Humanistyczna lektura Długosza: przejątki z Leonarda Bruniego w Rocznikach Jana Długosza
DOI:
https://doi.org/10.12775/SZ.2024.01Słowa kluczowe
Jan Długosz, Roczniki, Leonardo Bruni, przejątek tekstowy, badania korpusoweAbstrakt
Artykuł szczegółowo przedstawia zagadnienie lektury i wykorzystania dzieł Leonarda Bruniego w Rocznikach Jana Długosza oraz porusza kwestię przejmowania ich treści w dziełach mniejszych tego autora. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem komputerowej analizy porównawczej i metod filologicznych. Omówiono zachowane do dzisiaj w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej rękopisy i inkunabuły, które na pewno były dla polskiego historyka źródłem wiedzy o twórczości włoskiego humanisty, jak też domniemane źródła lektury kilku innych dzieł. Przedstawiono również metodę pozyskiwania przejątków tekstowych i wprowadzania ich do Roczników oraz utworów hagiograficznych.
Bibliografia
Źródła
Basilio di Cesarea, Discorso ai giovani. Oratio ad adolescentes, tłum. L. Bruni, wyd. M. Naldini, Firenze 1990
Bruni L., Humanistisch-Philosophische Schriften mit einer Chronologie seiner Werke und Briefe, wyd. H. Baron, Berlin 1928
Bruni L., Opere letterarie e politiche, wyd. P. Viti, Torino 1996
Historia rerum gestarum in Graecia, wyd. V. Papa, Lipsiae 1546
Ioannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, ks. I–XII, Varsaviae–Cracoviae 1964–2005
Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera, wyd. I. Polkowski, Ż. Pauli, Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis opera omnia, t. 1, Cracoviae 1887
Leonardi Aretini de bello Italico adversus Gothos gesto historia, nunc primum edita, wyd. S. de Colines, Parisiis 1534
Leonardo Bruni Aretino: lettres familières, t. 1–2, wyd., tłum. i oprac. L. Bernard-Pradelle, Montpellier 2014
Vitae illustrium virorum sive Parallelae, wyd. J.A. Campanus, [Strasburg] 1470–1471
Opracowania
Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi Latinorum qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, t. 3, red. M. Kowalczyk i in., Wratislaviae 1984
Domański J., Scholastyka i początki humanizmu w myśli polskiej XV wieku, Warszawa 2011
Hankins J., Repertorium Brunianum. A Critical Guide to the Writings of Leonardo Bruni, Roma 1997
Horeczy A., Recepcja włoskiej kultury intelektualnej w krakowskim środowisku uniwersyteckim w drugiej połowie XIV i w pierwszej połowie XV wieku, Warszawa 2021
Jan Długosz (1415–1480). Życie i dzieła, red. L. Korczak, M.D. Kowalski, P. Węcowski, Kraków 2016
Koczarski Z., New Leads on Polish Early Humanism: Guarino da Verona’s Works in “Annals” of Jan Długosz (1415–1480), w: IX Ciclo di Studi Medievali. Atti del Convegno (Firenze, 6–7 Giugno 2023), red. R. Dolce, S. Martini, M. Fazioli, Firenze 2023, s. 428–432
Koczarski Z., W sporze o Długosza argument nowy: przejątki z Petrarki w „Rocznikach” Jana Długosza, St. Źródł., 58, 2020, s. 101–135
Kowalczyk M., Jagiellońskie rękopisy Liwiusza z marginaliami Jana Długosza, „Eos”, 58, 1969–1970, nr 2, s. 219–230
Krukowski J., Jan Długosz jako wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 23, 1980, s. 3–35
Madyda W., Wzory klasyczne w „Historii Polski” Długosza, „Eos”, 49, 1957–1958, nr 2, s. 177–201
Olszaniec W., Jan Długosz lettore del “De mulieribus claris”, w: Boccaccio e la nuova ars narrandi, red. W. Olszaniec, P. Salwa, Warszawa 2015, s. 137–149
Pade M., The Reception of Plutarch’s Lives in Fifteenth-Century Italy, t. 1, Copenhagen 2007
Rogalanka A., Przedmowa Długosza do „Dziejów Polski”, Rocz. Hist., 19, 1950, s. 68–98
Semkowicz-Zarembina W., Elementy humanistyczne redakcji „Annalium” Jana Długosza, w: Mediaevalia. W 50 rocznicę pracy naukowej Jana Dąbrowskiego, red. J. Garbacik, Warszawa 1961, s. 244–251
Zarębski I., Problemy wczesnego Odrodzenia w Polsce: Grzegorz z Sanoka – Boccaccio – Długosz, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 2, 1957, s. 5–52
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 316
Liczba cytowań: 0
