Od Kościoła rzymskokatolickiego, przez Kościół unicki, do Kościoła prawosławnego. Pokasacyjne dzieje świątyń dominikanów w Janowie Podlaskim i reformatów w Białej Podlaskiej
DOI :
https://doi.org/10.12775/SDR.2020.2.02Mots-clés
Kościół rzymskokatolicki, Kościół unicki, Kościół prawosławny, Podlasie, Biała Podlaska, Janów Podlaski, kasata klasztorów, franciszkanie reformowani (reformaci), dominikanie, Chełmski Konsystorz GreckokatolickiRésumé
W artykule przedstawiono losy dwóch kościołów klasztornych: dominikanów w Janowie Podlaskim i reformatów w Białej Podlaskiej. Obie te świątynie między 1864 a 1875 r. zmieniły swe przeznaczenie: najpierw skasowano działające przy nich klasztory, następnie zostały przekształcone w cerkwie unickie, by po likwidacji Kościoła unickiego stać się cerkwiami prawosławnymi. Ich losy przedstawiono na podstawie materiałów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie w zespole Chełmski Konsystorz Greckokatolicki.
Références
Źródła
Źródła archiwalne
Archiwum Diecezjalne w Siedlcach
sygn. 432
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
Centralne Władze Wyznaniowe, sygn. 876
Archiwum Państwowe w Lublinie
Chełmski Konsystorz Greckokatolicki, sygn. 101, 286, 352, 353
Źródła drukowane
Wizytacje cerkwi unickich dekanatu nowodworskiego diecezji supraskiej 1804 roku, oprac. P. Borowik, G. Ryżewski, Białystok 2009.
Opracowania
Danielak-Chomać M., Początki fundacji kościoła i klasztoru reformatów w Białej Podlaskiej, „Rocznik Bialskopodlaski” 6 (1998), s. 7–19.
Demidowicz T., Janów Podlaski. staropolskie miasto – rezydencja biskupów łuckich w XV–XVIII wieku, „Rocznik Bialskopodlaski” 4 (1996), s. 7–29.
Dylągowa H., Dzieje unii brzeskiej, Warszawa–Olsztyn 1996.
Flisiński J., Biała na Podlasiu. Dzieje miasta do 1795 r., Biała Podlaska 2009.
Gach P.P, Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773–1914, Lublin 1984.
Horbowicz M., Podominikański kościół pw. Jana Chrzciciela w Janowie Podlaskim, „Podlaski Kwartalnik Kulturalny” 3 (2014), s. 7–21.
Jastrzębski C., Kasaty klasztorów w Królestwie Polskim w 1864 r., w: Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, red. M. Derwich, t. 1: Geneza. Kasaty na ziemiach zaborów austriackiego i rosyjskiego, Wrocław 2014, s. 248–367.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 8: Województwo lubelskie, z. 2: Powiat Biała Podlaska, red. i oprac. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński, Warszawa 2006.
Kołbuk W., Duchowieństwo unickie w Królestwie Polskim 1835–1875, Lublin 1992.
Korobowicz A., Stosunek władz świeckich do obrządku greckokatolickiego w świetle prawa Królestwa Polskiego (1815–1875), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia. Sectio F” 20 (1968), s. 145–159.
Lewandowski J., Likwidacja obrządku greckokatolickiego w Królestwie Polskim w latach 1864– 1875, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia. Sectio F” 31 (1966), s. 213–244.
Mirończuk R. ks., Janów Biskupi. Miasto rezydencjonalne biskupów łuckich (1465–1796) i podlaskich (1818–1867), Kraków 2018.
Osadczy W., Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji, Lublin 2007.
Podlasiak P.J.K. [ks. J. Pruszkowski], Janów Biskupi czyli Podlaski, Kraków 1897.
Wereda D., Kasata klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej, „Roczniki Humanistyczne” 68 (2020), z. 2: Historia, s. 109–125.
Zubkowicz A., Zmiany granic i przynależności administracyjnej ziem dzisiejszego powiatu łosickiego, w: Przemiany administracyjno-gospodarcze na Ziemi Łosickiej XV–XXI wiek, red. A. Indraszczyk, Warszawa–Łosice 2006, s. 15–36.
Холмскій греко-уніяцкій мѣсацеслов на 1868 годъ, Варшава 1868.
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Stats
Number of views and downloads: 239
Number of citations: 0