Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Edukacja Dorosłych

Starość i starzenie się osób z niepełnosprawnością intelektualną - wprowadzenie w problematykę
  • Home
  • /
  • Starość i starzenie się osób z niepełnosprawnością intelektualną - wprowadzenie w problematykę
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 80 No. 1 (2019): Edukacja Dorosłych /
  4. WSPÓŁCZESNE KONTEKSTY EDUKACJI DOROSŁYCH

Starość i starzenie się osób z niepełnosprawnością intelektualną - wprowadzenie w problematykę

Authors

  • Anna Gutowska Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu https://orcid.org/0000-0001-5258-8772

DOI:

https://doi.org/10.12775/ED.2019.003

Keywords

tarość, starzenie się, osoby z niepełnosprawnością intelektualną

Abstract

Do niedawna uważano, że niepełnosprawność intelektualna nie doty- czy dorosłych i ogranicza się jedynie do dzieci i młodzieży. W publikacjach nauko- wych ubiegłego wieku czytamy, że osoby te nie żyją dłużej niż 40 lat, a i to raczej wyjątkowo. Rzeczywistość zmieniła się między innymi wraz z postępem medycyny i wzrostem jakości opieki medycznej. Wydłużenie życia ludzkiego jest tendencją ogólną i ma swoje odzwierciedlenie również wśród osób z długotrwałą niepełno-sprawnością. W efekcie populacja starych osób z niepełnosprawnością intelektualną pojawiła się w historii po raz pierwszy. Celem artykułu jest wstępne rozpoznanie i przybliżenie problematyki starości i starzenia się osób z niepełnosprawnością in- telektualną, stanowiąc punkt wyjścia dla dalszych badań autorki w tym zakresie. W tekście przybliżono pojęcie niepełnosprawność intelektualna i geragogika spe- cjalna, omówiono zmiany inwolucyjne towarzyszące procesowi starzenia się osób z niepełnosprawnością intelektualną i modele starości w tej subpopulacji.

References

Bigby, Ch., Ozanne, E. (2004). Comparison of specialist and mainstream programs for older carers of adults with intellectual disability: Considerations for service de- velopment, https://doi.org/10.1111/j.1447-0748.2004.00151.x (27.08.2018).

Bittles, A.H., Glasson, E.J. (2007). Clinical, social, and ethical implications of changing life expectancy in Down syndrome, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/ abs/10.1111/j.1469-8749.2004.tb00483.x(27.08.2018).

Bobińska, K., Pietras, T., Gałecki, P., (red.). (2012). Niepełnosprawność intelektualna: etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Domagała-Zyśk, E. (2014). Starsze osoby z niepełnosprawnością intelektualną – spe- cyficzne potrzeby i współczesne rozwiązania. W: M. Czechowska-Bieluga, A. Kanios, Współczesne oblicza pomocy społecznej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Drzazga, A. (2011). Temat starości i śmierci w życiu osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: B. Cytowska (red.). Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań.

Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Evenhuis, H., Henderson, C.M., Beange, H., Lennox, N., Chicoine, B. (2000). Healthy

Ageing – Adults with Intellectual Disabilities. Summative Report https://www.who.

int/mental_health/media/en/20.pdf (15.12.2018).

Fornalik, I. (2006). Trzy historie. Trzy oblicza starości osób z niepełnosprawnością

intelektualną. W: A. Nowicka (red.), Wybrane problemy osób starszych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Horvath, S., Garagnani, P., Bacalini, G.M., Pirazzini, C., Salvioli, S., Gentilini, D., Di Blasio, A.M., Giuliani, C., Tung, S., Vinters, V.H., Franceschi, C. (2015). Accele- rated epigenetic aging in Down syndrome, „Aging Cell” 2015 Jun; 14(3): 491–495, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4406678/(27.08.2018).

Jabłoński, L., Wysokińska-Miszczuk, J. (2000). Podstawy gerontologii i wybrane zgadnienia z geriatrii. Lublin: Wydawnictwo „Czelej”.

Kijak, J.R., Szarota Z. (2013). Starość między diagnozą a działaniem. Warszawa.

Kilian, M. (2009). Geragogika specjalna w dobie starzenia się społeczeństw. W: M. Dycht, L. Marszałek (red.), Dylematy (niepełno)sprawności – rozważania na marginesie studiów kulturowo-społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

Komender, J. (2002) . W: A. Bilikiewicz, Pużyński S., Rybakowski J., Wciórka (red.), Psychiatria. Tom II.

Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner.

Kostrzewski, J. (1981). Charakterystyka osób upośledzonych umysłowo, W: K. Kirejczyk (red.), Upośledzenie umysłowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kostrzewski, J. (2006). Niepełnosprawność umysłowa: poglądy, metody diagnozy i wsparcia, W: A. Czapiga (red.), Psychologiczne wspomaganie rozwoju psychicznego dziecka. Wrocław: Wydawnictwo WTN.

Krause, A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Lennox, N. (2010). Wzajemne zależności pomiędzy stanem somatycznym i zaburzeniami psychicznymi u osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: N. Bouras, G. Holt (red.), Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie. Wrocław: Elsevier Urban&Partner.

Leszczyńska-Rejchert, A. (2009). Geragogika jako subdyscyplina pedagogiczna – założenia i formy realizacji. W: A. Stopińska-Pająk (red.), Edukacja wobec starości tradycja i współczesność, „Chowanna” tom 2(33). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 225–233.

Mrugalska, K. (1996). Osoby z upośledzeniem umysłowym. W: K. Mrugalska (red.), Osoby upośledzone fizycznie lub umysłowo. Warszawa: Centrum Rozwoju Służb Społecznych.

Noonan Walsh, P., Kerr, M. (2003). Health indicators for people with intellectual di- sabilities. A European perspective, https://watermark.silverchair.com/13s10047.pdf? (12.08.2018).

Parchomiuk, M. (2016). Starość i starzenie się w percepcji osób z niepełnosprawnoś- cią intelektualną. Pogranicze. Studia Społeczne, Tom XXVIII.

Penrose, L.S. (1933), The relative effects of paternal and maternal age in mongolism Journal of Genetics, 27, s. 219–224, http://www.scirp.org(S(351jmbntvnsjt1aadkpos zje))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=1938128 (21.08.2018).

Perkins, E.A., Moran, J.A. (2010). Aging Adults With Intellectual Disabilities http:// jama.ama-assn.org/cgi/content/full/304/1/91 (15.12.2018).

Pietras, T., Witusik, A., Panek, M., Kuna, P., Górski, P. (2012). Problemy zdrowia so- matycznego u osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: K. Bobińska, T. Pietras, P. Gałecki (red.), Niepełnosprawność intelektualna: etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Pietrasiński, Z (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Sękowska, Z. (1985). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Śmigiel, R. (2011). Aspekty medyczne w opiece nad osobami dorosłymi z niepełnosprawnością intelektualną. W: B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Szarota, Z. (2015). Uczenie się starości. Edukacja Dorosłych nr 1.

Trela, A. (2016). Senioralność osób starszych z niepełnosprawnością intelektualną – możliwości i ograniczenia. W: M. Kielar-Turska (red.), Starość. Jak ją widzi psychologia. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Wolański, N. (1983). Rozwój biologiczny człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wolska, D. (2014). Zmiany inwolucyjne towarzyszące procesowi starzenia się osób

z niepełnosprawnością intelektualną. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu

Pedagogicznego.

Wyczesany, J. (2006). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Zajączek, S. (2010). Zasady długoterminowej opieki lekarskiej u dorosłych pacjen- tów z zespołem Downa. W: B. Kaczmarek (red.), Trudna dorosłość osób z zespołem Downa. Jak możemy wspomóc? Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Zych, A.A. (2014). Geragogika między Scyllą a Charybdą. W: A.A. Zych (red.). Sta- rość darem, zadaniem i wyzwaniem. Sosnowiec – Dąbrowa: Wydawnictwo Stowarzy- szenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej „Pod Dębem” w Dąbrowie Górniczej.

Żyta, A. (2004). Rodzeństwo osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Edukacja Dorosłych

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2019-07-01

How to Cite

1.
GUTOWSKA, Anna. Starość i starzenie się osób z niepełnosprawnością intelektualną - wprowadzenie w problematykę. Edukacja Dorosłych. Online. 1 July 2019. Vol. 80, no. 1, pp. 37-52. [Accessed 7 July 2025]. DOI 10.12775/ED.2019.003.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 80 No. 1 (2019): Edukacja Dorosłych

Section

WSPÓŁCZESNE KONTEKSTY EDUKACJI DOROSŁYCH

Stats

Number of views and downloads: 1062
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Tags

Search using one of provided tags:

tarość, starzenie się, osoby z niepełnosprawnością intelektualną
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop