Teologia w świecie nauk
DOI:
https://doi.org/10.12775/SetF.2013.005Słowa kluczowe
uniwersytet, teologia, racjonalność, Słowo, nauka, studia religijneAbstrakt
Współczesne uniwersytety, choć w linii prostej są spadkobiercami wielkiej tradycji średniowiecza, mają poważny problem z teologią. Dyscyplina, która stanowiła(wraz z klasyczną fi lozofi ą) fundament i spoiwo wszelkiego – metodologicznie uporządkowanego
– poznania, wskutek gwałtownego rozwoju nauk przyrodniczych i racjonalistycznego (pozytywistycznego) paradygmatu w nauce, została (w znacznej mierze
spontanicznie) zepchnięta na margines. Odrzucenie „pieśni o Logosie” i jej konsekwencji doprowadziło do kryzysu uniwersytetu, rozpadu dotychczasowego obrazu świata i podstaw moralności (zakotwiczonych w rozumnym Stwórcy uniwersum), wreszcie zaś do zwątpienia w same poznawcze możliwości ludzkiego umysłu. W takim kontekście zaprezentowana w niniejszym opracowaniu propozycja „logo-centryzmu”, wytrwale głoszona przez Józefa Ratzingera (także jako kardynała-prefekta i Biskupa Rzymu), jawi się jako koncepcja spójna i – co jeszcze ważniejsze – „sensowna”, czyli ofi arująca ludzkości oparty na prawdzie sens. Ponieważ jednak doktryna ta „wychodzi” z faktu stworzenia i wcielenia Logosu-Jezusa Chrystusa, współczesna kultura, w wieloraki sposób do chrześcijaństwa uprzedzona, wydaje się na nią zamknięta.
Bibliografia
Benedykt XVI. 2006. Błogosławieństwo Bożego Narodzenia. Medytacje. Kraków.
Benedykt XVI. 2009. „Papież nie narzuca wiary, lecz zachęca do szukania prawdy.” Ethos 85–86: 123–130.
Bronk, A. 1998. „Spór o postmodernizm.” W Idem, Zrozumieć świat współczesny, 23–74. Lublin.
Bronk, A. 1998. „Religia i nauka.” W Idem, Zrozumieć świat współczesny, 203–256. Lublin.
Brown, D. 1993. “Constructive Theology and the Academy.” Bulletin CSSR 22: 7–9.
Burtchaell, J.T. 1991. “The Decline and Fall of the Christian College.” First Things 13: 16–29.
Buttiglione, R. 2009. „Racje papieża Benedykta XVI.” Ethos 85–86: 131–151.
Cady, L.E., Brown, D. 2002. “«Introduction» to Religious Studies, Theology, and the University: Conflicting Maps, Changing Terrain.” Bulletin CSSR 31: 96–101.
Cady, L.E., Brown, D. 1993. “The Social Location of the Theologican: Intellectual, Legal and Political Considerations.” Bulletin CSSR 22: 3–6.
Cooey, P.M. 2000. “Fiddling while Rome Burns: The Place of Academic Theology in the Study of Religion.” Harvard Theological Review 1: 35–49.
Curran, Ch.E. 1990. Catholic Higher Education, Theology, and Academic Freedom. Notre Dame.
Curran, Ch.E. 1997. “The Catholic Identity of Catholic Institutions.” Theological Studies 58: 90–108.
Edmondson, E.A. 2002. “Without Comment or Controversy: The G.I. Bill and Catholic Colleges.” Church History 71: 820–847. DOI: http://dx.doi.org/10.1017/S0009640700096311
Gross, P.R., Levitt, N. (eds.), 1994. Higher Superstition: The Academic Left and Its Quarrels with Science. Baltimore, Md.
Gross, P.R., Levitt, N., Lewis, M.W. (eds.). 1996. The Flight From Science and Reason. New York.
Hesburgh, T.M. (ed.). 1994. The Challenge and Promise of a Catholic University. Notre Dame.
Himmelfarb, G. 2009. „Uniwersytet chrześcijański – apel o kontrrewolucję.” Ethos 85–86: 81–88.
Hollinger, D.A. 2001. “The «Secularization» Question and the United States in the Twentieth Century.” Church History 70: 132–143. DOI: http://dx.doi.org/10.2307/3654413.
Hollinger, D.A. 1996. Science, Jews, and Secular Culture. Princeton N.J.
Hoye, W.J. 1997. “The Religious Roots of Academic Freedom.” Theological Studies 58: 409–428.
Jan Paweł II. 2000. Fides et ratio. W Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, 847–856. Kraków.
Jan Paweł II. 2012. „Konstytucja Apostolska o uniwersytetach katolickich Ex corde Ecclesiae”, nr 29. W E. Sakowicz. Uniwersytety katolickie. Teksty, bibliografia, dokumenty, 120–151. Lublin.
Jan Paweł II. 2000. „Prawda naturalna i prawda objawiona pochodzą z tego samego źródła. Spotkanie z uczestnikami kongresu zorganizowanego przez Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne.” W Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II. T. 2: 1989–1999, 84–86 Warszawa.
Jan Paweł II. 2000. „Sprawa Galileusza lekcją dla współczesnych. Spotkanie z Papieską Akademią Nauk.” W Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II. T. 2: 1989–1999, 114–123. Warszawa.
Jan Paweł II. 1996. Veritatis splendor. W Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, 704–838. Kraków.
Jan Paweł II. 2000. „Wolność badań naukowych. Spotkanie z profesorami i studentami Uniwersytetu Fryburskiego.” W Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II. T. 1: 1989–1999, 332–337. Warszawa.
