Mowa Szymona Musaeusa z okazji introdukcji Macieja Breua na stanowisko rektora Gimnazjum Toruńskiego z 1568 r. ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu

Autor(i)

DOI:

https://doi.org/10.12775/FT.2025.006

Ključne riječi

Szymon Musaeus, Maciej Breu, Gimnazjum Toruńskie, Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu

Sažetak

Opracowanie obejmuje wstęp, objaśnienia, transliterację tekstu ła­cińskiego oraz pierwszy pełny przekład wygłoszonej w dniu 8. marca 1568 r. przez pastora Szymona Musaeusa, doktora teologii, profesora honorowego w Gimna­zjum Toruńskim i ówczesnego zwierzchnika tamtejszego protestanckiego ducho­wieństwa, mowy z okazji wprowadzenia na stanowisko rektora magistra Macieja Breua. Wystąpienie Musaeusa pozostaje cennym źródłem historycznym, które ukazuje kulisy utworzenia w Toruniu szkoły o charakterze gimnazjalnym.

Author Biography

Tomasz Dreikopel, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Instytut Filozofii, Polska

Dr Tomasz Dreikopel pracuje na stanowisku adiunkta dydaktycznego w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. W 1999 r. uzyskał magiste­rium na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a w roku 2008 doktorat na Wydziale Filologicznym tamtejszego uniwersytetu. Jego zainteresowania badawcze dotyczą m.in. filozofii starożytnej oraz jej szeroko pojętej recepcji, zwłaszcza w gimnazjach akademickich Gdańska i Torunia na przełomie XVI i XVII w. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji, zamieszczonych m.in. na łamach „Nowego Filomaty”, „Rocznika Toruńskiego”, „Szkiców Humanistycznych”, „Folia Toruniensia”, „Humanistyki i Przyrodo­znawstwa” oraz w kilkunastu monografiach zbiorowych. Z ostatnich publikacji tego autora należy wymienić: (2021). Pierwszy na świecie łaciński przekład rozprawki Pseudo-Arysto­telesa Peri ton areton kai kakion Szymona Grynaeusa, profesora Uniwersytetu w Bazylei, ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Folia Toruniensia, 21, 185–201. https:// doi.org/10.12775/FT.2021.009; (2022). Charakterystyka gniewu jako ludzkiej namiętno­ści u Arystotelesa ze Stagiry. W W. Ślusarczyk, G. Frischke (Red.), Żółć – gniew – furia. Medyczne i kulturowe aspekty na przestrzeni dziejów. Wydawnictwo Episteme, 29–38; (2022). Uwagi na temat chciwości (aneleutheria, illiberalitas) jako wady moralnej w Aristo­telis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa. Folia Toruniensia, 22, 113–126. https:// doi.org/10.12775/FT.2022.006; (2024). Łukasza Schubbego Carmen de nova constitutione Gymnasii Thoruniensis z 1568 r. w zbiorach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książ­nicy Kopernikańskiej w Toruniu. Folia Toruniensia, 24, 153–174. https://doi.org/10.12775/ FT.2024.007.

References

Breu, M. (1568). Novae scholae T[h]orun[i]ensis ratio doctrinae et disciplinae. Excudebat Iacobus Rhodus.

Dreikopel, T. (2015). The acts of Toruń Gymnasium from 1568 (part I – education and curriculum). Translated from Latin. Folia Toruniensia ,15, 59–67.

Dreikopel, T. (2016). The legislation of the Toruń Gymnasium of 1568 (part II – internal regulations): the translation from Latin, Folia Toruniensia,16, 63–70.

Dreikopel, T. (2024). Łukasz Schubbe’s “Carmen de nova constitutione Gymnasii Thoruniensis” from 1568 in the collection of the Provincial Public Library – the Copernicus Library in Toruń, Folia Toruniensia, 24, 153–174.

The Holy Scriptures of the Old and New Testaments. (2011). St. Paul's Society.

Tync, S. (1928). History of the Toruń Gymnasium (1568–1793). Vol. 1. Scientific Society in Toruń.

Folia Toruniensia

Downloads

Objavljeno

2025-11-04

How to Cite

Dreikopel, T. (2025). Mowa Szymona Musaeusa z okazji introdukcji Macieja Breua na stanowisko rektora Gimnazjum Toruńskiego z 1568 r. ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Folia Toruniensia, 25, 117–150. https://doi.org/10.12775/FT.2025.006

Broj časopisa

Svezak 25 (2025)

Rubrika

Sources and materials

License

Copyright (c) 2025 the Provincial Public Library - the Copernicus Library in Torun

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Authors sign the license agreement, where authors have copyright but license exclusive rights in their article to the publisher. In this case authors have a range of rights, including:

  • The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under the Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 (CC BY-ND 4.0) license. Following it, the author can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, even commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
  • Authors retain patent, trademark and other intellectual property rights (including research data).
  • Authors receive proper attribution and credit for the published work.
 

Stats

Number of views and downloads: 86
Number of citations: 0