Belarusian education in General District Latvia (1941–1945)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12775/SDR.2021.EN6.03

Słowa kluczowe

Łotwa, Białorusini, szkolnictwo, II wojna światowa, okupacja niemiecka

Abstrakt

Artykuł traktuje o szkolnictwie białoruskim na Łotwie pod okupacją niemiecką. Bialorusini należeli do najliczniejszej mniejszości na Łotwie zarówno w okresie międzywojennym, jak i w czasie II wojny światowej. W okupowanej przez Niemców Łotwie narodowość białoruską podało blisko 50 tys. ludzi. Ze względów politycznych władz okupacyjne zezwoliły na funkcjonowanie szkolnictwa białoruskiego w regionach zamieszkałych przez ludność białoruską. W wyniku otwarto 35 szkół podstawowych, dwa gimnazja i jedną średnią szkołę rolniczą, w których pracowało ok. 100 nauczycieli. Do szkół białoruskich uczęszczało kilka tysięcy uczniów, większość których stanowili dzieci małorolnych i bezrolnych chłopów. Szkolnictwo białoruskie borykało się z wieloma problemami natury materialnej.

Biogram autora

Jerzy Grzybowski - University of Warsaw

Jerzy Grzybowski, dr hab., university professor employed at the Department of Central and East European Intercultural Studies, Faculty of Applied Linguistics, University of Warsaw. He studies the history of the Orthodox Church in Poland and Belarus in the twentieth century. He also deals with national relations and the military of Belarus in the twentieth century. His academic achievements include about 250 publications in Poland and abroad, including ten monographs.

Bibliografia

Secondary sources

Albin J., Polski ruch narodowy na Łotwie w latach 1919–1940, Wrocław, 1994. Apine I., Baltkrievi Latvijā, Riga, 1995.

Eberhardt P., “Problematyka narodowościowa Łotwy,” Zeszyty IGiPZ, 54 (1998).

Jēkabsons Ē., “Białorusini na Łotwie w okresie okupacji hitlerowskiej (1941–1945),” Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej, 7 (2014), pp. 13–26.

Jēkabsons Ē., “Padomju represijas pret Latvijas poļiem, lietuviešiem, un baltkrieviem 1940. – 1941 gadā,” in: Totalitārie režīmi in to represijas Latvijā 1940. – 1956. gada, Riga, 2007, pp. 51–70.

Gierowska-Kałłaur J., “Stosunek państwa łotewskiego do miejscowych Polaków i Białorusinów w początkach niepodległości łotewskiej,” Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, 46 (2011), pp. 181–216.

Grzybowski J., “Stosunki polsko-białoruskie na Łotwie w latach 1920–1940,” in: Dialog kultur czy zarzewie konfliktów? Problematyka mniejszości narodowych i etnicznych w Europie, ed. T. Gajownik, P. Pietnoczek, K. Sidorkiewicz, Olsztyn, 2017, pp. 33–48.

Łossowski P., Kraje bałtyckie na drodze od demokracji parlamentarnej do dyktatury: 1918–1934, Wrocław, 1972.

Езавітаў К., Беларусы ў Латвіі, Рыга, 1927 [перадрук: Ню Ёрк – Mенск, 2013].

Екабсонс Э. (Jēkabsons Ē.), “Белорусы в Латвии в 1918—1940 годах,” in: Беларуская дыяспара як пасярэднiца ў дыялогу цывiлiзацый. Матэрыялы III Мiжнароднага кангрэса беларусiстаў, Мінск, 2001, pp. 76–93.

Екабсонс Э. (Jēkabsons Ē.), “Беларусы ў Лaтвii ў часы савецкай i нямецка-фашысцкай aкупацыi (1940–1945),” Беларускі Гістарычны Агляд, 13 (2006), сш. 2, pp. 199–233.

“Лісты Янкі Станкевіча да Кастуся Езавітава (1939–1942),” Спадчына, 5–6 (1999), no. 5–6, p. 63.

Соловьев А., Белорусская центральная рада: создание, деятельность, крах, Минск, 1995.

Tуронак Ю., Беларуская кнiгa пaд нямецкiм кантролем, in: Ён жа, Мадэрная гісторыя Беларусі, Вільня, 2006.

Archival sources

Central Archives of Modern Records in Warsaw (AAN)

Alexandrian microfilms (call no. T-454)

Bundesarchiv, Berlin-Lichterfelde Ost (BA)

Reichsministerium für die besetzten Ostgebiete (call no. R6)

Abteilung für Bildung und Kultur des Generalbezirk Lettland (call no. R92)

Latvijas Nacionālā arhīva Latvijas Valsts vēstures arhīvs (LVVA)

Biedrība “Baltkrievu apvienība” (call no. P-712)

Национальный архив Республики Беларусь (НАРБ)

Езовитов Константин Борисович (Ф. 458)

Published sources, newspapers

“Аб беларускім школьніцтве,” Раніца (25 December 1942), p. 4.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (22 February 1942), p. 2.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (15 February 1942), p. 4.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (28 June 1942), p. 3.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (29 March 1942), p. 5.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (21 February 1943), p. 3.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (28 February 1943), p. 3.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (29 March–5 April 1943), p. 5.

“Беларускае жыцьцё ў Латвіі,” Раніца (21 May 1944), p. 3.

“Беларусы ў Латвіі,” Раніца (20 November 1941), p. 3.

Езавітаў К., “Аб беларускім школьніцтве,” Раніца (25 December 1942), p. 3.

“Статут Беларускага аб’еднаньня (у ген. кам. Латвіі),” Раніца (14 June 1942), pp. 2–3.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Pobrania

Opublikowane

2022-01-03

Jak cytować

1.
GRZYBOWSKI, Jerzy. Belarusian education in General District Latvia (1941–1945). Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej [online]. 3 styczeń 2022, T. 56, nr 3, s. 57–83. [udostępniono 8.12.2025]. DOI 10.12775/SDR.2021.EN6.03.

Numer

Tom 56 Nr 3 (2021): Special Issue

Dział

Articles

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 460
Liczba cytowań: 0