Concern of the Church about Emigrants from Polish Lands at the End of the 19th Century and the Beginning of the 20th Century
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2023.021Keywords
Catholic Church, permanent emigration, temporary emigration, pastoral care, organizations supporting migrantsAbstract
Emigration from Polish lands at the end of the 19th century and in the early 20th century took place both before the First World War and after Poland regained independence in 1918. The Church cared for emigrants from all previous partitions. The subject of particular concern for Polish bishops was to provide assistance to temporary emigrants who took up temporary jobs in the countries of their emigration. The bishops strived to organize pastoral care in the countries of emigration by creating the structures of the Catholic Mission. They also issued regulations obliging diocesan clergy to deepen migrants’ spirituality both before leaving the country and after coming back. Associations established in Poland and in the host countries were also involved in taking care of the emigrants.
References
Badeni, Jan. Emigracja ludu polskiego do Niemiec. Kraków: wyd. „Przegląd Powszechny”, 1889.
Borowiak, Stanisław. “‘Jak zatrzymać robotnika na wsi?’ – ziemianie wielkopolscy wobec emigracji robotników rolnych do okręgów przemysłowych Rzeszy niemieckiej na przełomie XIX i XX w.” Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej 8 (2010): 195–214.
Chamot, Marek. “Chrześcijański ruch robotniczy w zaborze pruskim w latach 1890–1914.” Czasy Nowożytne 3 (1997): 49–59.
Dzwonkowski, Roman. “Przemiany polskiej parafii w północnej Francji (1922–1972). Studium historyczno-socjologiczne parafii w Oignies.” Studia Polonijne 1 (1976): 27–83.
Dzwonkowski, Roman. “Współpraca polsko-francuska w organizowaniu opieki religijnej dla Polaków we Francji (1909–1939).” Studia Polonijne 8 (1984): 131–156.
Dzwonkowski, Roman. “Ideowe oblicze współczesnej Polonii francuskiej.” In Współczesne środowiska emigracji polskiej. Sytuacja duszpasterska, edited by Józef Bakalarz, 65–88. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1985.
Giza Andrzej. Polacy w Mandżurii. Dzieje polskiej kolonii w Harbinie w latach 1898–1966. Kraków: Avalon, 2019.
Grabski, Władysław, and Antoni Żabko-Potopowicz. “Ratownictwo społeczne wśród mas wygnańców i uchodźców na wschód od linii walk pozycyjnych rosyjsko-niemiecko-austriackich.” In Polska w czasie wielkiej wojny (1914–1918), vol. 2: Historia społeczna, edited by Marceli Handelsman, 55–111. Warsaw: Towarzystwo Badania Zagadnień Międzynarodowych, 1932.
Kamiński, Czesław. “Ksiądz kardynał Hlond, protektor wychodźstwa polskiego, organizatorem polskiego duszpasterstwa emigracyjnego.” In Historia Towarzystwa Chrystusowego dla Wychodźców 1932–1939, edited by Florian Berlik, 44–53. Poznań: Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej, 1987.
Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej. 19 vols. Włocławek: Księgarnia Powszechna i Drukarnia Diecezjalna we Włocławku, 1907–1925.
Kołodziej, Bernard. “Współzałożyciel ks. Ignacy Posadzy.” In Historia Towarzystwa Chrystusowego dla Wychodźców 1932–1939, edited by Florian Berlik, 8–84. Poznań: Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej, 1987.
Kołodziej, Bernard. “Biskupi polscy w trosce o polskich emigrantów.” Studia Prymasowskie 2 (2008): 201–218.
Kołodziej, Bernard. “Troska Prymasów Polski o naszych emigrantów oraz ich uprawnienia.” Studia Prymasowskie UKSW 5 (2011): 43–55.
Konwencja w przedmiocie emigracji i imigracji pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzecząpospolitą Francuską, Journal of Laws (Dz.U.) 1920, no. 41, item 246.
Kubina, Teodor. “W sprawie wychodźców.” Wiadomości Diecezjalne 2 (1927): 45–46.
Kumaniecki, Kazimierz Władysław. “Ochrona polskich robotników za granicą.” In Polska w czasie wielkiej wojny. Historia społeczna i ekonomiczna, edited by Marceli Handelsman, vol. 2, 277–279. Warsaw: Towarzystwo Badania Zagadnień Międzynarodowych, 1936.
Kuligowska, Janina. “Emigracja i duszpasterstwo wychodźców z Królestwa Polskiego do roku 1914 (w świetle urzędowych publikacji kościelnych).” Nasza Przeszłość 65 (1986): 91–143.
Łazinka, Józef. “Wychodźstwo polskie w Westfalii i Nadrenii 1890–1923.” Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 4 (1949): 138–159.
Michalik-Russek, Barbara. “Stowarzyszenie ‘Opieka polska nad Rodakami na obczyźnie’ w latach 1926–1939.” Studia Polonijne 14 (1992): 163–171.
Szelążek, Adolf. “Wychodźstwo i obieżysastwo polskie z uwzględnieniem ankiety diecezjalnej Płockiej.” Miesięcznik Płocki Pasterski 3, no. 11 (1908): 322–331.
Panek, Bronisław. “Księża polscy pracujący na placówkach duszpasterskich we Francji od 1922 r.” Saeculum Christianum: Pismo Historyczno-Społeczne 1, no. 1 (1994): 219–226.
Szymański, Józef. “Kościół katolicki w trosce o emigrację z ziem polskich na przełomie XIX i XX wieku.” Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie 4 (2016): 107–122.
Szymański, Józef. “Opieka duszpasterska nad Polakami w Danii (1892-1939).” Studia Polonijne 40 (2019): 165–193. https://ojs.tnkul.pl/index.php/sp/article/view/10964/10267.
Taisner, Remigiusz. “Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich w Poznaniu ‘przy Farze’ w latach 1893–1904 pod patronatem ks. Antoniego Stychla.” Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski 5 (2010): 99–136.
Thomas, William I., and Florian Znaniecki. Chłop polski w Europie i Ameryce. Organizacja grupy pierwotnej, vol. 5. Warsaw: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976.
Westerhoff, Christian. Praca przymusowa w czasie I wojny światowej. Niemiecka polityka sterowania siłą roboczą w okupowanym Królestwie Polskim i na Litwie w latach 1914–1918. Warsaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2014.
Wierzbicki, Paweł. “‘Tygodnik Polski’ (Harbin 1922–1942) jako źródło do dziejów polskiej emigracji w Chinach.” Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 64 (2019): 161–185. https://doi.org/10.4467/25440500RBN.19.010.14153.
Wysocki, Artur. “Znaczenie więzi z parafią polską dla Polonii francuskiej na podstawie wyników badania pilotażowego.” Studia Polonijne 43 (2022): 5–27.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Kazimierz Stanisław Skoczylas
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
- The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
- Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
- The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.
FULL TEXT License Agreement
Stats
Number of views and downloads: 366
Number of citations: 0
