Aller directement au contenu principal Aller directement au menu principal Aller au pied de page
  • S'inscrire
  • Se connecter
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Accueil
  • Numéro courant
  • Archives
  • Annonces
  • À propos
    • À propos de cette revue
    • Soumissions
    • Comité éditorial
    • Scientific Council
    • Reviewers
    • Review process
    • Open Access Policy
    • Ethical Standards
    • Article Processing Charges and Submission Charges
    • Déclaration de confidentialité
    • Archiving policy
    • Contact
  • S'inscrire
  • Se connecter
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Scientia et Fides

Imperio y causalidad en Tomás de Aquino
  • Accueil
  • /
  • Imperio y causalidad en Tomás de Aquino
  1. Accueil /
  2. Archives /
  3. Vol. 9 No 1 (2021) /
  4. Articles

Imperio y causalidad en Tomás de Aquino

Auteurs

  • María Teresa Enríquez Gómez Universidad Panamericana, México https://orcid.org/0000-0002-4801-7798
  • Jorge Martín Montoya Camacho Universidad de Navarra, Pamplona https://orcid.org/0000-0002-6924-7154

DOI :

https://doi.org/10.12775/SetF.2021.013

Mots-clés

razón práctica, voluntad, Tomás de Aquino, Aristóteles

Résumé

Ante ciertos modelos causales del agente libre inspirados en Tomás de Aquino, resulta interesante atender al modelo causal presentado por Tomás mismo, especialmente en un texto a partir del cual se puede rastrear la exposición de la acción libre como el efecto de los cuatro sentidos causales aristotélicos. Se trata de la cuestión sobre los actos imperados (ST I-II, q. 17); en cuyos primeros cuatro artículos –y en sus textos paralelos– determina que la voluntad es causa agente; la razón práctica, causa ordenadora; y el imperium de ambas (razón y voluntad) se relaciona con el acto imperado como lo formal con lo material.

Bibliographies de l'auteur

María Teresa Enríquez Gómez, Universidad Panamericana, México

Departamento de Humanidades. Profesora

Jorge Martín Montoya Camacho, Universidad de Navarra, Pamplona

Facultad eclesiástica de filosofía. Profesor adjunto.

Références

Aquino, Tomás de, Corpus Thomisticum, Acceso: enero 9, 2020. http://www.corpusthomisticum.org/. Ed. Enrique Alarcón, Pamplona, 2000.

Argüello, Santiago. 2009. “¿Por qué Tomás de Aquino aventaja a Aristóteles en la disolución del determinismo?” Scripta mediaevalia: revista de pensamiento medieval 2/2: 35-54.

Arguello, Santiago. 2015. “El lenguaje de la causalidad de nuestras acciones: hacia una resignificación del dominus en Tomás de Aquino.” Pensamiento: revista de investigación e información filosófica 71/267: 565-586.

Aristóteles. 2002. Ética a Nicómaco, Madrid: Centro de estudios políticos y constitucionales.

Barret, Nathanael y Sánchez-Cañizares, Javier. 2018. “Causation as the self-determination of a singular and freely chosen optimality” The Review of metaphysics 71: 755-787.

Beroch, María A. 2016. “La expresión `liber est causa sui´ como elemento para una teoría de la subjetividad en Tomás de Aquino.” Espíritu 65/152: 349–369.

Brock, Stephen L. 2002. “Causality and Necessity in Thomas Aquinas.” Quaestio 2: 217-240.

Corso de Estrada, Laura. E. 2014. “Tradiciones helenísticas y medievales sobre la causalidad del obrar humano. Cicerón y Tomás de Aquino ante el alcance de la voluntad.” Revista Española de Filosofía Medieval 21: 11–20.

Cuypers, Stefaan E. 2002. “Thomistic Agent-Causalism.” In Mind, metaphysics and value in the Thomistic and Analytical Traditions, edited by John Haldane, 90-108. Notre Dame: University of Notre Dame Press.

Davidson, Donald. 1980. Essays on Actions and Events, Oxford: Oxford University Press.

De Haan, Daniel. 2018. “The Interaction of Noetic and Psychosomatic Operations in a Thomistic Hylomorphic Anthropology.” Scientia et Fides 6/2: 55-83.

Ekstrom, Laura. 2000. Free Will: a philosophical study. Boulder (CO): Westview.

Finnis, John. 1988. Natural law and natural rights. Oxford: Clarendon Press; Orrego C. (trans.) 2000. Ley natural y derechos naturales. Buenos Aires: Abeledo-Perrot.

