Grzech i pokuta osób duchownych w irlandzkich księgach pokutnych z V i VI wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2021.030Słowa kluczowe
pokuta, post, modlitwa, nawrócenie, przebaczenie, miłosierdzie, księgi pokutne, grzechAbstrakt
Celem artykułu jest ukazanie grzechu w życiu osób duchownych oraz praktyk pokutnych zapisanych w najstarszych irlandzkich księgach pokutnych z V i VI w. Ten wybór uzasadniony jest faktem, że to właśnie w tym okresie i tym miejscu narodziła się powtarzalna pokuta za grzechy popełnione przez osoby duchowne. W artykule omówiono różne kategorie grzechów i obowiązujące za nie pokuty. Główne kategorie grzechów i związane z nimi pokuty dotyczyły nadużyciom przeciw kultowi Bożemu, zwłaszcza Eucharystii i modlitwie, czystości oraz przykazaniu miłości bliźniego. Studium badanych dokumentów pokazało, że celem prawdziwej pokuty było nawrócenie serca. Kościół irlandzki od początku swego istnienia troszczył się o świętość życia osób duchownych i dlatego bardzo piętnował wszystkie grzechy przez nich popełniane, a szczególnie grzechy profanacji Eucharystii, nieczystości, pijaństwa, morderstwa i kradzieży. Za popełnione grzechy duchowni pragnący wrócić do pełnienia swoich posług musieli odbyć surowe pokuty. Odrzucenie pokuty było równoznaczne z wydaleniem ze stanu duchownego i wygnaniem z ojczyzny. Mimo surowości nadawanych pokut można dostrzec w najstarszych irlandzkich księgach pokutnych troskę Kościoła o zbawienie każdego człowieka i ufność w Boże miłosierdzie.
Bibliografia
Canones S. Patricio adscripti, MANSI VI, 521-528; WILKINS 6-7, tłum B. Frontczak: Kanony przypisywane św. Patrykowi, w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t. 5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 7-8.
Excerpta de Libro Davidis (ca.500-566), WASSERSCHLEBEN 101-102; HADDAN 118-120; SCHMITZ I, 492-493; BIELER; CIPROTTI, tłum. J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras: Wypisy z Księgi Dawida (ok. 500-566), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t. 5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 9-11.
Paenitentiale Sancti Columbani (ca 543-615), (J. LAPORTE, Le Penitentiel de Saint Colomban. Introduction et édition critique), MONUMENTA CHRISTIANA SELECTA 4, TOURNAI, DESCLÉE 1958; CF. BIELER 96-106, tłum. St. Kalinkowski: Księga pokutna św. Kolumbana (ok. 543-615), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t.5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 31-37.
Poenitentiale Cummaeani (saec. VII), ZETTINGER, Mainz 1902, 505-523; BIELER, 108-134, tłum. A, Baron, J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras: Księga pokutna Kummeana (VII wiek), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t.5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 70-85.
Poenitentiale Vinniani (Finnian) (ante 550), WASSERSCHLEBEN 108-119; L. BIELER 74-94; P. CIPROTTI 8-16, tłum. A. Baron, J. Łukaszewska-Haberko H. Pietras: Księga pokutna Finniana (przed 550), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t. 5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 14-24.
Praefatio Gildae de poenitentia (s. VI), WASSERSCHLEBEN 105-108; HADDAN 113-115; SMITZ I, 496-497; BIELER 60-65; CIPROTTI 19-21, tłum. J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras: Wstęp Gidasa o pokucie (w. VI), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t. 5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 27-30.
Sinodus Luci Victoriae (ca. 569), WASSERSCHLEBEN 104; HADDAN 118; SCHMITZI, 494; BIELER 68; CIPROTTI 19, tłum. J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras: Synod w Lucus Victoriae (ok. 569), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t. 5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 25-26.
Synodus Aquilonalis (ca 519), WASSERSCHLEBEN 103; HADDAN 117; SCHMITZ I, 493-494; BIELER 66; CIPROTTI 18, tłum. J. Łukaszewska-Haberko, H. Pietras: Synod Północnej Brytanii (ok. 519), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t. 5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 12-13.
Synodus S. Patrici, etc. In Hibernia (456) Incipit, MANSI VI, 513; WILKINS 2; BIELER 54; CIPROTTI 37, tłum. B. Frontczak: Synod św. Patryka, itd. w Irlandii (456), w: Księgi pokutne (Synody i Kolekcje Praw, t. 5), układ i opracowanie Arkadiusz Baron – Henryk Pietras SJ, ŹMT 58, Kraków 2011, s. 2-6.
Adamczyk D., „Grzechy główne” w gminie korynckiej na podstawie 1 Kor 5-6, „Studia Gnesnensia” 26(2012) s. 25-43.
Klauza K., Grzechy główne, EK VI 2307-308.
Martimort A,G., La Chiesa in preghiera. I sacramenti, t. 3, Brescia 1987.
Nadolski B., Liturgika. Sakramenty, sakramentalia, błogosławieństwa, t. III, Poznań 1992.
Santantoni A., Riconciliazione in Rona nell’Occidente non romano, w: Scientia Liturgica. Sacramenti et Sacramentali, red. A.J. Chupungco, t. 4, Casale Monferrato 1984, s. 143-175.
Uciecha A., Grzechy główne i metody walki z nimi w „Homiliach” św. Jana Chryzostoma na I List św. Pawła do Koryntian, VoxP 40-41 (2001) s. 247-262.
Vogel C., Il peccatore e la penitenza nel medioevo. Il edizione italiana riveduta e ampliata a cura di Clara Achille Cesarini, Torino 1988.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Teologia i Człowiek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 441
Liczba cytowań: 0