Jan Paweł II. 2000. „Wymiar moralny studiów i poszukiwań naukowych. Audiencja dla uczestników Międzynarodowego Kongresu Univ’80. Rzym, 1 kwietnia 1980.” W Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II. T. 1: 1989–1999, 173–178. Warszawa.
Kolk, G. 2006. „Postmodernistyczna reinterpretacja wartości kulturowych i religijnych”. W Ku syntezie wiary i kultury, red. K. Wolsza, 35–70. Opole.
Krapiec, M.A. 1991. U podstaw rozumienia kultury. Lublin.
Krapiec, M.A. 1982. Człowiek, kultura, uniwersytet. Lublin.
Langan, J.P. (ed.), 1993. Catholic Universities in Church and Society: A Dialogue on ‘Ex Corde Ecclesiae’. Washington D.C.
Le Pichon, X. 1999. “Science et christianisme.” W R. Remond, Les grandes inventions du christianisme, 133–147. Paris.
Majewski, J. 2005. Wprowadzenie do teologii dogmatycznej. Warszawa.
Marcos, A., 2012. Filozofia nauki. Nowe wymiary. Toruń.
Marsden, G.M. 1990. “The Soul of the American University.” First Things 9: 34–47.
Mezei, B.M. 2009. „Kryzys uniwersytetu. O roli katolickich instytucji kształcenia wyższego.” Ethos 85–86: 29–51.
Neuhaus, R.J. 2009. „Jedenaście tez o uniwersytecie chrześcijańskim.” Ethos 85–86: 21–25.
Neuhaus, R.J. 2010. Prorok z Nowego Jorku. Warszawa.
Neuhaus, R.J. 2009. “Secularizations.” First Things 190 F: 23–28.
Newman, J.H. 1990. Idea uniwersytetu. Warszawa.
Preville, J.R. 1989. “Catholic Colleges, the Courts and the Constitution: A Tale of Two Cases.” Church History 58: 197–210. DOI: http://dx.doi.org/10.2307/3168724
Ratzinger, J. 2001. Czas przemian w Europie. Miejsce Kościoła i świata. Kraków.
Ratzinger, J. 1990. Kościół, ekumenizm, polityka. Poznań-Warszawa.
Ratzinger, J. 2002. Duch liturgii. Poznań.
Ratzinger, J. 2005. Europa Benedykta w kryzysie kultur. Częstochowa.
Ratzinger, J. 2005. Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro. Kielce.
Ratzinger, J. 2006. O sensie bycia chrześcijaninem. Kraków.
Ratzinger, J. 2001. Prawda w teologii. Kraków.
Ratzinger, J. 2006. Wprowadzenie w chrześcijaństwo. Kraków.
Roszak, P. 2014. „Nowy ateizm: czy naprawdę „nowy”? Analiza argumentów i wyzwań dla współczesnej teologii.” Teologia i Człowiek (złożone do druku na rok 2014) mps.
Rusecki, M. 2008. „Arcydzieło kultury. Uniwersytet w nauczaniu Jana Pawła II.” Studia Nauk Teologicznych PAN 3: 79–100.
Sakowicz, E. 2012. Uniwersytet katolicki. Teksty, bibliografia, dokumenty. Lublin.
Schall, J.V. 1999. „A «Catholic» university: A contradiction or a competition?” Homiletic&Pastoral Review. August-September 1999: 20–27.
Schussler, Fiorenza F. 1993. “Theology in the University.” Bulletin for the Council of Societies for the Study of Religion 22: 34–39.
Seweryniak, H. 2008. „Miejsce teologii na uniwersytecie. W odpowiedzi na zarzuty.” Studia Nauk Teologicznych PAN 3: 63–78.
Sharma, A. 1997. “On the Distinction Between Religious Studies and Theological Studies.” Bulletin CSSR 26: 50–51.
Sharpe, E.J. 1997. “The Compatibility of Theological and Religious Studies: Historical, Theoretical, and Contemporary Perspectives.” Bulletin CSSR 26: 52–60.
Sommerville C.J. 2002. “Post-secularism Marginalizes the University: A Rejoinder to Hollinger.” Church History 71: 848–864. DOI: http://dx.doi.org/10.1017/S0009640700096323
Szahaj, A. 1996. „Bać się postmodernizmu?” W Postmodernizm a fi lozofi a. Wybór tekstów, red. S. Czerniak, A. Szahaj, 7–12. Warszawa.
Verlinde, J.M. 2004. Chrześcijaństwo wiosną Europy. Warszawa.
Weigel, G. 2005. Katedra i sześcian. Europa, Stany Zjednoczone i polityka bez Boga. Warszawa.
Weigel, G. 2009. Wiara, rozum i wojna z dżihadyzmem. Wezwanie do działania. Warszawa.
Weiler, J.H.H., 2003. Chrześcijańska Europa. Konstytucyjny imperializm czy wielokulturowość? Poznań.
Wiebe, D. 1994. “On Theology and Religious Studies: A Response to Francis Schussler Fiorenza.” Bulletin CSSR 23: 3–6.
Wielgus, S. 2008. „Historyczne koncepcje i paradygmaty uniwersytetu oraz jego model na dziś i jutro.” Studia Nauk Teologicznych PAN 3: 11–22.
Wojtyła, K. 2009. „Żywotne tradycje uniwersytetu.” Ethos 85–86: 206–210.
Wolsza, K. 2006. „W kręgu nauki i wiary (II): Naukowy i religijny obraz świata.” W Ku syntezie wiary i kultury. Wykłady otwarte w Centrum Edukacyjnym im. Jana Pawła II w Gliwicach w roku akademickim 2004/2005, red. K. Wolsza, 131–156.
Opole.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 526
Liczba cytowań: 2
