Provisional Constitution of the Republic of Lithuania (1990), as an example of transitional regulation between a socialist and a democratic state
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2018.007Keywords
Lithuania, constitution, 1990, system, governmentAbstract
The article presents the Lithuanian interim constitution of 1990. This act had fundamental significance for the restitution of an independent Lithuanian state. The author presents the circumstances in which this act was adopted and highlights its most important features. He attempts to address the issue of what system of government the act introduced and to what extent it was a continuation (in a changed historical reality) of the solutions from the period of the Soviet Union, and to what extent it referred to the Western European constitutional tradition.
References
Antoszewski A., Herbut R., Systemy polityczne demokracji zachodnioeuropejskich. Wstęp do analizy porównawczej, Wrocław 1993.
Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Warszawa 2007.
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1999.
Banaszak B., Preisner A., Wprowadzenie do prawa konstytucyjnego, Wrocław 1992.
Bastid P., Le gouvernement d’assemblé, Paris 1956.
Biskupski K., Założenia ustrojowe współczesnej Francji, ze szczególnym uwzględnieniem urzędu Prezydenta Republiki, Toruń 1963.
Brazauskas A., Razvod po-litovski, Vilnius 1993.
Czeszejko-Sochacki Z., Procedura legislacyjna w Konfederacji Szwajcarskiej, „Przegląd Sejmowy” 1994, nr 4.
Czeszejko-Sochacki Z., Referendum i inicjatywa ludowa w systemie politycznym Konfederacji Szwajcarskiej, „Studia Prawnicze” 1989, nr 2–3.
Czeszejko-Sochacki Z., System konstytucyjny Szwajcarii, Warszawa 2002.
Czeszejko-Sochacki Z., Wstęp, w: Konstytucja Szwajcarii, Warszawa 2000.
Domagała M., Problematyka systemu rządów w projekcje konstytucji III RP, w: Pułło A., Działocha K. (red.), Projekt konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w świetle badań nauki prawa konstytucyjnego, Gdańsk 1998.
Donath H., Parlament Republiki Węgierskiej, Warszawa 1993.
Działocha K., Ewolucja prawna organów prezydialnych w państwach socjalistycznych, Wrocław 1974.
Działocha K., Naczelne organy prezydialne w europejskich państwach socjalistycznych, Wrocław 1967.
Flanz G., Constitutions of the countries of the world. Lithuania, New York 1992.
Gebethner S., „Modele systemów rządów a ich regulacja konstytucyjna”, referat na XXVI sesję katedr prawa konstytucyjnego, Jachranka 1994.
Gebethner S., System rządów parlamentarno-gabinetowych, system rządów prezydenckich oraz rozwiązania pośrednie, w: Domagała M. (red.),
Konstytucyjne systemy rządów. Możliwości adaptacji do warunków polskich, Warszawa 1997.
Gönenç L., Prospects for Constitutionalism in Post-Communist Countries, The Hague–London–New York 2002.
Górecki D. (red.), Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2007.
Górecki D., Uchwalenie, wejście w życie i szczególny tryb zmiany konstytucji Republiki Litewskiej z 25 października 1992 r., w: Witkowski Z. (red.), Wejście w Zycie nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
XXXIX Ogólnopolska Konferencja Katedr Prawa Konstytucyjnego. Księga Pamiątkowa, Toruń 1998.
Górowska B., Tworzenie struktur władzy państwowej republik, w: Zieliński E. (red.), Przeobrażenia ustrojowe w republikach dawnego ZSRR, Warszawa 1993.
Grzybowski M., Z rozważań nad konstytucyjną koncepcją Rady Ministrów, w: Działocha K., Grzybowski M., Sarnecki P., Zwierzchowski E. (red.), Konstytucja w społeczeństwie obywatelskim. Księga pamiątkowa ku czci Witolda Zakrzewskiego. Jarosz Z., Parlament jako organ władzy ustawodawczej, w: Gwiżdż A. (red.) Założenia ustrojowe, struktura i funkcjonowanie parlamentu, Warszawa 1997.
Kierończyk P., Konstytucja kwietniowa i Konstytucja litewska z 1938 r. – próba porównania, w: Sarnecki P. (red.) Prawo konstytucyjne II Rzeczypospolitej,
Nauka i instytucje, Kraków 2006.
Kierończyk P., Litewskie konstytucje z okresu międzywojennego Gdańskie Studia Prawnicze, t. VII, Gdańsk 2000.
Kierończyk P., Nadrzędność parlamentu – mit czy realna alternatywa ustrojowa? Analiza wybranych przykładów, Gdańsk 2009.
