Polska a sprawa rumuńsko sowieckiego paktu o nieagresji w latach 1931-1932 (2)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2015.1.02Słowa kluczowe
Polska, Rumunia, Związek Sowiecki, rumuńsko sowiecki pakt o nieagresji, Rumunia 1931 1932, Nicolae Titulescu, stosunki polsko rumuńskie w okresie międzywojennymAbstrakt
Widoczny po rokowaniach w Rydze impas w rozmowach rumuńsko‑sowieckich usiłował przezwyciężyć na rzecz Polski w kwietniu 1932 r. marszałek Józef Piłsudski. Nie zdołał jednak doprowadzić do zmiany nastawienia niechętnych rozmowom polityków rumuńskich, wspieranych w swym nastawieniu przez premiera Francji André Tardieu. Mimo zabiegów dyplomacji polskiej i francuskiej nie udało się wypracować formuły umożliwiającej wznowienie negocjacji. Objęcie przez Titulescu stanowiska szefa rumuńskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych ostatecznie przekreśliło perspektywy dojścia do skutku paktu Moskwa‑Bukareszt. W tych okolicznościach dyplomacja polska, nie chcąc być traktowana instrumentalnie, w pozorowanych przez rumuńskiego ministra działaniach na rzecz zawarcia paktu zdystansowała się od dalszego pośredniczenia między Rumunią a Związkiem Sowieckim.Bibliografia
Beck J., Ostatni raport, przedmową poprzedził M. Wojciechowski, Warszawa 1987.
Behind closed doors. Secret papers on the failure of Romanian Soviet negotiations 1931 1932, tłum. i wstęp W. M. Bacon, Stanford 1979.
Bold E., Locovei R. O., Relaţii româno sovietice (1918 1941), Iaşi 2008.
Bułhak H., Polska a Rumunia 1918 1939, [w:] Przyjaźnie i antagonizmy. Stosunki Polski z pań-stwami sąsiednimi w latach 1918 1939, red. J. Żarnowski, Warszawa 1977.
Bystricky V., Deák L., Európa na prelome. Diplomatické a politické vzťahy v rokoch 1932 1933, Bratislava 1974.
Călinescu A., Însemări politice 1916 1939, ediţie A. G. Savu, Bucureşti 1990.
Dessberg F., La Roumanie et la Pologne dans la politique soviétique de la France. La difficulté d’éta¬blir un «front uni» (1924 1935), „Revue Historique des Armées” 2006, nr 3 (244).
Documents diplomatiques français 1932 1939, 1 ère serie (1932 1935), t. 1 (9 juillet 14 novembre 1932), Paris 1963.
Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko radzieckich, t. V, maj 1926-grudzień 1932, oprac. T. Cieślak i in., Warszawa 1966.
Dokumenty vnešnej politiki SSSR. T. 15. 1 ânvarâ-31 dekabrâ 1932 g., red. G. K. Deev i in., Moskva 1969.
Dubicki A., Nicolae Titulescu. Portret polityka i dyplomaty, Łomianki 2010.
Gafencu G., Însemnări politice 1929 1939, oprac. i posłowie S. Neagoe, Bucureşti 1991.
Gmurczyk Wrońska M., Negocjacje polsko sowieckie o pakt o nieagresji w roku 1927 i w latach 1931 1932, „Dzieje Najnowsze” 2012.
Hrenciuc D., România şi Polonia 1932 1939. Relaţii politice şi diplomatice, Iaşi 2005.
Ken O. N., Rupasov N. I., Politbûro CK VKP(b) i otnošeniâ SSSR s zapadnymi sosednimi gosudar¬stvami (konec 1920 1930 h gg.). Problemy. Dokumenty. Opyt kommentariâ, Častʹ 1: 1928 1934, Sankt Petersburg 2000.
Kopanskij Â. M., Levit I. È., Sovetsko rumynskie otnošeniâ 1929 1934 gg. (ot podpisania Moskovskogo protokola do ustanovleniâ diplomatičeskih otnošenij), Moskva 1971.
Krasuski J., Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 1919 1945, Poznań 2000.
La Grande Roumanie alliée de la France. Une péripétie diplomatique des Années Folles? (1919 1933), oprac. T. Sandu, Montréal 1999.
Łopatniuk S., Nieznane dokumenty archiwalne z historii polsko radzieckich rokowań o pakt o nie¬agresji, ZDSPR, t. V, 1969.
Manoilescu M., Memorii, Vol. II, ediţie îngrijită, prefaţă, note şi indice de V. Dinu, Bucureşti 1993.
Melʹtûhov M. I., Bessarabskij vopros meždu mirovymi vojnami 1917 1940, Moskva 2010.
Mironov A. M., Vremea încercărilor. Relațiile româno sovietice 1930 1940, București 2013.
Moisuc V., Premisele izolării politice a României 1919 1940, București 1991.
Nanu F. C., Politica externă a României 1918 1933, traducere de L. Roşca şi E. Ungureanu, Iaşi 1993.
Pădureac L., Relaţiile româno sovietice 1917 1934, Chişinău 2003.
Politbiuro TsK RKP(b) VKP(b) i Evropa. Resheniia „osoboi papki”, 1923 1939, red. G. Adibekov i in., Moskva 2001.
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1932, red. K. Kania, Warszawa 2011.
Sandu T., Système de sécurité français en Europe centre orientale. L’exemple roumain 1919 1933, Paris Montréal 1999.
Scurtu I., Buzatu G., Istoria Românilor în secolul XX (1918 1948), Bucureşti 1999.
Ševâkov A., Sovetsko rumynskie otnošeniâ i problema evropejskoj bezopasnosti, 1932 1939, Moskva 1977.
Skrzypek A., Polsko radziecki pakt o nieagresji z 1932 r., ZDSPR, t. XIII, 1976.
Skrzypek A., Zagadnienia rumuńskie w stosunkach polsko radzieckich w latach 1932 1938. Z dzie¬jów stosunków polsko radzieckich (dalej: ZDSPR), t. XI XII, Studia i materiały, Warszawa 1975.
Sovetsko rumynskie otnošeniâ. Dokumenty i materialy 1917 1934, t. 1, red. A. A. Avdeev i in., Moskva 2000.
Vaida Voevod A., Memorii, Vol. II, prefaţă, ediţie îngrijită, note şi comentarii de A. Şerban, Cluj Napoca 2006.
Wołos M., Francja – ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924 1932, Toruń 2004.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 464
Liczba cytowań: 0