The Image Codified: Dionysius of Fourna’s Hermeneia as a Source of Interpretation of the Canon Law Dogmatics of the Icon
Słowa kluczowe
ikona, kodyfikacja, kanon, dogmatyka, restytucja, spórAbstrakt
Obraz skodyfikowany. Malarska Hermeneia Dionizjusza z Furny jako wykładnia kanoniczno-prawnej dogmatyki ikony
Zakres problematyki podejmowanej w niniejszym artykule koncentruje się na zagadnieniu kodyfikacji malarskiej opartej na fundamentalnej relacji między wykładnią dogmatyczną, sferą reguł kanonicznych oraz właściwej im restytucji na polu ikonografii. Znamienitym przykładem kodeksu malarskiego, stanowiącego wykładnię kanoniczno-prawnej dogmatyki ikony, jest Hermeneia Dionizjusza z Furny. Porządkująca tworzenie, widzenie i rozumienie obrazu zarówno jako formy przedstawienia wizualnego, jak i jego „duchowej zawartości” – teologicznego objawienia i uobecnieniem, kontinuum wcielenia. Kodyfikacja Dionizjusza odnosi się przeto do liturgicznej syntezy sztuk; ukazując jak skonstruowana, ale też uzasadniona jest ikonowa rzeczywistość. Waloryzuje sens pojęć światła i obrazu oraz oryginału i kopii w bizantyńskiej wykładni teologicznej.
Bibliografia
Belting, Hans. Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki. Translated by Tadeusz Zatorski. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2010.
Bułgakow, Sergiusz. Ikona i kult ikony. Zarys dogmatyczny. Translated by Henryk Paprocki. Bydgoszcz: Homini, 2002.
Chełstowski, Dariusz. “Problem recepcji na Zachodzie nauki o obrazach Soboru Nicejskiego II.” Zeszyty Naukowe KUL 60, no. 2 (2017): 389–408.
Dagron, Gilbert. “Ikonoklazm i ustanowienie ortodoksji (726–847).” In Historia chrześcijaństwa: religia, kultura, polityka, vol. 4, Biskupi, mnisi i cesarze: 610–1054, edited by Gilbert Dagron, Pierre Riché and André Vauchez, Polish edition edited by Jerzy Kłoczowski, 86–141. Warsaw: Krupski i S-ka, 1999.
Dionizjusz z Furny. Hermeneia czyli objaśnienie sztuki malarskiej. Translated by Ireneusz Kania, edited by Małgorzata Smorąg-Różycka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
Elwich, Beata. Ikona. Duchowość i filozofia. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006.
Evdokimov, Paul. Prawosławie. Translated by Jerzy Klinger. Warsaw: Instytut Wydawniczy PAX, 2003.
Evdokimov, Paul. The Art of the Icon: A Theology of Beauty. Translated by Steven Bigham. Pasadena: Oakwood Publications, 1989.
Florenski, Paweł Aleksandrowicz. Ikonostas i inne szkice. Translated by Zbigniew Podgórzec. Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej w Polsce, 1997.
Hart, Aidan. Ikona. Podręcznik malarstwa ikonowego i ściennego. Translated by Ewa Agata Malaga. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2015.
Knapiński, Ryszard, and Aneta Kramiszewska, eds. Credo in Deum w teologii i sztuce Kościołów chrześcijańskich. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2009.
Kobielus, Stanisław. Dzieło sztuki. Dzieło wiary. Przez widzialne do niewidzialnego. Ząbki: Apostolicum, 2002.
Kupiec, Kazimierz. “Ikona epifanią świata duchowego.” Tarnowskie Studia Teologiczne 14 (1995/1996): 255–279.
Łukaszuk, Tadeusz Dionizy. “Święty obraz – ikona w doktrynie Soboru Konstantynopolitańskiego IV.” Analecta Cracoviensia 28 (1996): 265–281.
Łukaszuk, Tadeusz Dionizy. Obraz święty – Ikona w życiu, w wierze i w teologii Kościoła. Zarys teologii świętego obrazu. Częstochowa: Paulinianum, 1993.
Meyendorff, John. Teologia bizantyjska. Historia i doktryna. Translated by Jerzy Prokopiuk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.
Napiórkowski, Andrzej A., ed. Chrystus Wybawiający. Teologia świętych obrazów. Kraków: Wydawnictwo M, 2003.
Nowosielski, Jerzy. Zagubiona bazylika. Refleksje o sztuce i wierze. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2003.
Onasch, Konrad, and Annemarie Schnieper. Ikony. Fakty i legendy. Translated by Zofia Szanter. Warsaw: Arkady, 2013.
Potyrała, Lucyna. Ikona. Katechetyczna funkcja ikony. Kraków: Wydawnictwo WAM, 1998).
Różycka-Bryzek, Anna. “Malarstwo bizantyńskie jako wykładnia prawd wiary. Recepcja na Rusi – drogi przenikania do Polski.” Summarium 42–43 (1997): 121–140.
Różycka-Bryzek, Anna. “Przeciw stereotypom myślenia o sztuce bizantyńskiej.” Znak 466, no. 3 (1994): 51–56.
Starowieyski, Marek. Sobory Kościoła Niepodzielonego. Część I – Dzieje. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej BIBLOS, 1994.
Znosko, Aleksy. Kanony Kościoła Prawosławnego w przekładzie polskim. Warsaw: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1978.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jakub Józef Woźniak, Szymon Góźdź
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 287
Liczba cytowań: 0
