Dzieje Najnowsze

Reinhart Koselleck – intelektualna biografia historyka i jej odbicie w korespondencji z Carlem Schmittem

2023-03-13T12:04:06+01:00

Celem artykułu jest nowe spojrzenie na biografię Reinharta Kosellecka, wybitnego niemieckiego historyka i teoretyka historii, z perspektywy jego wieloletniej korespondencji z Carlem Schmittem, teoretykiem prawa III Rzeszy i wybitnym myślicielem konserwatywnym. Na tle nowszej, szybko rozrastającej się literatury poświęconej analizie myśli Kosellecka autor analizuje poszczególne fazy korespondencji Koselleck – Schmitt (1953–1983) nie tylko jako przyczynek do biografii historyka, ale jako ważny dokument historii intelektualnej Niemiec i całej Europy w XX w.

Dwie misje rotmistrza Bolesława Długoszowskiego „Wieniawy” do Paryża w 1919 roku. Część 1: Członek Delegacji Nadzwyczajnej Tymczasowego Naczelnika Państwa

2023-03-13T12:09:33+01:00

Celem artykułu jest przedstawienie dwóch misji dyplomatyczno-wojskowych Bolesława Długoszowskiego „Wieniawy” do Paryża w pierwszej połowie 1919 r. W obu przypadkach był on wysłannikiem Józefa Piłsudskiego, którego interesy reprezentował we Francji w okresie paryskiej konferencji pokojowej. W trakcie misji Długoszowski zajmował się kluczowymi problemami związanymi z odbudową państwa polskiego, w tym wzmocnieniem jego potencjału militarnego, nawiązaniem stosunków z państwami ententy oraz Komitetem Narodowym Polskim.

Lotnictwo w III wojnie afgańsko-brytyjskiej, 1919–1920

2023-03-13T12:19:16+01:00

III wojna afgańsko-brytyjska wybuchła na początku maja 1919 r. Pomimo że konflikt ten nie doczekał się wielu opracowań, to i tak każda publikacja o nim wspominająca koncentruje uwagę na użyciu lotnictwa przez Brytyjczyków i decydującej roli tej formacji. Ukształtowało to stereotyp, że lotnictwo przesądziło o obrazie tego konfliktu, który nie został poddany rewizji. Jednakże analiza dostępnych materiałów źródłowych skłania do refleksji, że rola lotnictwa była znacznie mniejsza, natomiast jej wyolbrzymianie wpisywało się w toczoną wówczas w Wielkiej Brytanii dyskusji nad losami i kształtem RAF-u.

Pierwsza lekcja hebrajskiego. Transgresja tożsamościowa Żydów polskich od końca XIX do połowy XX wieku

2023-03-13T12:49:12+01:00

Pod koniec XIX w. narodził się ruch syjonistyczny, który postulował odbudowę siedziby narodowej Żydów. W synergii z rozwojem idei syjonistycznej i odbudową państwowości żydowskiej znajdował się proces przywrócenia języka hebrajskiego do codziennego użytku. Hebrajski stał się bramą do Izraela. Pierwsza lekcja hebrajskiego uruchamiała proces inicjacji do nowej kultury. Przysposobieniu języka hebrajskiego towarzyszyła transgresja tożsamościowa, która skutkowała przekroczeniem wielu granic wyznaczanych wcześniej przez powiązane z językami diaspory normy kulturowe. Proces ten nie zawsze był szybki i jednoznaczny. Nierzadko towarzyszył mu stan zawieszenia pomiędzy dawnym i nowym stylem życia, przyzwyczajeniami i wymogami towarzyszącymi aklimatyzacji do nowych warunków życia w Izraelu.

Robotnicy cywilni w KL Auschwitz w latach 1940–1945

2023-03-13T12:52:24+01:00

Na terenie KL Auschwitz oraz w kopalniach i hutach, przy których istniały filie obozu, obok więźniów pracowali również robotnicy cywilni. Z reguły zatrudniani byli za pośrednictwem prywatnych firm. Pochodzili z Niemiec, państw sojuszniczych III Rzeszy oraz krajów okupowanych. W pierwszym okresie zatrudniano przede wszystkim fachowców, później także pracowników niewykwalifikowanych. Ich warunki zakwaterowania i wyżywienia były najczęściej fatalne. Angażowali się w pomoc więźniom, głównie poprzez dostarczanie żywności i lekarstw. Pewna ich część przynależała do organizacji konspiracyjnych.

The International Refugee Organisation’s Resettlement Policy – A New Approach of the International Community to the Refugee Problem in Europe: A Case Study of DPs and Refugees from Poland

2023-03-13T13:02:36+01:00

The International Refugee Organisation operated between 1947 and 1951 as a UN specialised agency. The IRO’s work was a continuation of the humanitarian actions previously organised for displaced persons (DPs) and refugees by UNRRA and the IGCR. This paper aims to analyse the resettlement policy of the IRO as indicative of the international community’s new approach to handling DPs and refugees, on the example of DPs and refugees from Poland, who constituted the largest national group under IRO care in Europe.

Obchody sześćdziesiątych urodzin Bolesława Bieruta i Mátyása Rákosiego w 1952 r. w prasie polskiej i węgierskiej

2023-03-13T13:06:38+01:00

Tematem artykułu są obchody sześćdziesiątych urodzin liderów polskiej i węgierskiej partii komunistycznej – Bolesława Bieruta oraz Mátyása Rákosiego. Uroczystości miały miejsce prawie w tym samym czasie (9 III i 18 IV 1952 r.). Do opracowania tego tematu wykorzystano prasę polską i węgierską. Najważniejszym celem kampanii prasowej, która towarzyszyła obchodom, były: budowa kultu jednostki niepopularnych wśród rodaków liderów, zmuszenie Polaków i Węgrów do uczestnictwa we współzawodnictwie pracy oraz poprawa wizerunku Stalina i Związku Radzieckiego.

Lewica komunistyczna w Polsce po 1989 roku. Organizacje i ich myśl programowa. Zarys problemu

2023-03-13T13:17:17+01:00

Artykuł przedstawia historię i główne założenia myśli politycznej ruchu komunistycznego w Polsce po 1989 r. Ruch ten tworzyły partie polityczne, nieformalne grupy oraz redakcje prasowe i internetowe, dla których fundament ideowy stanowiły marksizm-leninizm, trockizm lub maoizm/stalinizm. Były to m.in.: Komunistyczna Partia Polski, Nurt Lewicy Rewolucyjnej, Alternatywa Socjalistyczna, Pracownicza Demokracja. Ich myśl polityczna oparta została na krytyce przemian politycznych w Polsce po 1989 r.

Instrukcja wydawnicza

2023-03-13T13:46:38+01:00

Władza niekolonialna: studium przypadku. Historia Tajlandii po polsku

2023-03-13T13:39:55+01:00

Artykuł omawia polskie wydanie klasycznej syntezy historii Tajlandii pióra Chrisa Bakera i Pasuk Phongpaichit. Jakkolwiek książka jest wysokiej jakości i warta lektury, a przekład oddaje jej sprawiedliwość, zwrócić należy uwagę na kwestie pominięte w pracy i wyrażane w niej wątpliwe opinie oraz na pewne błędy w tłumaczeniu.

Dokument czechosłowackiego wywiadu wojskowego o współpracy z Oddziałem II Sztabu Głównego Wojska Polskiego z 1934 roku

2023-03-13T13:20:28+01:00

W okresie międzywojennym dobrze rozwijała się polsko-czechosłowacka współpraca wywiadowcza. Dotyczyła ona przede wszystkim rozpoznania potencjału militarnego Niemiec. Współpraca wywiadów obu państw polegała głównie na organizowaniu wspólnych konferencji ewidencyjno-wywiadowczych. Została przerwana z powodów politycznych wynikających z odmiennych koncepcji zapewnienia sobie bezpieczeństwa przez Warszawę i Pragę oraz braku porozumienia pomiędzy Polską i Czechosłowacją.

„Dziennik z wydarzeń II wojny światowej 1939–1941” Aleksandra Prusiewicza

2023-03-13T13:23:23+01:00

Prezentowany tekst autorstwa etnografa i krajoznawcy Aleksandra Prusiewicza pochodzi ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka (fond 88, sprawa 19). Autor przedstawił w nim (z różną dokładnością) swoje losy w okresie od 1 IX 1939 do 13 VIII 1941 r. Szczególną uwagę poświęcił oblężeniu Lwowa we wrześniu 1939 r. oraz pierwszym tygodniom okupacji radzieckiej, w tym zwłaszcza sprowokowanemu przez siebie aresztowaniu byłego premiera Rzeczypospolitej Leona Kozłowskiego.