Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Paedagogia Christiana

Bliskość i nieskończoność. Kilka uwag na temat obecności Boga w świecie na kanwie „filozofii negatywnej” św. Tomasza z Akwinu odczytanej dzisiaj
  • Strona domowa
  • /
  • Bliskość i nieskończoność. Kilka uwag na temat obecności Boga w świecie na kanwie „filozofii negatywnej” św. Tomasza z Akwinu odczytanej dzisiaj
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 32 Nr 2 (2013) /
  4. Artykuły / Articles

Bliskość i nieskończoność. Kilka uwag na temat obecności Boga w świecie na kanwie „filozofii negatywnej” św. Tomasza z Akwinu odczytanej dzisiaj

Autor

  • Mirosław Mróz Wydział Teologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.12775/PCh.2013.023

Słowa kluczowe

filozofia negatywna, Bóg, obecność, relacja, Tomasz z Akwinu

Abstrakt

O św. Tomaszu mówi się, że jest przedstawicielem skrajnego scholastycznego intelektualizmu. Analizy tutaj uczynione wskazują jednak, że jego wielkość jest zupełnie odmiennego formatu. Opozycja bliskość, oddalenie Boga, byt czy relacja, nie są u niego alternatywą rozłączną: albo–albo, lecz raczej wyróżnikiem komplementarności tych spojrzeń. Zapewne Akwinata odzwierciedla pewne napięcie pomiędzy religią rozumu i religią relacji (osobowej). Widać to w jego analizie bycia Boga w rzeczach bardzo dobitnie, ale nie można twierdzić, że o żywej bliskości z Bogiem zapomina. Zrozumienie jest sferą ludzkiego umysłu, ale dokonuje się równocześnie przy współudziale relacji miłości. Obecność–bycie Boga w świecie to spotkanie Nieskończonego ze skończonością, spotkanie pełne szacunku i podjętej współpracy, nawet już w pierwszej fazie wzajemnego zrozumienia prawdy o sytuacji początku, gdzie Bóg jest Stwórcą, świat, rzeczy, człowiek posiada w darze otrzymanego istnienia. Potem sytuacja zaczyna się coraz bardziej krystalizować, gdy człowiek jako stworzenie rozumne zostaje zaproszony do zajmowania „miejsca”, czyli w pełnej wolności urzeczywistnienia siebie, w przestrzeni i czasie darowanym przez Boga. A jakże nie zadziwić się nad owym zaproszeniem do osobowej relacji przyjaźni i miłości. Wszystkie te trzy tory rozumowania, które przedstawia Akwinata, bycie Boga w rzeczach per essentiam, potentiam i paesentiam z konieczności prezentowane są jakby były osobnymi sekcjami kolejnych podejść i działań. Jest to jednak jedno, wyjątkowe bycie Boga w świecie. Z punktu widzenia pedagogiki jest to ważne, gdyż otwiera wielką pespektywę wychowania do „wolności do uwagi” i wychowania do „wolności pytającej”. Tomasz z Akwinu odsyła bowiem z wielką mocą do rzeczywistości świata, do wglądu w to, co istnieje jako stworzone, bez obawy, że człowiek będzie miał za wiele pytań. Pytań może być właśnie za mało. Tak bardzo myśl współczesna koncentruje się na konstrukcjach myślowych człowieka, że nie zauważa realności świata i „mowy Boga” w tejże realności. Wychowanie „do uwagi” to nic innego, jak przyjęcie propozycji dawanej przez rzeczywistość rzeczy, i to w sposób otwarty, bez zarozumiałości wobec swojej propozycji ukutej w rozumie. Pytaniu o rzecz towarzyszy pytanie o osobę. Słowo „Bóg” rezerwuje się dla takiej istoty, która jest samoświadoma i wolna, a więc jest osobą. Człowiek zatem wpatrzony w to, co jest esse, sam też jako osoba należy do świata, odkrywa jakby plan Boga, „pragnienie” Wcielenia. W ten sposób zostaje rozwiązany problem teizmu personalistycznego. Pedagogika chrześcijańska nie ma zatem nigdy strachu przed potwierdzeniem bytu, wszelkie badania i nauka nie ogarniają jej strachem. Człowiek może wierzyć zewnętrzności i swoim zmysłom, a także sile napędowej rozumu, która dąży do wejścia w nieznane.

Paedagogia Christiana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2014-05-05

Jak cytować

1.
MRÓZ, Mirosław. Bliskość i nieskończoność. Kilka uwag na temat obecności Boga w świecie na kanwie „filozofii negatywnej” św. Tomasza z Akwinu odczytanej dzisiaj. Paedagogia Christiana [online]. 5 maj 2014, T. 32, nr 2, s. 27–52. [udostępniono 7.7.2025]. DOI 10.12775/PCh.2013.023.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 32 Nr 2 (2013)

Dział

Artykuły / Articles

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 502
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

filozofia negatywna, Bóg, obecność, relacja, Tomasz z Akwinu
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa