Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Proces recenzji
    • Polityka Open Access
    • Informacja o niepobieraniu opłat za zgłaszanie i publikację artykułów
    • Zasady archiwizacji
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Teologia i Człowiek

Czy głupota jest moralna? Braki w procesie dojrzewania do pełni mądrości na kanwie nauki św. Tomasza z Akwinu o ludzkim poznaniu
  • Strona domowa
  • /
  • Czy głupota jest moralna? Braki w procesie dojrzewania do pełni mądrości na kanwie nauki św. Tomasza z Akwinu o ludzkim poznaniu
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 37 Nr 1 (2017) /
  4. Artykuły

Czy głupota jest moralna? Braki w procesie dojrzewania do pełni mądrości na kanwie nauki św. Tomasza z Akwinu o ludzkim poznaniu

Autor

  • Mirosław Mróz Wydział Teologiczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0003-3111-2905

DOI:

https://doi.org/10.12775/TiCz.2017.005

Słowa kluczowe

poznanie ludzkie, wiedza, cnoty intelektualne, mądrość, głupota, Tomasz z Akwinu

Abstrakt

Podczas gdy niektórzy kognitywiści podważają charakter moralny ludzkiego postępowania oraz wskazują na jego deterministyczną zależność od czynników pracy mózgu, trzeba nam na nowo pytać się o etyczność procesu poznawczego. Czy takie pytanie w ogóle jest uprawnione? Często w naukach kognitywnych nie ma już miejsca na etykę i zagadnienia natury moralnej. Św. Tomasz z Akwinu widział człowieka jednak zawsze całościowo: duszę i ciało, jego wiarę i rozum, cnoty intelektualne w łączności z cnotami moralnymi i teologalnymi. Artykuł, wprowadzając kwestię dotyczącą możliwości etycznej odpowiedzialności za głupotę, pragnie wskazać na niektóre zagadnienia etyczne w kontekście budowania procesu poznawczego. Głupota nie jest zatem tylko brakiem inteligencji lub niedorozwoju umysłowego, ale raczej wiąże się z brakiem wewnętrznej spójności władz duszy oraz integracji czynników formujących poszczególne etapy wiedzy. Prawdziwa mądrość jest zawsze mądrością serca.   

Bibliografia

Arystoteles, Etyka nikomachejska, Etyka wielka, Etyka eudemejska, O cnotach i wadach, w: Dzieła wszystkie, t. 5, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.

Benedykt XVI, Wolni od pychy intelektualnej dążymy do prawdziwej Mądrości (Przemowienie do wykładowcow i studentow rzymskich uczelni kościelnych), L’Osservatore Romano, 30 (2009) 1/309, s. 38–39.

Jan Paweł II, Dar Mądrości, L’Osservatore Romano, 10 (1989) 4/112, s. 8.

Judycki S., Umysł i synteza. Argument przeciwko naturalistycznym teoriom umysłu, Lublin 1995.

Kalinowski J., Arystotelesowska teoria sprawności intelektualnych, czyli o dwu pojęciach mądrości, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 5 (1955–1957) 4, s. 45–65.

Mazur P.S., Imiona intelektu, KUL, Lublin 2004.

Mroz M., Teologiczne podłoże odzyskiwania wartości, „Ateneum Kapłańskie” 129 (1997), 2–3 (531–532), s. 163–174.

Mroz M., Nowa lekcja mistrza Tomasza o mądrości. Refleksje na kanwie encykliki „Fides et ratio”, w: Polska filozofia wobec encykliki „Fides et ratio”, red. M. Grabowski, Toruń 1999, s. 153–171.

Mroz M., Miejsce nauczyciela w procesie edukacji ucznia w świetle traktatu „De magistro” św. Tomasza z Akwinu, „Paedagogia Christiana” 1 (1997), s. 101–120.

Mroz M., Człowiek w dynamizmie cnoty, Toruń 2001.

Penczek M., Wola i intelekt w filozofii Tomasza z Akwinu, Krakow 2012.

Salij J., Mądrość i głupota, w: Eseje tomistyczne, Poznań 1998, s. 40–51.

Swieżawski S., Św. Tomasz na nowo odczytany, Poznań 1995.

Swieżawski S., Centralne zagadnienie tomistycznej nauki o duszy (Commensuratio animae ad hc corpus), „Przegląd filozoficzny” 46 (1948) 1–3, s. 131–191.

Tomasz z Akwinu, O cnotach rozumu. Komentarz do VI księgi Etyki nikomachejskiej Arystotelesa, tłum. M. Głowala, J. Kostaś, M. Otlewska, w: Ziołkowski, , Wrocław 2010.

Tomasz z Akwinu, O darze mądrości (II–II, q. 45), w: Suma teologiczna, t. 16: Miłość (II–II, qq. 23–46), tłum. A. Głażewski, Londyn 1967.

Tomasz z Akwinu, O głupocie (q. 46), w: Suma teologiczna, t. 16: Miłość, tłum. A. Głażewski, Londyn 1967.

Tomasz z Akwinu, O cnotach umysłowych (q. 57), w: Suma teologiczna, t. 11: Sprawności (I–II, q. 49–70), Londyn 1965.

S. Thomae de Aquino, Summa Theologiae, Cinisello Balsamo (Milano) 1988.

Żegleń U., Filozofia umysłu: dyskusja z naturalistycznymi koncepcjami umysłu, Toruń 2003.

Teologia i Człowiek

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2017-03-30

Jak cytować

1.
MRÓZ, Mirosław. Czy głupota jest moralna? Braki w procesie dojrzewania do pełni mądrości na kanwie nauki św. Tomasza z Akwinu o ludzkim poznaniu. Teologia i Człowiek [online]. 30 marzec 2017, T. 37, nr 1, s. 91–108. [udostępniono 31.3.2023]. DOI 10.12775/TiCz.2017.005.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 37 Nr 1 (2017)

Dział

Artykuły

Licencja

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 157
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN: 1731-5638

eISSN: 2391-7598

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

poznanie ludzkie, wiedza, cnoty intelektualne, mądrość, głupota, Tomasz z Akwinu
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa