Kosmiczne misterium świata w "Poezji o atomach" Dżelal addin Rumiego

Autor/innen

DOI:

https://doi.org/10.12775/TiCz.2019.049

Schlagworte

mikrokosmos, makrokosmos, samopoznanie, poezja, Rumi

Abstract

Artykuł jest próbą rozpoznania mikro- i makrokosmicznych inspiracji sufickiego poety. Badając jeden z jego najpiękniejszych Rubbajatów, autor wykorzystał założenia metodologiczne postulowane przez prekursorów atomizmu, by dotrzeć do odpowiedzi na stawiane w rozprawie pytania o byt i obecność Boga w świecie. Pisząc o Absolucie przypomniano myśli Hermesa Trismegistosa, a także teologiczne koncepcje Blaise’a Pascala. Pracę wieńczy refleksja nad obecnością i funkcjonowaniem sacrum w dziele Rumiego.

Autor/innen-Biografie

Bartłomiej Borek, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Magister filologii polskiej, doktorant literaturoznawstwa w Zakładzie Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Jego zainteresowania badawcze dotyczą literatury wieku XIX i pocz. XX, idei makroanthroposa, obecności sacrum w dziele literackim, a także filozoficznych kontekstów literatury. Autor artykułów poświęconych twórczości Hansa Christiana Andersena, Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, Zdzisława Dębickiego, Tadeusza Micińskiego, Stanisława i Wincentego Korab-Brzozowskich. Publikował w monografiach zbiorowych, jak i czasopismach naukowych typu "Świat Tekstów. Rocznik Słupski", "Humanistyka i Przyrodoznawstwo", "Młoda Humanistyka", "Kultura i Wartości", "Prima Educatione". Założyciel Studenckiego Koła Naukowego Miłośników Kultury i Literatury Wieku XIX UMCS (pełnił w nim funkcję Przewodniczącego w roku akademickim 2016 / 2017). Nauczyciel języka polskiego i wychowawca w Szkole Podstawowej nr 40 w Lublinie.

Literaturhinweise

Arystoteles, Poetyka, tłum. H. Podbielski, Wrocław 1989, BN II 209.

Bergson H., Wstęp do metafizyki, tłum. i wstęp K. Błeszczyński, Kraków 1910.

Buber M., Problem człowieka, tłum. J. Doktór, Warszawa 1993.

Borges J. L., Kula Pascala, tłum. A. Sobol-Jurczykowski, „Teksty” 5 (1976) 2, s. 177‒185.

Bugaj R., Corpus Hermeticum w historii, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 46 (2001) 4, s. 7‒36.

Capra F., Punkt zwrotny. Nauka, społeczeństwo, nowa kultura, tłum. E. Woydyłło, Warszawa 1987.

Drozdek A., Bóg Platona, „Studia Philosophiae Christianae” 34 (1998) 2, s 87‒102.

Eliade M., Święty czas a mity, w: tegoż, Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, tłum. B. Baran, Warszawa 2008.

Eliade M., Archetypy i powracanie, w: tegoż, Sacrum – mit – historia. Wybór esejów, wybór i wstęp M. Czerwiński, tłum. A. Tatarkiewicz, Warszawa 2017.

Feldman W., Współczesna literatura polska 1864‒1918, Kraków 1985.

Frontczak J., Poszukiwanie paradygmatu, „Sztuka i Filozofia” 11 (1996), s. 52‒65.

Gutowski W., Z próżni nieba ku religii życia. Motywy chrześcijańskie w literaturze Młodej Polski, Kraków 2001.

Hossein N. S., The Pilgrimage of Life and the Wisdom of Rumi, Dallas 2007.

Kałuszyńska E., Modele teorii empirycznych, Warszawa 1994.

Kałuszyńska E., Uwagi o redukcjonizmie, „Filozofia Nauki” 6 (1998) 3/4, s. 35‒45

Karpiński A., Kojkoł J., Filozofia. Zarys historii, Gdynia 2000.

Kopias-Łokuciejewska K., Koncepcja człowieka i jego miejsce we wszechświecie w doktrynach Paracelsusa i Boehmego, „Medycyna Nowożytna” 8 (2001) 1, s. 5‒53.

Krokos J., Metody fenomenologiczne i ich aktualność. Zarys problemu, „Studia Philosophiae Christianae” 34 (1998) 2, s. 103‒111.