Kierończyk P., Restytucja niepodległości Litwy. Akty Rady Najwyższej z 11 marca 1990 r., „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji” 2007, nr 4.
Kierończyk P., System konstytucyjny państwa litewskiego (1922–1940), Gdańsk 2008.
Kierończyk P., Wprowadzenie do nauki prawa konstytucyjnego dla studentów administracji, Gdańsk 2008.
Kręcisz W., Republika Litewska, w: Gdulewicz E. (red.), Ustroje państw współczesnych, t. 2, Lublin 2002.
Łodziński S., Parlament Litwy, Kancelaria Sejmu Biuro Studiów i Ekspertyz, Raport No 49 (October 1993).
Łossowski P., Polska–Litwa. Ostatnie sto lat, Warszawa 1991.
Maj D., Referendum ogólnokrajowe w republikach bałtyckich po 1991 roku –analiza porównawcza, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska
Lublin – Polonia. Sectio K” 2016, vol. 23.
Małajny R. M., Zasada jedności władzy państwowej w ustroju socjalistycznym - prolegomena, „Studia Prawnicze” 1982, nr 3–4.
Mażewski L., Rodzaje władzy w państwie a problem jedności i podziału władzy, „Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Prawo” 1986, nr 14.
Mojak R., Instytucja Prezydenta RP w okresie przekształceń ustrojowych 1989–1992, Warszawa 1994.
Nørgaard O., Johannsen L. (with others), The Baltic States After Independence, Edward Elgar Publishing 1999.
Osiński J., Przedstawicielskie organy władzy w ZSRR, Warszawa 1987.
Pułło A., O jedno rozumienie podziału władz w nauce prawa konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 1983, nr 6.
Pułło A., Ustroje państw współczesnych, Warszawa 2007.
Rozmaryn P., W poszukiwaniu pojęcia „rządów zgromadzenia”, w: J. Lewandowska (red.), Księga pamiątkowa ku czci K. Grzybowskiego, Kraków 1971.
Sagan P., Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2001.
Sarnecki P., Założenia systemu „rządów zgromadzenia” i możliwości ich adaptacji do przyszłej konstytucji RP, w: M. Domagała (red.), Konstytucyjne systemy rządów. Możliwości adaptacji do warunków polskich, Warszawa 1997.
Siemieński F., Prawo konstytucyjne, Warszawa–Poznań 1978.
Sinkevičius V.; 1992 m. konstitucijos rengimas: to laikotarpio užrašų fragmentai. Recenzuotų mokslinių straipsnių rinkinys, w: Kūris E. (red.), Lietuvos Respublikos Konstitucijos dvidešimtmetis: patirtis ir iššūkiai, Klaipėda 2012.
Sinkevičius V., Būtų absurdiška teigti, kad 1990–1992 m. Lietuva neturėjo valstybės vadovo, https://www.delfi.lt/news/daily/law/v-sinkeviciusbutu-
absurdiska-teigti-kad-19901992-m-lietuva-neturejo-valstybesvadovo.d?id=63756896 (access: 26 May, 2018).
Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle konstytucji z 1997 roku, Kraków 2004.
Sobczak J., Studia nad wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi na Litwie i Białorusi, Poznań 1997.
Stembrowicz J., Rada Państwa w systemie organów PRL, Warszawa 1968.
Stembrowicz J., Szymczak T., Głowa państwa w systemie socjalistycznym (naczelne organy typu prezydialnego i prezydent republiki), „Ruch Prawniczy,
Ekonomiczny i Socjologiczny” 1966, nr 1.
Szmulik R., Żmigrodzki M. (red.), Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, Lublin 2007.
Szymczak T., Ustrój europejskich państw socjalistycznych, Warszawa 1983.
Szymczak T., Ustrój polityczny Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1936–1976), Wrocław-Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.
Wiszowaty M., http://prawo.univ.gda.pl/konstytuty/wyklad/start1.htm [January 6, 2018].
Witkowski Z. (red.), Prawo konstytucyjne, Toruń 1998.
Valionis A., „Transformacja ustroju politycznego Litwy w latach 1988–1993”, praca doktorska, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Warszawa
Zakrzewski A., Wstęp, w: Konstytucja Litwy, Warszawa 2006.
Zamkowski W., Monteskiuszowska koncepcja podziału a socjalistyczna zasada jedności władzy państwowej, „Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego”, Prawo IV, 1958.
Zieliński J., Instytucjonalizacja przemian ustrojowych na Litwie, Łotwie i w Estonii, Warszawa 2004.
Zieliński J., Referendum na Litwie, Łotwie i w Estonii, w: Staszewski M. T., Waniek D., Referendum w Polsce i Europie Wschodniej, Warszawa 1996.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 469
Number of citations: 0
