Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

Kodeks Baltazara Behema jako świadectwo miejskiej ideologii władzy
  • Strona domowa
  • /
  • Kodeks Baltazara Behema jako świadectwo miejskiej ideologii władzy
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 58 (2020) /
  4. Rozprawy

Kodeks Baltazara Behema jako świadectwo miejskiej ideologii władzy

Autor

  • Piotr Okniński Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk https://orcid.org/0000-0002-3116-2120

DOI:

https://doi.org/10.12775/SZ.2020.07

Słowa kluczowe

kopiariusz, iluminowany rękopis, heraldyka miejska, pieczęć miejska, ideologia komunalna, rytuał władzy

Abstrakt

Niniejsze rozważania dotyczą politycznych i ideowych uwarunkowań sporządzenia kodeksu Baltazara Behema, bogato iluminowanego kopiariusza rady miejskiej Krakowa z pierwszych lat XVI stulecia. Zgodnie z główną tezą artykułu, kodeks Behema powstał w latach 1503–1505 jako fundacja krakowskiej rady miejskiej i wyrażał oficjalną miejską ideologię władzy. Program ideowy kodeksu stanowił również odpowiedź na wyzwania polityczne wywołane reformą ustroju państwowego za panowania Aleksandra Jagiellończyka.

Biogram autora

Piotr Okniński - Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

Piotr Okniński, dr, pracownik Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki dziejów miast i mieszczaństwa średniowiecznej i nowożytnej Europy.

Bibliografia

Źródła drukowane

Akta Aleksandra króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego i t. d. (1501–1506), wyd. F. Papée, Kraków 1927

Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa, t. 1–4, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1879–1882

Das „Leobschützer Rechtsbuch”, oprac. G. Roth, red. W. Irgang, Marburg 2006

Mszał Jagiellonów z Jasnej Góry, red. R. Pośpiech, Opole 2013

Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa, wyd. S. Estreicher, Kraków 1936

Poznańska księga prawa magdeburskiego i miśnieńskiego, wyd. W. Maisel, Wrocław 1964

Prawa, przywileje i statuta miasta Krakowa (1507–1795), t. 1: 1507–1586, cz. 1, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1885

Protokolarz albo „Czerwona księga” Mysłowic, wyd. A. Kowalska, A. Piwowarczyk, red. A. Barciak, Mysłowice 2002

Volumina legum, t. 1, Petersburg 1859

Opracowania

Ameisenowa Z., Kodeks Baltazara Behema, Warszawa 1961

Binder B., Illustriertes Recht. Die Miniaturen des Hamburger Stadtrechts von 1497, Hamburg 1988

Estreicher K., Miniatury Kodeksu Bema oraz ich treść obyczajowa, „Rocznik Krakowski”, 24, 1933, s. 199–244

Hayduk H.S., Rechtsidee und Bild. Zur Funktion und Ikonografie der Bilder in Rechtsbücher vom 9. bis zum 16. Jahrhundert, Wiesbaden 2011

Heyzmann U., Balthazaris Behem Codex Picturatus anno 1505, continens privilegia et plebiscita urbis Cracoviae, „Archiv für Kunde österreichischer Geschichts-Quellen”, 33, 1865, s. 163–231

Karpiński A., Mieszczanie krakowscy na sejmach Rzeczypospolitej w XVI–XVIII w. Zarys problematyki, w: Społeczeństwo staropolskie. Seria nowa, t. 1: Społeczeństwo a polityka, red. I. Dacka-Górzyńska, A. Karpiński, Warszawa 2008, s. 39–63

Kluge M.F., Die Macht des Gedächtnisses. Entstehung und Wandel kommunaler Schriftkultur im Mittelalterlichen Augsburg, Leiden 2014

Lück H., Der Sachsenspiegel als Kaiserrecht. Vom universalen Geltungsanspruch eines partikularen Rechtsbuches, w: Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation 962 bis 1806. Altes Reich und neue Staaten 1495 bis 1806, t. 1, red. H. Ottomeyer, J. Götzmann, Dresden 2006, s. 263–273

Miodońska B., Kodeks Baltazara Behema, w: Malarstwo gotyckie w Polsce. Katalog zabytków, red. A.S. Labuda, K. Secomska, Warszawa 2004, s. 370–372

Noga Z., Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, Kraków 2003

Okniński P., Oficjalna przeszłość miasta, w: Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski, t. 2, red. H. Manikowska, Warszawa 2018, s. 177–201

Oppitz U.-D., Deutsche Rechtsbücher des Mittelalters, t. 1–3, Köln–Wien 1990

Piech Z., Skład wziął się i co oznacza Orzech w herbie Krakowa?, w: Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społeczeństwa Polski średniowiecznej, red. A. Radzimiński, A. Supruniuk, J. Wroniszewski, Toruń 1997, s. 369–388

Ptaśnik J., Codex picturatus Baltazara Behema. Problem autorstwa, Kwart. Hist., 44, 1930, nr 1, s. 1–25

Rozanow Z., Mieszczańskie uniwersum Kodeksu Baltazara Behema, w: Sztuka miast i mieszczaństwa XV–XVIII wieku w Europie Środkowowschodniej, red. J. Harasimowicz, Warszawa 1990, s. 205–216

Rozanow Z., Sekrety miniatur Kodeksu Baltazara Behema, Katowice 2017

Sawicka S., Nieznany krakowski rękopis iluminowany z początku XVI wieku, „Studia Renesansowe”, 2, 1957, s. 5–90

Schmidt-Wiegand R., Text und Bild in den Codices picturati des „Sachsenspiegels”. Überlegungen zur Funktion der Illustration, w: Text-Bild Interpretation. Untersuchungen zu den Bilderhandschriften des Sachsenspiegels, red. D. Hüpper, München 1986, s. 11–31

Sobańska A., Kodeks Baltazara Behema. Komentarz kodykologiczny, Kraków 2007

Starzyński M., Kto był pisarzem „Kodeksu Behema”?, „Rocznik Krakowski”, 73, 2007, s. 61–71

Tomaszewski J., Oprawa książkowa w Polsce 1450–1600. Studium tegumentologiczno-ikonograficzne, Warszawa 2018

Uruszczak W., Commune incliti Poloniae Regni privilegium constitutionum et indultuum. O tytule i mocy prawnej Statutu Łaskiego z 1506 r., w: Prace poświęcone pamięci Adama Uruszczaka, red. J. Halberda, M. Hosowicz, A. Karabowicz, Kraków 2006, s. 115–136

Wiencierz P., Iuramentum na inaugurację władzy w mieście średniowiecznym. Przykład Krakowa, „Czas. Pr. Hist.”, 69, 2017, nr 2, s. 331–352

Wiencierz P., Kodeks Baltazara Behema jako kopiariusz. Nowe dyskusje i nowe ustalenia, „Rocznik Krakowski”, 84, 2018, s. 7–32

Wyżga M., Ceremonie na ratuszu krakowskim w XV–XVIII wieku, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, 74, 2014, s. 139–159

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2020-12-01

Jak cytować

1.
OKNIŃSKI, Piotr. Kodeks Baltazara Behema jako świadectwo miejskiej ideologii władzy. Studia Źródłoznawcze. Commentationes [online]. 1 grudzień 2020, T. 58, s. 137–149. [udostępniono 20.6.2025]. DOI 10.12775/SZ.2020.07.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 58 (2020)

Dział

Rozprawy

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 628
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

kopiariusz, iluminowany rękopis, heraldyka miejska, pieczęć miejska, ideologia komunalna, rytuał władzy
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa