„Homo digitalis”, czyli nowa antropologia w cyberświecie jako wyzwanie dla edukacji
DOI:
https://doi.org/10.12775/ED.2024.2025.011Schlagworte
homo digitalis, antropologia w cyberświecie, sztuczna inteligencja a edukacjaAbstract
Pytania „kim jest człowiek?” i „kim może stać się człowiek?” są fundamentalne dla teorii i praktyki pedagogicznej. Refleksję naukową nad antropologią pedagogiczną warto, a nawet należy podejmować wobec zmieniającej się rzeczywistości. Aktualnie rozwijająca się rewolucja technologiczna i pojawienie się cyberświata stają się głównymi wyzwaniami dla wychowania i edukacji (szkoła i wychowanie „offline” w świecie „online”). Artykuł jest próbą zarysowania tendencji antropologicznych (emancypacja, transhumanizm i posthumanizm oraz antropologia nieograniczona), które mogą leżeć u podstaw nowej wizji świata oraz skutków, do jakich wdrożenie tych tendencji może doprowadzić (zabawa tożsamością, zwielokrotniona, fragmentaryczna tożsamość).
Literaturhinweise
Aboujaoude, E. (2012). Wirtualna osobowość naszych czasów. Mroczna strona e-osobowości. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Bakke, M. (2010). Posthumanizm: człowiek w świecie większym niż ludzki. W: J. Sokolski (red.), Człowiek wobec natury – humanizm wobec nauk przyrodniczych. Warszawa: Neriton.
Baran, L., Misiewicz, M. (2014). Cyberprzestrzeń – nowe miejsce spotkań. Teoretyczna i psychologiczna analiza wirtualnych społeczności. W: M. Wysocka-Pleczyk, K. Tucholska (red.), Człowiek zalogowany 2. Wirtualne społeczności. Kraków: Biblioteka Jagiellońska.
Baudrillard, J. (2005). Symulakry i symulacja. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Bauman, Z. (2007). Płynne życie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Białek, J. (2017). Tech. Krytyka rozwoju środowiska technologicznego. Warszawa: Wydawnictwo Garda.
Bigaj, M., Dębski, M. (2019). Młodzi Cyfrowi. Nowe technologie. Relacje. Dobrostan. Gdańsk: GWP.
Boellstorff, T. (2012). Dojrzewanie w Second Life. Antropologia człowieka wirtualnego. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Bostrom, N. (2003). The Transhumanist FAQ Version 2.1. Oxford U.K: Faculty of Philosophy Oxford University.
Castells, M. (2009). Siła tożsamości. Warszawa: PWN.
Castells, M. (2011). Społeczeństwo sieci. Warszawa: PWN.
Chrost, S. (2020). Antropologia pedagogiczna w perspektywie personalizmu teistycznego. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Dabrock, P. (2009). Playing God? Synthetic biology as a theological and ethical challenge. Syst Synth Biol, 3, s. 47–54.
Delsol, Ch. (2017). Nienawiść do świata. Totalitaryzmy i ponowoczesność. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Delsol, Ch. (2011). Czym jest człowiek? Kurs antropologii dla niewtajemniczonych. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Dworkin, R. (2000). Playing God: Genes, Clones, and Luck. W: R. Dworkin, Sovereign Virtue. The Theory and Practice of Equality, Cambridge: Cambridge University Press.
Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Giddens, A. (2006). Nowoczesność i tożsamość: „ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: PWN.
Giddens, A. (2004). Socjologia. Warszawa: PWN.
Góralski, M.A., Górniak-Kocikowska, K. (2019). Edukacja w dobie sztucznej inteligencji. Wola słuchania jako nowe wyzwanie pedagogiczne. Ethos, 1 (32), s. 152–198. Halapsis, A.V. (2019). Gods of transhumanism. Anthropological Measurements of Philosophical Research, 16, s. 78–90.
Han, Byung-Chul (2024). Krytyka narracji i inne eseje. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Harari, Y.N. (2017). Homo Deus. A brief history of tomorrow. New York: Harper Collins Publishing.
Hawking, S. (2018). Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania. Poznań: Wydawnictwo Zyski S-ka.
Huxley, J. (1957). New Bottles for New Wine. London: Chatto & Windus.
Janowski, J. (2023). Architektura i infrastruktura Wielkiego Resetu. Tom III. Korelaty Wielkiego Resetu i składniki regulacyjne cywilizacji informacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej.
Kurzweil, R. (2005). The Singularity is Near: When Humans Transcend Biology. New York: Viking Press.
Lasch, Ch. (2015). Kultura narcyzmu: Amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań. Warszawa: Sedno.
Lasch, Ch. (1979). The Culture of Narcissism: American Life in An Age of Diminishing. New York: W.W. Norton Company.
Lee, K.F. (2023). Inteligencja sztuczna, rewolucja prawdziwa. Chiny, USA i przyszłość świata. Poznań: Media Rodzina.
Lindenberg, G. (2018). Ludzkość poprawiona. Kraków: Otwarte.
Lombard, D. (2009). Globalna wioska cyfrowa. Drugie życie sieci. Warszawa: Wydawnictwo MT Biznes.
McLuhan, H.M. (2017). Galaktyka Gutenberga. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
More, M., List do Matki Natury, tłum. M. Sieńko. Pobrane z: http://sienko.net.pl/maxmore.html (dostęp: 27.01.2015).
Muggleton, D. (2004). Wewnątrz subkultury. Ponowoczesne znaczenie stylu. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Musk-Neuralink. Pobrane z: https://www.bbc.com/news/health-68169082 (dostęp 05.05.25).
Osiński, G. (2018). Transhumanism. Retiarius contra Secutor. Toruń: WSKSiM.
Rothert, A. (2001). Demo-net. Wirtualna projekcja rzeczywistości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sloterdijk, P. (2008). Reguły dla ludzkiego zwierzyńca. Odpowiedź na Heideggera list o humanizmie. Przegląd Kulturoznawczy, 1(4), s. 56.
Sowell, T. (2007). A Conflict of Visions. Ideological Origins of Political Struggles. New York: Basic Books.
Szpunar, M. (2016). Kultura cyfrowego narcyzmu. Kraków: Wydawnictwo AGH.
Szymański, K. (2015). Transhumanizm. „Kultura i wartości”, 13, s. 133–152.
Tagemark, M. (2019). Życie 3.0, Człowiek w erze sztucznej inteligencji. Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-ka.
Wojtkowiak, M. (2021). Poznać – Zrozumieć – Rozmawiać (Nie)oczywisty e-świat jako źródło inspiracji i wyzwań w perspektywie pedagogicznej. Kielce: Wydawnictwo UJK.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz

Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 219
Number of citations: 0