Małżeństwo – jego jakość i trwałość u wyznawców religii monoteistycznych. Założenia doktrynalne a rzeczywistość empiryczna
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2017.023Słowa kluczowe
religia, małżeństwo, jakość relacji małżonków, rozwódAbstrakt
W artykule przedstawiono wymogi doktrynalne religii monoteistycznych (chrześcijaństwo, judaizm, islam) związane z tworzeniem i rozwiązywaniem małżeństwa. Jest ono nierozwiązywalne tylko w katolicyzmie, a jest monogamiczne jedynie w chrześcijaństwie. W islamie i w judaizmie ma ono jeszcze często charakter aranżowany, a w religiach chrześcijańskich opiera się na wolnym wyborze współmałżonków. W artykule omówiono też wyniki różnych badań opisujących faktyczną realizację przez wyznawców założeń doktrynalnych poszczególnych religii. Okazało się, że im wyższy poziom religijności prezentowali respondenci, tym bardziej przestrzegali wymagań stawianych im przez własne religie. Częściej budowali małżeństwa o wysokiej jakości, w większym stopniu dbali o ich trwałość, co skutkowało rzadszymi rozwodami. Im niższy poziom religijności cechował respondentów wszystkich religii, tym częściej odstępowali od norm i zasad związanych z funkcjonowaniem małżeństw.
Bibliografia
Abbott D. A., Berry M., Meredith W. H., Religious belief and practice: A potential asset in helping families, “Family Relations” 4 (1990), s. 443–448.
Adamski F., Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków 2002.
Atkins D. C., Kessel D. E., Religiousness and infidelity: Attendance, but not faith and prayer, predict marital fidelity, “Journal of Marriage and Family” 70 (2008), s. 407–418.
Baniak J., Zmiany w etosie małżeńsko-rodzinnym katolików miasta Kalisza w świetle badań empirycznych z lat 1982–1992, „Problemy Rodziny” 7/8 (1994), s. 35–40.
Baniak J., Miłość małżeńska w wyobrażeniach katolików polskich, „Poznańskie Studia Teologiczne” 21 (2007), s. 285–306.
Baszak E., Współżycie seksualne w kulturze islamu, „Seksuologia Polska” 1 (2003), s. 35–38.
Baszak E., Kontakty między płciami w świecie muzułmańskim, „Seksuologia Polska” 2 (2004), s. 71–74.
Boguszewski R., (Nie)religijna moralność katolików w Polsce, „Zeszyty Naukowe KUL” 1 (2014), s. 123–139.
Booth A., Johnson D. R., Branaman A., Sica A., Belief and behavior: Does religion matter in today's marriage?, “Journal of Marriage and Family” 3 (1995), s. 661–671.
Brody G. H., Stoneman Z., Flor D., McCrary C., Religion's role in organizing family relationships: Family process in rural, two-parent African American families, „Journal of Marriage and Family” 4 (1994), s. 878–888.
Brown E., Orbuch T. L., Bauermeister J. A., Religiosity and marital stability among black American and white American couples, „Family Relations” 57 (2008), s. 186–197.
Brzezińska J., Islam i feminizm? – Ruch kobiet w Egipcie na rzecz równouprawnienia płci, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica” 39 (2011), s. 129–148.
Budzyńska E., Poziom religijności a modele małżeństwa i rodziny w społeczeństwie wielkomiejskim (na przykładzie Katowic), „Przegląd Religioznawczy” 2 (1999), s. 117–134.
Bukalski S., Style przywiązaniowe nupturientów oraz inne czynniki psychologiczne jako predyktory jakości narzeczeństwa. Analiza empiryczna, Szczecin 2013.
Danecki J., Co łączy, a co dzieli. Jedność a różnorodność w świecie islamu, w: (Złudne) obietnice wielokulturowości, red. J. Królikowska, Warszawa 2012, s. 203–217.
Dąbrowska Z., Rodzina w czasach szybkich przemian, „Roczniki Socjologii Rodziny” 13 (2001), s. 29–43.
Dollahite D. C., Marks L. D., A conceptual model of family and religious processes in highly religious families, “Review of Religious Research” 4 (2009), s. 373–391.
Domingo W. A., Marriage and divorce: Opportunities and challenges facing south African Muslim women with the recognition of Muslim personal law, Agenda Special Focus: Gender, Culture and Rights 2005, s. 68–77.
