Asyryjczycy – naród, język, wiara
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2017.037Słowa kluczowe
Asyryjczycy, język syracki, Kościół, chrześcijaństwo orientalneAbstrakt
Artykuł zawiera krótki przegląd historii Asyryjczyków ze szczególnym naciskiem na okres rozwoju cywilizacji chrześcijańskiej na Wschodzie. Cechą charakterystyczną Asyryjczyków jest z jednej strony trwanie przy tradycji przodków (wyrażające się m.in. w zachowaniu języka aramejskiego), a z drugiej szacunek dla innych kultur i umiejętność przekazywania innym narodom wyznawanych wartości chrześcijańskich. Asyryjczycy w największym stopniu przyczynili się do ewangelizacji całego Orientu, rozwoju życia monastycznego, kultury i nauki, która wywarła wpływ również na rozwój cywilizacyjny Europy oraz Kościoła zachodniego. Obecna sytuacja stawiająca w stanie zagrożenia samo istnienie Asyryjczyków i wraz z nimi orientalnego chrześcijaństwa, powinna pobudzić nas do wyciągania wniosków i podejmowania działań.
Bibliografia
Abdalla M., Asyryjska diaspora, „Sprawy narodowościowe” 1 (1994) nr 4, s. 55-75.
Altinisik K., 5500 Years’ Witnesses Syrians, Istanbul 2012.
Assemani I.S., Bibliotheca Orientalis, t. 1, Rome 1719–1728.
Atiya A. S., Historia Kościołów Wschodnich, Warszawa 1978.
Baumstark A., Geschichte der Syrischen Literatur, Bonn 1922.
Chabot J.B., Histoire de Mar Jabalaha III, patriarche des Nestoriens (1281-1317), et du moine Rabban Çauma, Ambassadeur du roi Argoun en Occident (1287), Paris 1895.
Continuity of Empire: Assyria, Media, Persia. History of the Ancient Near East Monographs 5, red. G. B. Lanfranchi, M. Roaf, R. Rollinger, Padova 2003.
DeTerrazzi Ph., Asr as-Syrian ad-dahabi (Złoty wiek asyryjskich chrześcijan), Aleppo 1979.
Dolata S., Z Pekinu do Paryża: przebieg i znaczenie wyprawy Rabbana Bar Saumy i Rabbana Markosa na Zachód w XIII wieku, praca licencjacka, Poznań 2012, s. 11-12.
Donef R., Assyrians post-Nineveh: identity, fragmentation, conflict and survival (672 BC – 1920), Sydney 2012.
Emhardt W.Ch., Lamsa G.M., The Oldest Christian People, New York 1926.
Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna, tłum. ks. A. Lisiecki, Poznań 1924.
Evangelion Da-Mepharreshe: The Curetonian Version of the Four Gospels, red. F.C. Burkitt, t. 1 i 2, Cambridge 1902.
Fassberg S.E., Judeo-Aramaic, w: Handbook of Jewish Languages, red. A.D. Rubin, L. Kahn, Leiden 2015, s. 64-108.
Flawiusz J., Dawne dzieje Izraela, tłum. Z. Kubiak, J. Radożycki, Warszawa 2001.
Gawlikowski M., Sztuka Syrii, Warszawa 1976.
Herodotus, The Histories, transl. H. Carter, Book VII, New York 1958.
Herrin J., The Formation of Christendom, Princeton 1987.
Hidal S. , Evidence for Jewish Believers in the Syriac Fathers, w: Jewish Believers in Jesus, red. O. Skarsaune, R. Hvalvik, Peabody 2007, s. 568-580.
Jastrow M., A Dictionary of the Targumim, the Talmud Babli and Yerushalmi, and the Midrashic Literature, t. 1 i 2, London 1903.
Joannès F., Historia Mezopotamii w I. tysiącleciu przed Chrystusem, tłum. S. Zawadzki, Poznań 2007.
Karabasz A.M.N., Seyfo – ludobójstwo, o którym nie wolno mówić, Poznań 2014.
Kiraz A.G., Iqd al-dżuman fi achbar as-Syrian (Asyryjczycy w Ziemi Świętej), Loser 1988.
Matveiev K., The Assyrians in the Soviet Union, „Ethnologia Polona” 17 (1992), s. 71-79.
