwie i Wileńszczyźnie, wrzesień 1939 – czerwiec 1941. Lista aresztowanych. Toruń: Wydaw. Adam Marszałek.
Roman, Wanda Krystyna. 2004. W obozach i w konspiracji. Działalność niepodległościowa żołnierzy polskich na Litwie i Wileńszczyźnie, wrzesień 1939 –czerwiec 1941. Toruń: Wydaw. Adam Marszałek.
Starykoń-Kasprzycki, Stefan Janusz. red. 1994. Polska Encyklopedia Szlachecka. t. 12. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Jasieńczyk”.
Stupnicki, Hipolit. 1998. Herbarz Polski i imionospis zasłużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów. Ułożony porządkiem alfabetycznym na podstawie herbarza Niesieckiego i manuskryptów. t. 3. Wrocław: A. P. H. U. „Oksza”.
Sulimierski, Filip, Bronisław Chlebowski i Władysław Walewski. 1880. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. t. 1. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego.
Sulimierski, Filip, Bronisław Chlebowski i Władysław Walewski. 1892. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12. Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego.
Żenkiewicz, Jerzy. 2001. Litwa na przestrzeni wieków i jej powiązania z Polską. Toruń: Wydaw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Żenkiewicz, Jerzy. 2001. Ziemiaństwo polskie w Republice Litewskiej w okresie międzywojennym. Toruń: Jerzy Żenkiewicz.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Authors sign the license agreement, where authors have copyright but license exclusive rights in their article to the publisher. In this case authors have a range of rights, including:
- The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under the Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 (CC BY-ND 4.0) license. Following it, the author can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, even commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
- Authors retain patent, trademark and other intellectual property rights (including research data).
- Authors receive proper attribution and credit for the published work.
Stats
Number of views and downloads: 555
Number of citations: 0