Kubiak Z., Wyobraźnia i „ostra linia”, w: tegoż, Szkoła stylu. Eseje o tradycji poezji europejskiej, Warszawa 1972.

Kybalion. Studium hermetycznej filozofii starożytnego Egiptu i Rzymu autorstwa trzech wtajemniczonych, b.m.w. 2003.

Łapiński J. L., Semantyczno-pragmatyczne znaczenie natury, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 6 (2008) 6, s. 107‒116.

Łukasik A., Atomizm dawniej i dziś. O niewspółmierności ontologicznej klasycznego i kwantowo-mechanicznego pojęcia elementarnych składników materii, „Studia Philosophiae Christianae” 45 (2009) 1, s. 133‒162.

Moulana Dżalaloddin Mohammad Moulawi Balchi, Kolijjat-e Szams-e Tabrizi, ed. T. H. Sobhani, Teheran 1380.

Myszor W., Gnostycyzm w tekstach Nag-Hammadi, „Studia Antiquitatis Christianae” 1 (1977) 1/2, 121‒266.

Newton I., Optics, w: I. Newton, Ch. Huygens, Great Books of The Western World, T. 34: Mathematical Principles of Natural Philosophy. Optics, Treatise on Light, red. R. M. Hutchins, Chicago–London–Toronto 1952.

Niedźwiecki Z., Opowiadania, t. 4, red. A. Skała, M. Gabryś-Sławińska, A. Adamczyk, współpr. D. Trześniowski, Lublin 2012.

Nord N., Tęsknota i język kłamstwa, tłum. Ł. Łyp, Kraków 2018.

Płonka-Syroka B., Problem przemian w medycynie europejskiej XVI–XIX w. w świetle wybranych koncepcji z zakresu metodologii historii nauki, „Medycyna Nowożytna” 4 (1997) 1/2, s. 5‒38.

Przybysławski A., Coincidentia oppositorum, Gdańsk 2004.

Rumi D., Masnawi I, tłum. A. Kwiatkowski, Warszawa 2015.

Rumi Moulana D., W mgnieniu słów. Poezje, tłum. M. Smurzyński, Kraków 2008.

Rumi D., Wszystkie głosy w jednym, tłum. i wstęp A. Szyper, Warszawa 2002.

Samborska-Kukuć D., Posępne epifanie Stanisława Koraba Brzozowskiego, „Prace Polonistyczne” 57 (2002), s. 95‒115.

Schimmel A., Rumi’s World. The Life and Works of the Greatest Sufi Poet, New York 2001.

Schimmel A., Triumph Sun. A study of the Works od Jalaloddin Rumi, Albany, New York 1993.

Schuré E., Wielcy wtajemniczeni. Zarys tajemnej historii religii. Rama, Kryszna, Mojżesz, Orfeusz, Pytagoras, Platon, Chrystus, Warszawa 1926.

Capra F., Steindl-Rast D., Matus T., Należeć do wszechświata. Poszukiwania na pograniczu nauki i duchowości, tłum. P. Pieńkowski, Kraków 1995.

Steiner R., Egipskie mity i misteria, tłum. M. Waśniewski, Gdynia 1996.

Stróżewski W., Pytania o arche, w: tegoż, Istnienie i sens, Kraków 2005.

Węcławik P., Jedność psychofizyczna a duch (osoba) w antropologii filozoficznej Maxa Schelera, „Folia Philosophica” 13 (1995), s. 85‒91.

Wróbel-Best J., Misteria czasu. Problematyka temporalna Tadeusza Micińskiego, Kraków 2012.

Zalewski A., Fenomenologia i kognitywizm: dwa spojrzenia na emocje w odniesieniu do świata sztuki, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica” 16 (2004), s. 131‒141.

Teologia i Człowiek

Downloads

Veröffentlicht

2019-12-27

Zitationsvorschlag

1.
BOREK, Bartłomiej. Kosmiczne misterium świata w "Poezji o atomach" Dżelal addin Rumiego. Teologia i Człowiek. Online. 27 Dezember 2019. Vol. 48, no. 4, pp. 179-193. [Accessed 2 Juli 2025]. DOI 10.12775/TiCz.2019.049.

Ausgabe

Bd. 48 Nr. 4 (2019)

Rubrik

Orient

Lizenz

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Stats

Number of views and downloads: 1021
Number of citations: 0