Dyczewski L., Wyobrażenia młodzieży o małżeństwie i rodzinie, Lublin 2009.
Evans M. D. R., Kelley J., Traditional life styles protect against parental divorce: Effects of religion, ethnicity, rurality and mother's employment in Australia in the 20 th Century, “International Journal of Sociology of the Family” 1 (2009), s. 1–23.
Friedman M., Tradycja rodzinna w judaizmie, w: Rodzina w wielkich religiach świata, red. J. Kijas, Kraków 1999, s. 45–58.
Gębka M., Małżeństwo jako wspólnota i instytucja w nauce kościoła katolickiego, „Roczniki Socjologii Rodziny” 15 (2003), s. 13–32.
Glass J., Nath L. E., Religious conservatism and women's market behavior following marriage and childbirth, “Journal of Marriage and Family” 13 (2006), s. 611–629.
Golec M., Pozycja kobiety w Kościele luterańskim – religijne determinanty sposobu postrzegania płci, w: Kobiety i religie, red. K. Leszczyńska, A. Kościańska, Kraków 2006, s. 67–84.
Goodman M. A., Dollahite D. C., How religious couples perceive the influence of God in their marriage, “Review of Religious Research” 2 (2006), s. 141–155.
Jan Paweł II, Familiaris Consortio, Adhortacja Apostolska. O zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, Rzym 1981.
Jaskóła P., Problem małżeństwa w relacjach ewangelicko-rzymskokatolickich, Opole, 2013.
Jeremiasz Abp, Rodzina w świetle nauczania Kościoła prawosławnego, w: Rodzina w wielkich religiach świata, red. J. Kijas, Kraków 1999, s. 71–78.
Kalmijn M., de Graaf P. M., Janssen J. P. G., Intermarriage and the risk of divorce in the Netherlands: The effects of differences in religion and in nationality, 1974–94, „Population Studies” 1 (2005), s. 71–85.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
Kizenko N., Feminized patriarchy? Orthodoxy and gender in post-Soviet Russia, “Signs” 3 (2013), s. 595–621.
Klöcker M., Tworuschka M., Tworuschka U., Etyka wielkich religii. Mały słownik, Warszawa 2009.
Kodeks Prawa Kanonicznego, Poznań 1983.
Kołodziej M., Skowronek M., „Chusta jest moim, naszym kłamstwem”. Dwie twarze młodego pokolenia Islamskiej Republiki Iranu, „The Polish Journal of the Arts and Culture” 1 (2012), s. 195–210.
Komorowska-Pudło M., Psychospołeczne uwarunkowania postaw młodzieży wobec seksualności, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2015.
Komorowska-Pudło M., System wartości Schelerowskich a postawy dorosłych wobec wybranych aspektów relacji w heteroseksualnych związkach intymnych, „Fides et Ratio. Kwartalnik Narodowy” 1 (2014), s. 57–90.
Kopiec P., Instytucja małżeństwa a sakramentologia luterańska, „Roczniki Teologiczne” 2 (2008), s. 173–187.
Krawiecki J., Kozankewicz I., Sakrament małżeństwa kapłana w tradycji Kościoła wschodniego, w: Małżeństwo w świetle dialogu kultur, red. W. Nowak, M. Tunkiewicz, Olsztyn 2009, s. 191–197.
La Maisonneuve D. de, Judaizm, Dialog, Warszawa 2010.
Lambert N. M., Dollahite D. C., How religiosity helps couples prevent, resolve, and overcome marital conflict, „Family Relations” 4 (2006), s. 439–449.
Lehrer E. L., The role of religion in union formation: an economic perspective, “Population Research and Policy Review” 2 (2004), s. 161–185.
Lemu B. A., Heeren F., Woman in Islam, Kano, 2003.
Lev-Wiesel R., Al-Krenawi A., Attitude towards marriage and marital quality: A comparison among Israeli Arabs differentiated by religion, “Family Relations” 1 (1999), s. 51–56.
Lew-Starowicz Z., Encyklopedia erotyki, Warszawa 2004.
Mahoney A., Religion in families, 1999–2009: A relational spirituality framework, „Journal of Marriage and Family” 72 (2010), s. 805–827.
Majdzińska A., Śmigielski W., Wpływ religijności na decyzje dotyczące planowania życia rodzinnego studentów Uniwersytetu Łódzkiego, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica” 231 (2009), s. 93–112.
