Słowo, które staje się obrazem, w tradycji chrześcijan syryjskich
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2017.009Słowa kluczowe
Kościoły syryjskie, liturgia syryjska, Efrem, Afrahat, Jakub z Sarug, błyszczace oko, epifaniaAbstrakt
Artykuł podejmuje problematykę sztuki figuratywnej w teologicznej przestrzeni tradycji Kościołów syryjskich. Chociaż wspólnoty te w początkowym stadium rozwoju stanowiły integralną część Cesarstwa Wschodniorzymskiego to jednak wypracowały zupełnie inny model obrazowania, którym nie są ikony czy też inne formy malarskie. Głównym sposobem malowania teologii było dla Syryjczyków słowo. Taki stan rzeczy nie wynikał bezpośrednio z odziedziczonego po judaizmie zakazu wyobrażeń sacrum czy jakiegoś wewnętrznego ikonoklazmu, ale z mentalności i wrażliwości ludów Bliskiego Wschodu. Autor, odwołując się do trzech pisarzy Syryjskich – Efrema, Afrahata i Jakuba z Sarug – prezentuje kilka przykładów tekstów, w których słowo przyjęło funkcję malarskiego pędzla.
Bibliografia
A compendious Syriac dictionary, ed. Payne Smith J., Oxford 1903.
Al-Jamil M., Le chiese di tradizione siro-occidentale, „Credere oggi” 25 (2005), nr 147,s. 55–66.
Aphraat, Demonstratio quarta „De oratione”, 2, w: R. Graffin, Patrologia syriaca. Pars prima, t. 1, Parisiis 1894, k. 137–182.
Brock S., A Brief Outline of Syriac Literature, Kottayam 2009.
Brock S., Spirituality in the Syriac Tradition, Kottayam 2005.
Brock S., The Luminous Eye, Rome 1985.
Brock S., Transformations of the Edessa Portrait of Christ, „Joutnal of Assyrian Accademic Studies” 18 (2004) 1, s. 46–56.
Burckhard T., Arte sacra in Oriente e in Occidente, Milano 2003.
Carr E., Le scuole esegetiche nella tradizione della Chiesa siro-orientale, w: E. Vergani, S. Chiala, Storia, cristologia e tradizioni della Chiesa siro-orientale, Milano 2006,s. 79–98.
Efrem, Hymn o Kościele XXXVII, w: Ephraem des Syres, Hymnen De Ecclesia, CSCO 198, Syr. 84, ed. E. Beck, Louvain 1960, s. 92–93.
Efrem, Hymn o Objawieniu Pańskim III, w: Ephraem des Syres, Hymnen De Nativitate (Epiphania), CSCO 186, Syr. 82, ed. E. Beck, Louvain 1959, s. 146–154.
Efrem, Hymn o wierze IV, w: Ephraem des Syres, Hymnen De Fide, CSCO 154, Syr. 73, ed. E. Beck, Louvain 1955, s. 9–16. Efrem, Hymn o wierze X, w: Ephraem des Syres, Hymnen De Fide, CSCO 154, Syr. 73, ed. E. Beck, Louvain 1955, s. 49–52.
Farber A., Early Christian Art, https://www.khanacademy.org/humanities/medieval-world/early-christian1/a/early-christian-art (11.04.2016).
Grant A., The Nestorians, or the Lost Tribes, Piscataway 20043.
Homiliae selectae Mar-Jacobi Sarugensis, red. P. Bedjan, Parisus 1905.
Jensen R.M., Understanding Early Christian Art, London – New Your 2000.
Langkammer H., Antiocheńska szkoła egzegetyczna, EK 1, k. 647.
Poggi V., Panorama storico delle Chiese cristiane in Asia e in Africa, Bologna 2005.
Potoczny M., Rodziny liturgiczne chrześcijańskiego Wschodu – panorama, „Teologia i Człowiek” 25 (2014) 1, s. 165–185 (DOI: http://dx.doi.org/10.12775/TiCz.2014.009).
Romizi R., Greco antico. Vocabolario greco italiano etimologico e ragionato, Bologna 20073.
Teule H., The Veneration of Images in the East Syriac Tradition, w: Die Welt der Götterbilder, ed. B. Gronberg, H. Spieckermann, Berlin 2007, s. 324–346.
Uspienski L., Teologia ikony, Warszawa 2009.
Van Rompay L., Art and architecture, w: The Gorgias Encyclopedic Dictionary of the Syriac Heritage, ed. S.P. Brock, A.M. Butts, G.A. Kiraz, L. Van Rompay, Piscataway 2011, s. 37–43.
Yousif P., Afraate, w: Dizionario enciclopedico dell’Oriente Cristiano, ed. E.G. Farrugia, Roma 2000, s. 12.
Żelazny J.W., Język symbolu jako charakterystyczny wymiar teologii św. Efrema. Zarys problematyki, „Vox Patrum” 30 (2010)55, s. 799–808.
Żelazny J.W., Zarys literatury patrystycznej kręgu języka syryjskiego, Krakow 2011.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 537
Liczba cytowań: 0