Montgomery J. A., The History of Yaballaha III, New York 1927).
Moosa M., The Maronites in History, Piscataway 2005.
Paczkowski M.C., Obecność chrześcijan wschodniosyryjskich (asyryjskich) na terytorium Ziemi Świętej na przestrzeni wieków, w: Niemuzułmańskie mniejszości Iraku, red. M. Abdalla, Poznań 2008, s. 187-198.
Parpola S., Assyrians after Assyria, „Journal of Assyrian Academic Studies” 12 (1999), nr 2, s. 1-16.
Parpola S., National and Ethnic Identity in the Neo-Assyrian Empire and Assyrian Identity in Post-Empire Times, „Journal of Assyrian Academic Studies” 18 (2004), nr 2, s. 5-22.
Pigulewska N.W., Kultura Syryjska we wczesnym średniowieczu, Warszawa 1989.
Popko M., Wschód starożytny a początki myśli europejskiej, „Przegląd Orientalistyczny” 189-190 (1999), nr 1-2, s. 15-25.
Potoczny M., Kościół dla wybranych? O specyfice indyjskich chrześcijan knānāya, „Teologia i Człowiek” 28 (2014), nr 4, s. 237-257 (DOI: http://dx.doi.org/10.12775/TiCz.2014.068)
Potoczny M., Rodziny liturgiczne chrześcijańskiego Wschodu – panorama, „Teologia i Człowiek” 25 (2014), nr 1, s. 165-185 (DOI: http://dx.doi.org/10.12775/TiCz.2014.009).
Reardon B.P., Collected Ancient Greek Novels, Berkeley 2008.
Rucki M., Modlitwa Pańska w kontekście mentalności żydowskich adresatów Ewangelii Mateusza, Wrocław 2014.
Sadowski M., Teologia arabskich chrześcijan. Novum czy déjà vu?, „Teologia i Człowiek” 26 (2014), nr 2, s. 211-234 (DOI: http://dx.doi.org/10.12775/TiCz.2014.025).
Scher A., Tarich Kaldo wa Aszur (Historia Kaldei i Asyrii), t. 2, Bejrut 1913.
Siniscalco i in., Starożytne Kościoły Wschodnie. Historia i literatura, Kraków 2013.
Stafford R.S., The Tragedy of the Assyrians, Piscataway 2006.
Sweeney E.J., The Ramessides, Medes, and Persians, New York 2008.
The Monks of Kublai Khan Emperor of China, transl. E.A. Wallis Budge, London 1928.
The Oxford Handbook of Late Antiquity, red. S.F. Johnson, New York 2012.
The Seven Books of Arnobius Adversus Gentes, transl. H. Bryce, H. Campbell, Edinburgh 1871.
Yao Zh., A Diatessaronic Reading in the Chinese Nestorian Texts, w: Hidden Treasures and Intercultural Encounters, red. D.W. Winkler, L. Tang, Berlin 2009.
Strony internetowe
Chronology of Catholic Dioceses: Afghanistan, http://www.katolsk.no/organisasjon/verden/ chronology/afghanistan dostęp (25.04.2016 r.)
Abdalla M., Z dziejów chrześcijaństwa Mezopotamii, „Magazyn Teologiczny Semper Refor-manda” http://www.magazyn.ekumenizm.pl/article.php?story=20040720132039288 (dostęp 25.04.2016 r.)
BetBasoo P., Brief History of Assyrians, http://www.aina.org/brief.html dostęp (12.04.2016 r.)
BetBasoo P., Timeline of Assyrian History, http://www.aina.org/articles/toah.htm (dostęp 12.04.2016 r.)
Schaff Ph., The Diatessaron of Tatian, http://www.ccel.org/ccel/schaff/anf09.html dostęp (12.04.2016 r.)
Zaimov S., Iraqi Christians Risk Being Killed by ISIS as Church Leaders Debate Whether to Stay or Flee, http://english.ankawa.com/?p=17266 (dostęp 5.08.2016 r.)
http://www.hurriyetdailynews.com/worlds-largest-necropolis-in-turkeys-southeast.aspx?pageID=238&n ID=101419&NewsCatID=375 (dostęp 3.08.2016 r.)
http://www.nestorian.org/location_of_nestorian_bishops.html (dostęp 25.04.2016 r.)
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 460
Liczba cytowań: 0