Legalność tzw. paragrafu norweskiego z 1536 roku w świetle postanowień norwesko-duńskiego traktatu unijnego z 1450 roku
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2015.016Słowa kluczowe
unia duńsko-norweska”, traktat unijny, håndfæstning, konstytucjonalizm rad państwa, władza królewskaAbstrakt
Celem pracy jest wykazanie, że postanowienia kapitulacji wyborczej (handfastning) krola Chrystiana III z 1536 roku, zwane w historiografii „paragrafem norweskim”, stoją w sprzeczności z tzw. traktatem bergeńskim z 1450 roku. Dokument ten, będący aktem unijnym, zawierał regulacje, zgodnie z ktorym Dania i N orwegia miały odtąd pozostawać ze sobą na rownych prawach w unii personalnej. Krolewska kapitulacja z 1536 roku sprowadzała natomiast Norwegię do roli duńskiej prowincji, co w praktyce oznaczało likwidację norweskiej państwowości i złamanie reguł bergeńskich. Zdaniem autora postanowienia unijne z 1450 roku nie mogły zostać zastąpione przez jednostronny akt krolewski, jakim był handfastning, a działanie krola Chrystian III było niezgodne z obowiązującym wowczas prawem.
Bibliografia
Andersson I., Dzieje Szwecji, Warszawa 1967.
Aschehoug T. H., Statsforfatningen i Norgeog Danmark, Christiania 1866.
Bagge S., From Viking Stronghold to Christian Kingdom, Copenhagen 2010.
Bagge S., Mykland K., Norge i dansketiden, Oslo 1987.
BechS. C., Danmarks historie: Reformationog Renassance 1533-1596, bd. 6, red. J. Danstrup, H. Koch, Kobenhaven 1963.
Benedictow O. J., Norges historie, bd. 5, red. K. Mykland, Oslo 1977.
Bereza-Jarociński A., Zarys dziejów Norwegii, Warszawa 1991.
Bjorkvik H., Aschehougs Norges historie: Folketap og sammenbrudd 1350-1520, bd. 4, red. K. Heller, Oslo 2005.
Blom G. A ., Norge i union pa 1300-tallet. Kongefellesskapet med Sverige (del 1), Trondheim 1992.
Czapliński W., Gorski K., Historia Danii, Wrocław 1965.
Diplomatarium Norvegicum, b. 12, wyd. C.R . Unger, H. J. Huitfeldt-Kaas, Christiania 1886.
Legalność tzw. paragrafu norweskiego z 1536 roku… 41
Diplomatarium Norvegicum, b. 3, wyd. Chr. C.A. Lange, C.R. Unger, Christiania 1858.
Froese W., Historia państw i narodów Morza Bałtyckiego, Warszawa 2007.
Hamre L., Norsk politisk historie 1513-1537, Oslo 1998.
Helle K., Aschehougs Norges historie: Under kirke ogkongemakt 1130-1350, b. 3, red. K. Heller, Oslo 2005.
Imsen S., Arv, annammelse, valg. Enstudie i norsktronfolgerett i tidsrommet 1319–1450, Oslo–Bergen–Tromso 1972.
Imsen S., Sandnes J., Norges historie, bd. 4, red. K. Mykland, Oslo 1976.
Kjersgaard E., Hvidtfeldt J., Danmarks historie: Deforste Oldenborgere 1448-1533, bd. 5, red. J. Danstrup, H. Koch, Kobenhaven 1963.
Lagerqvist L., Historia Szwecji, Sztokholm 2002.
Larsen K., A history of Norway, New York 1950.
Norges gamle love, rakke. 2, bd. 2, wyd. O.A. Johnsen, O. Kolsrud, A.T aranger, Oslo 1934.
Norsk tro og tanke, red. J.E. Ebbestad-Hansen, bd. 1, Oslo 1998.
Norske middelalder dokumenter, wyd. S. Bagge, S.H. Smedsdal, K. Helle; Bergen-Oslo-Tromso 1973.
Petersen E. L., Norgesparagrafen i Christian III’s handftestning 1536, „Historisk Tidskrift” 1973, b. 13, r. 6.
Piotrowski B., Tradycje jedności Skandynawii. Od mitu wikińskiego do idei nordyckiej, Poznań 2006.
Rastad A., Danmark, Norge og folkeretten, Oslo 1933.
RianO., Aschehougs Norges historie: Den nye begynnelsen 1520-1660, bd. 5, red. K. Heller, Oslo 2005.
RianO., Gamle og nye perspektiv pa danskertida, „Fortid” 2008, nr 2.
Szelągowska K., My Norwegowie. Tożsamość narodowa norweskich elit w czasach nowożytnych, Kraków 2011.
Tamm D., Jorgensen J. U ., Dansk retshistorie i hovedpunkter, Kobenhavn 1975.
Żygadło A., Reformacja w Szwecji, Danii i Norwegii, Warszawa 2005.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 38
Liczba cytowań: 0
