Kanoniczne i duszpasterskie znaczenie instytucji zaręczyn

Abstrakt

Kształtujące się od początków kościelne prawo małżeńskie przejęło  instytucję zaręczyn z prawa rzymskiego, określając ją w kościelnych normach prawnych,  tak w wymiarze powszechnym, jak i partykularnym. Kościół przejął i wprowadził do prawa  kościelnego instytucję zaręczyn kierując się względami duszpasterskimi, dostrzegając  w niej czynnik religijnej formacji oraz przygotowania do zawarcia małżeństwa, jak też  swego rodzaju ochronę przed pochopnym zawieraniem małżeństwa. Zaręczyny nie były  jednak nigdy traktowane jako warunek konieczny zawarcia małżeństwa, ani ważność  małżeństwa nie była uzależniona od wcześniejszych zaręczyn. Tak było dawniej i jest  obecnie. Obowiązujące ustawodawstwo kościelne wskazuje na ważność i znaczenie instytucji  zaręczyn dla przygotowania do małżeństwa, nie reguluje jednak formy zaręczyn,  nakazując stosowne regulacje ustawodawcy partykularnemu. Podmiotem ustanawiającym  normy prawne w tym zakresie jest Konferencja Episkopatu, która powinna uwzględnić  lokalne zwyczaje i normy prawa państwowego, jeśli w danej społeczności zostały określone  i ustawowo przyjęte. Normy takie i zalecenia wydała Konferencja Episkopatu Polski w Instrukcji  o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim dnia 5 września  1986 r. Rola i znaczenie instytucji zaręczyn bardzo mocno została zaakcentowała przez  papieża Franciszka w adhortacji Amoris laetitia.