Mariański J., Tendencje rozwojowe w polskim katolicyzmie – diagnoza i prognoza, „Teologia Praktyczna” 12 (2011), s. 7–24.
Mikler E., Rola i miejsce rodziny w tradycji protestanckiej, w: Rodzina w wielkich religiach świata, red. J. Kijas, Kraków 1999, s. 91–98.
Minczew G., Małżeństwo prawosławne, w: Rodzina w wielkich religiach świata, red. J. Kijas, Kraków 1999, s. 79–90.
Mrzygłód H., Nowak A., Thurow R., Modele życia rodzinnego w świadomości studentów, Wydawnictwo OR TWP, Szczecin 2010.
Myers S. M., Religious homogamy and marital quality: Historical and generational patterns, 1980–1997, “Journal of Marriage and Family” 2 (2006), s. 292–304.
Ndiaye I. A., Kobieta w islamie. Na przykładzie Senegalu jako nowoczesnego kraju muzułmańskiego, „Forum Politologiczne” 4 (2006), s. 303–322.
Papieska Rada ds. Rodziny, Ludzka płciowość: prawda i znaczenie, Łomianki, 1996.
Paweł VI, Encyklika „Humane vitae”. O zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego, Watykan 1968.
Pawlik J. J., Małżeństwo w islamie, w: Małżeństwo w świetle dialogu kultur, red. W. Nowak, M. Tunkiewicz (red.), Olsztyn 2009, s. 199–210.
Pędziwiatr K., Religijny wymiar wolności i społecznego zaangażowania wśród młodych muzułmanek w Belgii i Wielkiej Brytanii, w: Kobiety i religie, red. K. Leszczyńska, A. Kościańska, Kraków 2006, s. 315–336.
Piekarski P., Między Benares a Jerozolimą. Kilka uwag o podobieństwach pomiędzy hinduizmem a judaizmem, „Estetyka i Krytyka” 23 (2011), s. 249–264.
Piwko A.M., Małżeństwo w islamie, „Nurt SVD” 2 (2009), s. 101–130.
Rostowski J., Zarys psychologii małżeństwa, Warszawa 1987.
Rydz E., Zarzycka B., Poziom religijności a poczucie spójności wewnętrznej w wieku młodzieńczym, „Psychologia Rozwojowa” 4 (2008), s. 49–58.
Ryś M., Wpływ dzieciństwa na późniejsze życie w małżeństwie i rodzinie, Warszawa 1992.
Sander W., Catholicism and intermarriage in the United States, “Journal of Marriage and Family” 4 (1993), s. 1037–1041.
Slany K., Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków 2008.
Stańczak-Wiślicz K., Czy można pogodzić feminizm z praktyką religijną? Dylematy feministycznej teologii judaizmu, w: Kobiety i religie, red. K. Leszczyńska, A. Kościańska, Kraków 2006, s. 247–262.
Stojkow M., Nisa’iyyah, czyli feminizm w krajach Lewantu, w: Kobiety i religie, red. K. Leszczyńska, A. Kościańska, Kraków 2006, s. 293–314.
Suchodolska A., Gosztyła T., Personalność relacji religijnej narzeczonych a jakość ich wzajemnej komunikacji interpersonalnej, „Studia z Psychologii w KUL” 16 (2010), s. 23–40.
Szkodoń J., Katolicka wizja małżeństwa i rodziny, w: Rodzina w wielkich religiach świata, red. J. Kijas, Kraków 1999, s. 59–70.
Szwed A., Ta, która spogląda na króla. Rola kobiety w tradycyjnym judaizmie, w: Kobiety i religie, red. K. Leszczyńska, A. Kościańska, Kraków 2006, s. 15–32.
Tarish W., Rodzina w Koranie, w: Rodzina w wielkich religiach świata, red. J. Kijas, Kraków 1999, s. 99–107.
Truskolaska J., Rodzina w islamie, „Roczniki Nauk Społecznych” 2 (2007), s. 77–99.
Vaaler M. L., Ellison C. G., Powers D. A., Religious influences on the risk of marital dissolution, „Journal of Marriage and Family” 71 (2009), s. 917–934.
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Towarzystwo Naukowe KUL, 2001.
Zych Ł., Kobieta w Kościele katolickim po Soborze Watykańskim II, w: Kobiety i religie, red. K. Leszczyńska, A. Kościańska, Kraków 2006, s. 33–46.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 485
Liczba cytowań: 0