Fałszywe obietnice bezpieczeństwa?
Nauka normalna wobec zagrożeń wynikających z rosnącej złożoności systemów technicznych
DOI:
https://doi.org/10.12775/ZN.2020.012Słowa kluczowe
ocena technologii; bezpieczeństwo techniczne;, ocena oddziaływań; szacowanie ryzyka;, nauka postnormalnaAbstrakt
W artykule dokonano poglądu zagrożeń strukturalnych (organicznych, kombinacyjnych i kumulacyjnych) wynikających z ekspansji i gwałtownego wzrostu złożoności systemów technicznych oraz współczesnych uwarunkowań eksploatacji takich systemów i wprowadzenia technologicznych innowacji. Wobec społecznej rosnącej awersji do sąsiedztwa instalacji technicznych i produktów przemysłowych oraz rosnącej nieufności do naukowych poświadczeń bezpieczeństwa autor artykułu poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy społeczne obawy przed niebezpieczeństwami czynników technicznych są zasadne. Na podstawie teoretycznej analizy strategii poznawczych w wybranych domenach działalności technicznych autor wykazuje, że część zagrożeń jest poznawczo nieuchwytna dla normalnej nauki. Jako przyczyny wymienia ograniczenia poznawcze, błędy, ułomności i nadużycia, które podważają wiarygodność naukowych poświadczeń bezpieczeństwa i skłaniają do gruntownej rewizji dotychczasowych strategii poznawczych. Autor postuluje zastąpienie procedur ekspercko-laboratoryjnych normalnej nauki modelami postnormalnymi, opartymi na uzgodnieniach z osobami narażonymi.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Krzysztof Michalski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 33
Liczba cytowań: 0