Średniowieczne rachunki kościoła Świętojańskiego w Toruniu. Uwagi źródłoznawcze
DOI:
https://doi.org/10.12775/SZ.2020.13Słowa kluczowe
średniowiecze, źródła rachunkowe, kościół św. Jana w Toruniu, fabrica ecclesiae, Toruń, Archiwum Państwowe w ToruniuAbstrakt
W artykule omówione zostały średniowieczne rachunki kościoła św. Jana w Toruniu pochodzące z XV i pierwszej połowy XVI w. Składa się na nie osiem jednostek archiwalnych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Toruniu. Zaprezentowano ich budowę, treść, twórców oraz organizację wpisów. Omówiono także zależności między nimi a księgami miejskimi Torunia.
Bibliografia
Źródła
Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau, wyd. O. Günther, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 49, 1907, s. 221–251
Constitutiones synodales necnon ordinationes dioecesis Culmensis, cz. 1, wyd. A. Mańkowski, „Fontes Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, 24, 1929
Constitutiones synodales Warmienses, Sambienses, Pomesanienses, Culmenses necnon provinciales Rigenses, wyd. F. Hipler, Brunsbergae 1899 [tłum. Statuty synodalne Warmińskie, Sambijskie, Pomezańskie, Chełmińskie oraz Prowincjalne Ryskie, tłum. J. Wojtkowski, Olsztyn 2010]
Czyżak M., Radzimiński A., Earliest Synod Statutes of John Marienau, Bishop of Chełmno, from the First Half of 15th Century, „Quaestiones Medii Aevi Novae”, 24, 2019, s. 111–135
Dzieje i skarby kościoła świętojańskiego w Toruniu, red. K. Kluczwajd, M. Woźniak, Toruń 2002
„Formularz z Uppsali”. Późnośredniowieczna księga formularzowa biskupstw pruskich, koment. i wyd. R. Biskup, Toruń 2016
Günther O., Eine Predigt vom preuβischen Provinzialkonzil in Elbing 1427 und die „Ermahnung des Carthäusers”, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 59, 1919, s. 69–111
Księga czynszów fary chełmińskiej (1435–1496), wyd. Z.H. Nowak, J. Tandecki, Toruń 1994
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1428–1456), cz. 1: 1428–1443, wyd. K. Ciesielska, J. Tandecki, Toruń 1992
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1428–1456), cz. 2: 1444–1456, wyd. K. Ciesielska, J. Tandecki, Toruń 1993
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1456–1479), wyd. K. Kopiński, J. Tandecki, Toruń 2007
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1479–1515), cz. 1: 1479–1501, wyd. K. Kopiński, K. Mikulski, J. Tandecki, Toruń 2018
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1479–1515), cz. 2: 1502–1515, wyd. K. Kopiński, K. Mikulski, J. Tandecki, Toruń 2018
Das Rößeler Pfarrbuch. Aufzeichnungen der Kirchenväter an der Pfarrkirche zu Röβelin den Jahren 1442 bis 1614, wyd. G. Matern, A. Birch-Hirschfeld, Braunsberg 1937
Urkundenbuch des Bisthums Culm, t. 1, oprac. C.P. Woelky, cz. 1, Danzig 1885
Opracowania
Czaja R., Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy, cz. 1: Do roku 1454, Toruń 1999
Editionswissenschaftliches Kolloquium 2009. Zahlen und Erinnerung: Von der Vielfalt der Rechnungsbücher und vergleichbarer Quellengattungen, wyd. H. Flachenecker, J. Tandecki, Toruń 2010
Grulkowski M., Definicja i klasyfikacje ksiąg miejskich. Księgi w kancelariach miast obszaru Hanzy, w: Nauki pomocnicze historii. Teoria, metody badań, dydaktyka, red. A. Jaworska, R. Jop, Warszawa 2013, s. 119–148
Grulkowski M., Najstarsze księgi gruntowe Głównego Miasta Gdańska w XIV i XV wieku. Uwagi źródłoznawcze, w: Miasta polskie w średniowieczu i czasach nowożytnych, red. P. Gołdyn, Kraków 2008, s. 181–200
Grulkowski M., Najstarsze księgi miejskie Głównego Miasta Gdańska z XIV i początku XV wieku. Studium kodykologiczne, Warszawa 2015
Herrmann Ch., Witrycy kościoła Mariackiego w Gdańsku. Pozycja, zadania i działalność od XIV do początku XVII w., w: Chronik der Marienkirche in Danzig. Das „Historische Kirchen Register” von Eberhard Bötticher (1616). Transkription und Auswertung / Kronika kościoła Mariackiego w Gdańsku. „Historisches Kirchen Register” Eberharda Böttichera (1616). Transkrypcja i analiza, red. Ch. Herrmann, E. Kizik, Köln–Weimar–Wien 2013, s. 115–204
Kizik E., Historisches Kirchen Register – opis autografu oraz jego źródeł, w: Chronik der Marienkirche in Danzig. Das „Historische Kirchen Register” von Eberhard Bötticher (1616). Transkription und Auswertung / Kronika kościoła Mariackiego w Gdańsku. „Historisches Kirchen Register” Eberharda Böttichera (1616). Transkrypcja i analiza, red. Ch. Herrmann, E. Kizik, Köln–Weimar–Wien 2013, s. 287–312
Mikulski K., Schottdorff Kasper, w: Toruński słownik biograficzny, t. 7, red. K. Mikulski, Toruń 2014, s. 197 n.