Hernán, Miguel. 2019. “Teorías contemporáneas de la causación.” En Diccionario Interdisciplinar Austral, editado por Claudia E. Vanney, Ignacio Silva y Juan F. Franck. 1-21. Acceso: enero 9, 2020. http://dia.austral.edu.ar/Teorías_contem¬poráneas_de_la_causación.

Liz, Manuel. 2009. “Sobre nudos y arañas: ¿Cuánta determinación, y de qué tipo, podría llegar a aceptar un compatibilista respecto de la libertad?”, Revista de filosofía 34: 139-154.

Llano, Carlos. 1998. Examen filosófico del acto de la decisión. México: Universidad Panamericana/Publicaciones Cruz.

May, William E. 1970. “Knowledge of Causality in Hume and Aquinas.” The Thomist 34: 254-288.

Mele, Alfred. 1992. The Springs of Action. New York: Oxford University Press.

Montoya, Martín. 2016. “La fiabilidad teórica del determinismo. Un examen desde la propuesta de Mariano Artigas”. Scientia et Fides 4:245-282

Moya, Carlos. 2017. El libre albedrío. Un estudio filosófico. Madrid: Cátedra.

Peiró Pérez, Juliana y Zorroza, Idoya. 2014. “La noción de libertad como `causa sui´ en Tomás de Aquino.” Cauriensia 9: 435–449.

Pereda, Rubén. 2016. “La mente del universo y la causalidad.” Scientia et Fides 4: 201-214.

Polo, Leornardo. 1993. Ética: hacia una versión moderna de los temas clásicos. México: U. Panamericana / Publicaciones Cruz.

Sanguineti, Juan J. 2011. “El yo como causa.” Sapientia 66: 23-39.

Sanguineti, Juan J. 2013. “Can the Self Be Considered as a Cause?” In Brains Top Down, edited by Gennaro Auletta, Ivan Collage and Marc Jeannerod, 121-142. Singapore: World Scientific.

Sehon, Scott R. 1994. “Teleology and the Nature of Mental States,” American Philosophical Quarterly 31: 63-72.

Spiering, Jamie A. 2011. “‘Liber est causa sui’: Thomas Aquinas and the Maxim ‘The Free is the Cause of iItself´.” The Review of Metaphysics 65/2: 351-376.

Stump, Eleonore. 1990. “Intellect and Will, and the Principle of Alternate Possibilities”. In Christiam Theism and the Problems of Philosophy, edited by Michel D. Beaty, 254-285. Library of Religious Philosophy, vol. 5, Notre Dame: University of Notre Dame Press.

Vanney, Claudia E. y Franck, Juan F., “Determinismo e indeterminismo,” en Diccionario Interdisciplinar Austral, ed. Claudia E. Vanney et al. (2018). Acceso: enero 9, 2020. http://dia.austral.edu.ar/Determinismo_e_indeterminismo.

Warfield, Ted. 2000. “Causal determinism and human freedom are incompatible: a new argument for incompatibilism”. Philosophical Perspectives 14:167-180.

Wiggins, David. 1987. “Towards a Reasonable Libertarianism”. In Needs, Values, Truth. Essays in the Philosophy of Value, 269-302. London: Oxford University Press.

Van Inwagen, Peter. 1983. An Essay on Free Will. Oxford: Oxford University Press.

Scientia et Fides

Téléchargements

  • PDF (Español (España))

Publiée

2021-03-14

Comment citer

1.
ENRÍQUEZ GÓMEZ, María Teresa et MONTOYA CAMACHO, Jorge Martín. Imperio y causalidad en Tomás de Aquino. Scientia et Fides. Online. 14 mars 2021. Vol. 9, no. 1, pp. 329-355. [Accessed 8 juillet 2025]. DOI 10.12775/SetF.2021.013.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Télécharger la référence bibliographique
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numéro

Vol. 9 No 1 (2021)

Rubrique

Articles

Licence

© Scientia et Fides 2021

Creative Commons License

Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.

CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.

  • The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
  • Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
  • The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.

FULL TEXT License Agreement

Stats

Number of views and downloads: 859
Number of citations: 3

ISSN/eISSN

ISSN: 2300-7648

eISSN: 2353-5636

Search

Search

Browse

  • Explorer l'Index des auteurs
  • Issue archive

User

User

Numéro courant

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informations

  • Pour les lecteurs
  • Pour les auteurs
  • Pour les bibliothécaires

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Langue

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

razón práctica, voluntad, Tomás de Aquino, Aristóteles
Haut

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop