Historiosophy of August Cieszkowski in the context of contemporary consciousness

Abstrakt

Historiozofia Augusta Cieszkowskiego w kontekście świadomości współczesnej

Twórczość Augusta Cieszkowskiego przypomina soczewkę, w której skupiają się najbardziej wpływowe prądy filozofii i kultury XIX wieku.  Nie znaczy to jednak, że należy ona dziś już tylko do historii filozofii. Przeciwnie, chociaż Cieszkowski myśli i mówi, używając toposów i nomenklatury charakterystycznych dla swoich czasów, to jednak u podstaw jego filozofii znajduje się fundamentalne doświadczenie uniwersalnej natury. Jest to doświadczenie dialektyki historii, które znajduje się nie tylko u podstaw dziewiętnastowiecznej filozofii dziejów, ale stanowi także przesłankę współczesnej świadomności , określanej, z jednej strony, przez hermeneutykę, z drugiej – przez postmodernizm. Przodkiem rozumu transwersalnego jest chytry rozum historii. Postmodernizm, który koncentruje się na pluralizmie, jest blisko związany z ideą końca historii i post-historii. Te ostatnie określenia mają historiozoficzny charakter. Z powyzszych względów prezentacja historiozofii Augusta Cieszkowskiego pozwala nam lepiej zrozumieć filozoficzne podstawy współczesnej kultury.