Rejestr kontrybucji diecezji poznańskiej z 1561 r. Zagadnienia źródłoznawcze i edytorskie
DOI:
https://doi.org/10.12775/SZ.2025.03Słowa kluczowe
diecezja poznańska, XVI wiek, spis kontrybucji, duchowieństwo, źródłoznawstwo, naukowa edycja cyfrowaAbstrakt
W artykule omówiono rejestr kontrybucji diecezji poznańskiej z 1561 r., skupiając się na zagadnieniach źródłoznawczych i edytorskich. Autor analizuje genezę dwóch rękopisów rejestrów podatkowych i przedstawia metodykę przygotowania ich krytycznej edycji, zarówno w tradycyjnej formie pełnotekstowej, jak i w postaci edycji cyfrowej, która dzięki zastosowaniu standardu XML-TEI oraz baz danych tworzy lepsze narzędzia do prezentacji źródeł. Praca wskazuje na znaczenie edycji cyfrowej w tworzeniu danych badawczych dla prowadzenia badań historycznych. Zawiera odniesienia do aplikacji internetowych oraz repozytorium danych, które powstały w trakcie prowadzenia badań.
Bibliografia
Źródła drukowane
Akta kapituł z wieku XVI wybrane, t. 1 cz. 1: Akta kapituł poznańskiej i włocławskiej (1519–1578), wyd. B. Ulanowski, Kraków 1908
Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego z roku 1556/7, wyd. S. Bodniak, Kórnik 1939
Dunin-Wąsowicz A., Rejestr poboru od duchowieństwa archidiakonatu warszawskiego w 1561 r., „Studia Warszawskie”, 24, 1977, s. 103–132
Liber beneficiorum dioecesis Posnaniensis anni 1510, wyd. J. Nowacki, Poznań 1950
Materyjały do historyi ustawodawstwa synodalnego w Polsce w w. XVI, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1895
Nowacki J., Księga uposażenia diecezji poznańskiej z roku 1510, Poznań 1950
Uchańsciana seu Collectio documentorum illustrantium vitam et res gestas Jacobi Uchański archiepiscopi Gnesnensis, legati nati, Regni Poloniae primatis ac primi principis, + 1581, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1884–1895
Opracowania
Bem P., Dlaczego polskie edytorstwo naukowe nie istnieje, „Teksty Drugie”, 2016, nr 1, s. 151–168
Dudziak J., Dziesięcina papieska w Polsce średniowiecznej. Studium historyczno-prawne, Lublin 1974
Eide Ø., Ontologies, Data Modeling, and TEI, „Journal of the Text Encoding Initiative”, 8, 2014, s. 1–22
Góralski W., Synod prowincjonalny warszawski z 1561 r., „Prawo Kanoniczne”, 28, 1985, nr 3–4, s. 207–222
Instrukcja wydawnicza dla średniowiecznych źródeł historycznych, Kraków 1925
Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI w. do poł. XIX w., red. K. Lepszy, Warszawa 1953
Jak wydawać teksty dawne, red. K. Borowiec i in., Poznań 2017
Karbownik H., Ciężary stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od roku 1381 do połowy XVII wieku, Lublin 1980
Kłodziński A., O Archiwum Skarbca Koronnego na Zamku Krakowskim, „Archiwum Komisji Historycznej”, 1, 1923, s. 124–578
O’Donnell D.P., Back to the Future. What Digital Editors Can Learn from Print Editorial Practice, „Literary and Linguistic Computing”, 24, 2009, nr 1, s. 113–125
Pierazzo E., A Rationale of Digital Documentary Editions, „Literary and Linguistic Computing”, 26, 2011, nr 4, s. 463–477
Pollin C., Digital Edition Publishing Cooperative for Historical Accounts and the Bookkeeping Ontology, w: Proceedings of the Doctoral Symposium on Research on Online Databases in History colocated with 3rd Data for History Workshop, red. T. Riechert, F. Beretta, G. Bruseker, Leipzig 2019, s. 7–14
Rolińska J., Jak tworzyć cyfrowe edycje źródeł historycznych? Kilka uwag do nowej instrukcji wydawniczej, w: Edytorstwo źródeł. Od instrukcji do edycji, red. A. Perłakowski, Kraków 2022, s. 275–325
Sahle P., Digitale Editionsformen. Zum Umgang mit der Überlieferung unter den Bedingungen des Medienwandels, cz. 2: Befunde, Theorie und Methodik, Norderstedt 2013
Schmidt D., Towards an Interoperable Digital Scholarly Edition, „Journal of the Text Encoding Initiative”, 7, 2014, s. 1–20
Schopper D., Wallnig T., Wang V., “Don’t Worry, We’re also Doing a Book!” – A Hybrid Edition of the Correspondence of Bernhard and Hieronymus Pez OSB, w: Digitale Edition in Österreich Digital Scholarly Edition in Austria, red. R. Bleier, H.W. Klug, Norderstedt 2023, s. 89–110
Słoń M., Pryncypia edytorstwa źródeł historycznych w dobie rewolucji cyfrowej, St. Źródł., 53, 2015, s. 155–161
Słoń M., Sine initio et sine fine. Edycja źródła jako proces zawsze otwarty, w: Editiones sine fine, red. K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki, Toruń 2017, s. 131–143
Słoń M., Słomski M., Edycje cyfrowe źródeł historycznych, w: Jak wydawać teksty dawne, red. K. Borowiec i in., Poznań 2017, s. 65–84
Szulc T., Skarbowość polska lat 1492–1587 w historiografii, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego”, 8, 2003, s. 19–30
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2006
Tandecki J., Kopiński K., Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014
Vogeler G., The ‘assertive edition’, „International Journal of Digital Humanities”, 1, 2019, s. 309–322
Vogeler G., The Content of Accounts and Registers in Their Digital Edition XML/TEI, Spreadsheets, and Semantic Web Technologies, w: Konzeptionelle Überlegungen zur Edition von Rechnungen und Amtsbüchern des späten Mittelalters, red. J. Sarnowsky, N. Henkel, Göttingen 2016, s. 13–25
Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w., St. Źródł., 1, 1957, s. 155–184
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 20
Liczba cytowań: 0
