Memorial of Dr Emil Sommerstein and Dr Michał Szuldenfrei’s Expertise on the Legal Status of the Polish Population in the USSR (1944)
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2025.1.10Keywords
repatriation from the USSR, Polish citizenship, Polish Committee of National Liberation, Union of Polish Patriots in the USSR, history of Polish administration, Polish-Soviet relationsAbstract
The article presents early concepts for regulating the citizenship of the Polish population in the USSR, primarily focusing on those who were victims of Soviet repressions between 1939 and 1941. Their authors were active members of the Union of Polish Patriots and of the administration of Poland staff subordinated to the Soviets (the Polish Committee of National Liberation, National Council). The study focuses on the two documents created in 1944 – during the period when the Kremlin issued important legal acts concerning the Polish population (decisions of the Presidium of the Supreme Soviet of the USSR on the restoration of Polish citizenship and amnesty), and when the Polish Committee of National Liberation concluded agreements on resettlement with the neighbouring Soviet republics.
References
Źródła archiwalne
Archiwum Akt Nowych w Warszawie
Centralne Biuro Komunistów Polskich
Krajowa Rada Narodowa – Biuro Prezydialne
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie
Ambasada RP w Moskwie
Centralnyj Gosudarstwiennyj Archiw Respubliki Kazachstan w Ałmaty (Centralne Archiwum
Państwowe Republiki Kazachstan w Ałmaty)
fond 1109 – Priezidium Wierchownogo Sowieta Kazachskoj SRR (Prezydium Rady Najwyższej Kazachskiej SRR)
Źródła publikowane
Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, t. 8: Styczeń 1944 – grudzień 1945, oprac. E. Basiński i in., przy współudz. H. Adalińskiej i in., polski kom. red. W.T. Kowalski, radz. kom. red. I.A. Chrienow, [Warszawa] 1974.
Przesiedlenia Polaków i Ukraińców 1944–1946, wybór i oprac. nauk. J. Szapował, J. Tucholski, red. nauk. W. Chudzik i in., Warszawa 2000.
Opracowania
Głowacki A., Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939–1941, Łódź 1998.
Głowacki A., Uwagi o Komitecie Organizacyjnym Żydów Polskich przy Związku Patriotów Polskich w ZSRR, w: Dzieje Żydów w Łodzi 1820–1844. Wybrane problemy, red. W. Puś, S. Liszewski, Łódź 1991, s. 282–298.
Marciniak W., Repatriation of Polish Citizens – Catholics and Jews from Distant Parts of the Soviet Union in Polish-Soviet Relations 1944–1947, w: Polish Jews in the Soviet Union (1939–1959). History and Memory of Deportation, Exile and Survival, red. K. Friedla, M. Nesselrodt, Boston 2021, s. 110–129.
Marciniak W., Uwagi o genezie polsko-radzieckiej umowy repatriacyjnej z 6 lipca 1945 r., „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2013, nr 91, s. 111–132.
Pacholczykowa A., Emil Sommerstein 1883–07–06 – 1957–05–25, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/emil-sommerstein-1883-1957-prawnik-dzia- lacz-syjonistyczny-posel (dostęp: 3 I 2024).
Rusiniak-Karwat M., Emil Sommerstein, https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/3804-sommerstein-emil (dostęp: 3 I 2024).
Rusiniak-Karwat M., Nowe życie na zgliszczach. Bund w Polsce w latach 1944–1949, Warszawa 2016.
Dzienniki Urzędowe i bazy danych
„Dziennik Ustaw RP” 1919, 1920, 1924, 1926, 1930, 1938, 1945, 1946, 1947, 1951.
Internetowa Baza Traktatowa MSZ, https://traktaty.msz.gov.pl.
„Wiedomosti Wierchownogo Sowieta SSSR” 1944.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 24
Number of citations: 0
