Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2019 r., III CZP 3/19
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2020.036Słowa kluczowe
kara umowna, odstąpienie od umowy, lex commissoria, świadczenie pieniężne, niewykonanie zobowiązaniaAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest krytyczne ustosunkowanie się do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2019 r., sygn. akt III CZP 3/19. W ocenie autora podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała, wykluczająca możliwość ważnego zastrzeżenia tego rodzaju kary, zasługuje na aprobatę. W obecnym stanie prawnym nie można w sposób ważny zastrzec kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym. Według autora, zastrzeżeniu tego rodzaju kary umownej stoją na drodze w szczególności przepisy dotyczące charakteru prawnego ustawowego prawa odstąpienia (art. 491 i n. k.c.), jak również przepisy dotyczące kar umownych (art. 483 i n. k.c.). Autor, aprobując ostateczne rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego, krytycznie odnosi się do treści uzasadnienia glosowanej uchwały. Wskazuje na nieścisłości w zaproponowanej przez Sąd Najwyższy koncepcji wyjaśniającej uznanie zastrzeżonej w analizowanych okolicznościach kary umownej za nieważną. Zwraca również uwagę na kwestie techniczno-warsztatowe uzasadnienia, wskazując na chaotyczność oraz brak jasności i przejrzystości wywodu Sądu Najwyższego.
Bibliografia
Adamus R., Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego jako przesłanka zastrzeżenia kary umownej, „Monitor Prawniczy” 2016, nr 13.
Borysiak W., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Zobowiązania, red. K. Osajda, Warszawa 2013.
Drapała P., w: System prawa prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2013.
Drapała P., Glosa do uchwały SN z 18.07.2012 r., III CZP 39/12, „Państwo i Prawo” 2013, nr 10.
Drapała P., Olejniczak A., w: System prawa prywatnego, t. 5, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Jastrzębski J., Kara umowna, Warszawa 2006.
Jastrzębski J., Kara umowna w umowie leasingu, „Glosa” 2006, nr 5.
Jastrzębski J., Odsetki za opóźnienie a kara umowna, „Palestra” 2004, nr 7–8.
Jastrzębski J., Pasko K., Odstąpienie od umowy a dochodzenie kar umownych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015, nr 1.
Klein A., Ustawowe prawo odstąpienia od umowy wzajemnej, Wrocław 1964.
Kuźniak M., Umowne prawo odstąpienia z powodu istotnego naruszenia umowy, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2004, nr 2.
Nowak J., Roszczenie o zapłatę kary umownej po rozwiązaniu umowy a przesłanka ważnego zobowiązania, „Przegląd Prawa Handlowego” lipiec 2016.
Pajor T., Odstąpienie od umowy z powodu naruszenia zobowiązania, w: Europeizacja prawa prywatnego, red. M. Pazdan, W. Popiołka, E. Rott-Pietrzyk, M. Szpunar, Warszawa 2008.
Panfil K., Odstąpienie od umowy jako sankcja naruszenia zobowiązania, Warszawa 2018.
Pasko K., Charakter prawny klauzul kasatoryjnych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014, nr 4.
Principles, Definitions, and Model Rules of European Private Law. Draft common Frame of Reference (DCFR), red. C. von Bar, E. Clive, H. Schulte-Nölke, Munich 2009.
Rachwał A., w: Wykonanie i skutki naruszenia zobowiązań. Projekt z uzasadnieniem, red. M. Pecyna, Kraków 2009.
Radwański Z., Glosa do wyroku SN z 05.06.2002 r., II CKN 701/00, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2003, nr 10, poz. 124.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2016.
Rzetecka-Gil A., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część ogólna, Sopot 2011.
Szlęzak A., Glosa do wyroków SN z 20.10.2006 r., IV CSK 154/06 i z 07.02.2007 r., III CSK 288/06, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2009, nr 4.
Szlęzak A., Roszczenie o zapłatę kary umownej po odstąpieniu od umowy – uwagi na tle uchwały Sądu Najwyższego z 18 lipca 2012 r., „Przegląd Sądowy” 2014, nr 2.
Szwaja J., Kara umowna według kodeksu cywilnego, Warszawa 1967.
Tracz G., Sposoby jednostronnej rezygnacji z zobowiązań umownych, Warszawa 2007.
Widerski P., Charakter prawny kary umownej według prawa polskiego na tle ponadnarodowych uregulowań prawnych, „Studia Prawa Prywatnego” 2018, nr 2.
Wojewoda M., Lex commissoria (art. 492 zd. 1 k.c.) a umowne prawo odstąpienia (art. 395 k.c.), w: Prawo handlowe po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, red. W.J. Katner, U. Pomirska, Warszawa 2010.
Zagrobelny K., Refleksje o zastrzeganiu legis commissoriae (na przykładzie umowy o roboty budowlane), „Przegląd Sądowy” 2015, nr 5.
Zakrzewski P., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–543), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Zoll F., w: System prawa prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Zoll F., System prawa prywatnego, t. 6, Suplement, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2010.
Zoll F., Szkice z prawa upadłościowego. Szkic pierwszy o skutkach odstąpienia przez syndyka od umowy wzajemnej, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2006, nr 1.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 627
Liczba cytowań: 0