Lektorat jako najstarsza niższa posługa Kościoła - powstanie i wczesny rozwój
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2024.012Słowa kluczowe
liturgia, lektorat, święcenia niższe, posługa lektoratu, posługi dla świeckich, historiaAbstrakt
Prezentowana praca ma na celu zwrócenie uwagi na powstanie i wczesny rozwój posługi lektoratu. Wskazuje ona na przedział pomiędzy II a IV w., kiedy to posługa lektoratu przynależała do wiernych świeckich i nie była jeszcze sklerykalizowana. W artykule podjęto próbę ustalenia przyczyn oraz datacji powstania pierwszej niższej posługi Kościoła, wskazując jednocześnie na jej wczesny rozwój. Dzięki temu możliwe jest zauważanie, dlaczego stopień ten jest do dzisiaj wspólnym urzędem Kościoła zachodniego oraz Kościołów wschodnich.
Bibliografia
Alcuinus. „De Divinis Officiis.” W Patrologia Latina, t. CI, red. Jacques-Paul Migne, 1173–1286. Paris, 1844.
Amalarius. „De Ecclesiasticis Officiis.” W Patrologia Latina, t. CI, red. Jacques-Paul Migne, 985–1242. Paris, 1844.
Athanasius. Canones, tłum. Janusz Szymańczyk. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007.
Blaza, Marek. „Czy modlitwy eucharystyczne «Mszału Rzymskiego św. Pawła VI» zachowują «ingenium Romanum»?”. Studia Bobolanum 33, nr 2 (2021): 19–44.
Bourgeios, Daniel. Duszpasterstwo Kościoła, tłum. Tryc-Ostrowska, Małgorzata. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 2001.
Böhmer, Wilhelm. Die christlich-kirchliche Alterhumswissenschaft: Die socialen Verhältnisse der christlichen Kirche alter Zeit, t. I. Breslau, 1836.
Codex Iuris Canonici. Roma, 1983.
Concilium Antichenum I. „Canones.” W Sacrorum Conciliorum Nova et Amplissima Collectio, t. II, red. Johannes Dominicus Mansi, 1307–1320. Florentiæ, 1759.
Concilium Hibernicum. „Canones.” W Synodi et Collectiones Legum, t. VI, red. Hneryk Pietras, Arkadiusz Baron, 186–187. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2011.
Concilium Laodicenum. „Canones.” W Sacrorum Conciliorum Nova et Amplissima Collectio, t. II, red. Johannes Dominicus Mansi, 563–574. Florentiæ, 1759.
Concilium Neocæsarieense. „Canones.” W Sacrorum Conciliorum Nova et Amplissima Collectio, t. II, red. Johannes Dominicus Mansi, 539–554. Florentiæ, 1759.
Concilium Toletanum II. „Canones.” W Sacrorum Conciliorum Nova et Amplissima Collectio, t. VIII, red. Johannes Dominicus Mansi, 785–787. Florentiæ, 1792.
Congar, Yves. „Ministéries et structuration de l’Eglise”. La Maison-Dieu 102 (1970): 7–20.
Congregatio de Culto Divino et Disciplina Sacramentorum. Ordo Lectionum Missæ, Editio typica altera. Vatican: Libreria Editrice Vaticana, 1981.
Constitutiones Apostolorum, tłum. Stanisław Kalinkowski. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007.
Cornelius. „Epistolae.” W Patrologia Latina, t. III, red. Jacques-Paul Migne, 699–838. Paris, 1856.
Cyprianus Carthaginensis. „Epistulae.” W Patrologia Latina, t. IV, red. Jacques-Paul Migne, 191–438. Paris, 1844.
Cyprianus Carthaginensis. „Epistulæ.” W Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, t. III/2, red. Sebastianum Coleti, Josephum Bettinelli, 1–842. Venice, 1784.
Croce Walter. „Die niederen Wiehen und Imre hierechische Wertung: Eine geschichtliche Studie”. Zeitschrfit für Katcholische Theologie 70, no 3 (1948): 257–314.
Dionysius Exiguus. „Codex Canonum Ecclesiasticorum sive Codex Canonum Vetus Ecclesiæ Romane.” W Patrologia Latina, t. LXVII, red. Jacques-Paul Migne, 135–230. Paris, 1836.
Fabianus. „Epistolæ Decretaque.” W Patrologia Græca, t. X, red. Jacques-Paul Migne, 175–207. Paris, 1857.
Fortescue, Adrian. Dzieje Mszy świętej, tłum. Władysław Hozakowski. Poznań: nakł. własny, 1914.
Greshake, Gilbert. Być kapłanem dzisiaj, tłum. Wiesław Szymona. Kraków: W Drodze, 2010.
Hamman, Adalbert G. „Le diaconat dansl’antiquite chretienne.” W Comitè National du Diaconat, 1–16. 1990.
Hieronymus. „Epistulae.” W Patrologia Latina, t. XXX, red. Jacques-Paul Migne, 15–318. Paris, 1844.
Hippolitus. „Canones.” Tłum. Janusz Szymańczyk. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2009.
Hugo de S. Victore. „De Sacramentis Christinæ Fidei.” W Patrologia Latina, t. CLXXVI, red. Jacques-Paul Migne, 173–648. Paris: 1879.
Hübner, Sabine. Der Klerus in der Gesellschaft des spätantiken Kleinasiens. Stuttgart: Steiner
Verlag, 2005.
Ignatuius Antiochenus. „Epistula ad Philadelphios.” W Patres Apostolici, t. I, red. Franciscus Xavierius Funk, 265–75. Tubignae: H. Laupp, 1901.
Isidorus Hispaliensis. „De Ecclesiasticis Officiis.” W Patrologia Latina, t. LXXXIII, red. Jacques-Paul Migne, 737–826. Paris, 1850.
Janicki, Jan Józef. „Historia Eucharystii w pierwszych wiekach chrześcijaństwa w świetle wybranych źródeł (II–IV w.).” Textus et Studia 4, nr 15–16 (2018): 95–127.
Jougan, Władysław Alojzy. Katolicka dogmatyka ogólna dla szkół średnich. Lwów, 1898.
Kwiatkowski, Dariusz. „Struktura i teologia obrzędu święceń prezbiteratu w posoborowych pontyfikałach.” Poznańskie Studia Teologiczne 11 (2001): 163–205.
„Liber Pontificalis.” W Patrologia Latina, t. CXXVII, red. Jacques-Paul Migne, 1003–596. Paris, 1836.
„Liber Pontificalis.” W Patrologia Latina, t. CXXVIII, red. Jacques-Paul Migne, 1–1436. Paris, 1836.
Krakowiak, Czesław. Święcenia niższe. Posługi i funkcje wiernych świeckich w liturgii. Lublin, 2019.
Makowski, Dawid. „Posługa diakona jako źródło i wypełnienie niższych stopni kościelnego posługiwania”. W Diakonat stały w Kościele w Polsce, red. Waldemar Rozynkowski, 281–296. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2022.
Merkelbach, Benedictus Hieronimus. Summa Theologiæ Moralis, vol. III. Belgica, 1962.
Nowak, Jacek. „Archetyp liturgii słowa w liturgii synagogalnej”. Ruch Biblijny i Liturgiczny, 71, nr 1 (2018): 25–35. DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.3608.
Opatus Milevis. „Liber Primus.” W Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, t. XXVI, red. Sebastianum Coleti, Josephum Bettinelli, 1–31. Vindobonae, 1893.
Petrus Lombardus. „Sententiae.” W Patrologia Latina, t. CXCII, red. Jacques-Paul Migne, 519–964. Paris, 1844.
Pietras, Henryk. „Pośmiertna kariera św. Hipolita.” Vox Patrum 17 (1997): 61–75.
Pilarczyk, Krzysztof. „Liturgia synagogalna. Jej pochodzenie, struktura, rozwój.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 41 (2008): 55–68.
Pontificale Romanum. De institutione lectorum et acolythorum. De admissione inter candidatos ad diaconatum et presbyteratum de sacro cælibatu amplectendo, Editio typica. Vatican: Typis Polyglottis Vaticanis, 1972.
Pontificiale Romanum, Editio typica. Vatican: 1961–1962.
Potoczny, Maciej Rafał. „Święcenia prezbiteratu w Kościołach syryjskich. Historia i struktura obrzędu.” Roczniki Teologczine 65, nr 8 (2018): 125–40.
Predel, Geord. Vom Presbyter zum Sacerdos: Historische und theologische Aspekte der Entwicklung der Leitungs verantwortung und Sacerdotalisierung des Presbyterates in spätantiken Gallien. Münster, 2005.
Preuss, Arthur; Pohle, John. The Sacraments a dogmatic treatise, vol. IV. London, 1917.
Rudinski, Bogdan. Lektorat i akolitat. Povijesni rozvoj i donašnje ustrojstvo. Dakovo, 2022.
Selejdak, Ryszard. „Koncepcja diakonatu w Listach św. Pawła Apostoła.” Collectanea Theologica 74, nr 3 (2004): 61–75.
Sielepin, Adelajda. „Kobieta w liturgicznym życiu Kościoła.” Liturgia Sacra 29, nr 1 (2022): 7–25. DOI: https://doi.org/10.25167/ls.4737.
Socrates. „Historia ecclesiastica.” W Patrologia Græca, t. LXVII, red. Jacques-Paul Migne, 29–1630. Paris, 1859.
Straszewicz, Marzanna. „Pojęcie ministerium świeckich według Y. Congara”. Studia Theologica Varsaviensia 16, no 2 (1978): 69–90.
Tertullianus. „Ad Uxorem.” w Patrologia Latina, t. I, red. Jacques-Paul Migne, 1273–304. Paris, 1844.
Tertullianus. „De Baptismo et de Poenitentia. Adnotationes.” W Patrologia Latina, t. II, red. Jacques-Paul Migne, 1135–206. Paris, 1836.
Tertullianus. „De Præscriptionibus Adversus Hæreticos.” W Patrologia Latina, t. II, red. Jacques-Paul Migne, 9–74. Paris, 1836.
Tertullianus. „De Virginibus Velandis.” W Patrologia Latina, t. II, red. Jacques-Paul Migne, 887–914. Paris, 1836.
Von Harnack, Adolf. Die Lehre der zwölf Apostel nebst Untersuchungen zur ältesten Geschichte der Kirchenverfassung und des Kirchenrechts. 2016.
Wieland, Franz. Die genetische Entwicklung der sog. Ordines Minores in den drei ersten Jahrhunderten. Rom, 1897.
Zachara, Maciej. „Czy Tradycja apostolska jest dokumentem rzymskim?” Ruch Biblijny i Liturgiczny 65, no 1 (2012): 3–20. DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.79.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Dawid Makowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 76
Liczba cytowań: 0