Mikulski K., Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy, t. 2: 1454–1650, Toruń 2001
Radzimiński A., Piętnastowieczne rachunki plebanów z Torunia i Brodnicy jako źródła do badania dziejów parafii w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, Rocz. Hum., 48, 2000, nr 2, s. 473–482
Radzimiński A., Rachunki plebana kościoła parafialnego Świętych Janów w Starym Mieście Toruniu z lat 1445–1446, Rocz. Hist., 69, 2003, s. 167–187
Reitemeier A., Pfarrkirchen in der Stadt des späten Mittelalters: Politik, Wirtschaft und Verwaltung, Wiesbaden 2005
Rozynkowski W., Powstanie i rozwój sieci parafialnej w diecezji chełmińskiej w czasach panowania zakonu krzyżackiego, Toruń 2000
Semrau A., Der Bau des Kirchturms zu S. Johann in Thorn, „Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Thorn”, 18, 1910, s. 27–39
Semrau A., Forschungen zur Baugeschichte der Johanniskirche in Thorn von 1250 bis 1500, „Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Thorn”, 21, 1913, nr 2, s. 28–53
Skierska I., Zarząd finansami parafii w późnośredniowiecznej Polsce, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski”, 8, 2013, s. 7–26
Słoń M., Blisko źródła czy Czytelnika? Refleksje na marginesie edycji rachunków szpitalnych z 1495 roku, St. Źródł., 45, 2007, s. 65–70
Słoń M., Średniowieczne rachunki szpitali wrocławskich, Kwart. Hist., 105, 1998, nr 2, s. 17–32
Sumowska A., Sumowski M., Die mittelalterlichen Rechnungen der Thorner Kirchen – Bearbeitung, Edition, Digitalisierung. Vorstellung eines Projektes, w: Editionswissenschaftliches Kolloquium 2019. Urkundenbücher, Chroniken, Amtsbücher. Alte und neue Editionsmethoden (w druku)
Sumowski M., Cyfrowa edycja średniowiecznych rachunków kościołów toruńskich, w: Editiones sine fine, t. 2 (w druku)
Sumowski M., „Pastor et oves” – Parish Priest in Late-Medieval Prussian Town, „Quaestiones Medii Aevii Novae”, 23, 2018, s. 343–377
Sumowski M., Rachunki witryka kościoła św. Jakuba w Toruniu z 1468 roku, w: Parafie w średniowiecznych Prusach w czasach zakonu niemieckiego od XIII do XVI w., red. A. Radzimiński, R. Biskup, Toruń 2015, s. 237–271
Tandecki J., Średniowieczne księgi rachunkowe Starego Miasta Torunia i ich edycje, w: tenże, Szkice z dziejów Torunia i Prus w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, Toruń 2008, s. 103–117
Tandecki J., Średniowieczne księgi wielkich miast pruskich jako źródła historyczne i zabytki kultury mieszczańskiej (organizacja władz, zachowane archiwalia, działalność kancelarii), Warszawa–Toruń 1990
Wiśniowski E., Parafie w średniowiecznej Polsce. Struktura i funkcje społeczne, Lublin 2004
Bazy danych
Wasserzeichen-Informationssystem <https://www.wasserzeichen-online.de>
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 253
Liczba cytowań: 0
