Metafizyczna koncepcja transcendentaliów relacyjnych jako narzędzie filozoficznego poznania prawdy o Bogu osobowym
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2022.022Słowa kluczowe
transcendentalia relacyjne, prawda, dobro, piękno, Boski rozum, wola w BoguAbstrakt
Znakomita większość publikacji o charakterze podręcznikowym podejmujących problematykę teodycealną gros uwagi poświęca zagadnieniu racjonalnego argumentowania faktu istnienia Bytu Absolutnego. W ich skromniejszej części odnoszącej się do kwestii filozoficznego poznania natury Boga można dostrzec natomiast dość charakterystyczne skupienie się, zwłaszcza w przypadku omówienia niektórych spośród Bożych przymiotów, wyszczególnionych przez św. Tomasza z Akwinu w jego Summa theologiae, na ich analizie, z pominięciem bardziej precyzyjnego wskazywania czysto rozumowych racji uzasadniających sam fakt przypisania ich Bogu. Dotyczy to w szczególności takich przymiotów, jak Boże poznanie i wola, pozwalających w porządku przyrodzonym bezpośrednio wnioskować o tym, że Absolut jest bytem osobowym. Wydaje się, że w tym kontekście właściwe byłoby czytelniejsze przywoływanie wypracowanej na terenie realistycznej metafizyki koncepcji tzw. transcendentaliów relacyjnych – prawdy, dobra i piękna – która stanowi właściwe narzędzie filozoficznego poznania prawdy o Bogu osobowym.
Bibliografia
Arystoteles. „Etyka nikomachejska.” Przełożyła Daniela Gromska. W Dzieła wszystkie. T. 5. Etyka nikomachejska, Etyka wielka, Etyka eudemejska. O cnotach i wadach, Arystoteles, 7–300. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
Arystoteles. Metafizyka. Przełożył Kazimierz Leśniak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
Bronk, Andrzej. „Religia i nauka.” W Zrozumieć świat współczesny, Andrzej Bronk, 203–256. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1998.
Dutkiewicz, Tomasz. „Jedność wiary i rozumu w nauce o aniołach św. Tomasza z Akwinu. Angelologia Akwinaty w perspektywie encykliki „Fides et ratio” Jana Pawła II.” Studia Gdańskie 41 (2017): 219–231. http://studiagdanskie.diecezja.gda.pl/wp-content/uploads/2018/04/StGd41.pdf.
Granat, Wincenty. Osoba ludzka. Próba definicji. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2006.
Jan Paweł II. „Encyklika papieża Jana Pawła II Veritatis splendor z 6 sierpnia 1993 r.” Acta Apostolicae Sedis 85 (1993): 1133–1228. https://www.vatican.va/archive/aas/documents/AAS-85-1993-ocr.pdf.
Jan Paweł II. „Encyklika Veritatis splendor. Do wszystkich biskupów Kościoła Katolickiego o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła.” Ogłoszona 6 sierpnia 1993. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_06081993_veritatis-splendor.html.
Kowalczyk, Stanisław. Filozofia Boga. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1997.
Krąpiec, Mieczysław Albert. Rozmowy o metafizyce. Lublin: Stowarzyszenie Młodzieżowe „Żyć i Poznawać”, 1997.
Maryniarczyk, Andrzej. „Philosophical Creationism: Thomas Aquinas’ Metaphysics of Creatio ex Nihilo.” Studia Gilsoniana 5, no. 1 (January–March 2016): 217–268. http://www.gilsonsociety.com/files/217-268-Maryniarczyk.pdf.
Maryniarczyk, Andrzej. „Transcendentalia a poznanie metafizyczne.” Roczniki Filozoficzne 39–40, no. 1 (1991–1992): 305–322. https://ojs.tnkul.pl/index.php/rf/article/view/13871.
Maryniarczyk, Andrzej. „Veritas sequitur esse.” Roczniki Filozoficzne 48, no. 1 (2000): 79–102. https://ojs.tnkul.pl/index.php/rf/article/view/13778.
Maryniarczyk, Andrzej. Zeszyty z metafizyki. T. 1–4. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 1998–2000.
Peillaube, Émile, red. Wtajemniczenie w filozofię świętego Tomasza z Akwinu. Komorów: Wydawnictwo Antyk – Marcin Dybowski, 2009.
Stróżewski, Władysław. Istnienie i sens. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2005.
Stróżewski, Władysław. Ontologia. Kraków: Wydawnictwo Aureus: Wydawnictwo Znak, 2004.
Swieżawski, Stefan. Byt. Zagadnienia metafizyki tomistycznej. Kraków: „Znak”, 1999.
Tomasz z Akwinu. Kwestie dyskutowane o prawdzie. Przełożyli Adam Aduszkiewicz, Leszek Kuczyński, Jacek Ruszczyński. Kęty: Wydawnictwo ANTYK, 1998.
Tomasz z Akwinu. „Opera Omnia.” Corpus Thomisticum, 2019. http://www.corpusthomisticum.org/iopera.html#OM.
Tomasz z Akwinu. Suma teologiczna. T. 1–35. Przełożyli Feliks Wojciech Bednarski, Pius Bełch, Andrzej Głażewski, Romuald Kostecki, Stanisław Piotrowicz. London: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”. 1962–1986. http://katedra.uksw.edu.pl/suma/suma_przelad.html.
Tomasz z Akwinu. Summa contra gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej. T. 1–3. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”: Klub Książki Katolickiej, 2003–2009.
Tupikowski, Jerzy. Prawda – Dobro – Piękno. Podstawy metafizyki kultury w odsłonie transcendentaliów relacyjnych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2011.
Wielgus, Stanisław. „Izaak Izraeli.” W Encyklopedia Katolicka. T. 7, kol. 585–586. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1997.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Tomasz Dutkiewicz

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 286
Liczba cytowań: 0