The “Projectile” Affair (1935–1936): a Prelude to the Ran Affair
DOI:
https://doi.org/10.12775/SDR.2022.1.05Keywords
Projectile Affair, Ran Affair, military intelligence, Hans WieserAbstract
In this article, I discuss the unknown in the historiography case of establishing cooperation between the Polish military intelligence and its course with Hans Wieser, working in the Soviet Union German engineer and a ballistics expert, who, as it turned out later, was a Soviet agent. Cooperation with Wieser took the code name the “Projectile” Affair. Thanks to Wieser, the Soviet counterintelligence caught in the act of a Polish military intelligence agent, Lieutenant Stefan Kasperski aka Albert Ran, after he had received spy materials. The Ran affair was the biggest failure giving away the weaknesses of the Polish intelligence in the Soviet Union in the 1930s.
References
Źródła archiwalne
Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie
Oddział II Sztabu Głównego (Generalnego) Wojska Polskiego z lat 1921–1939
Źródła drukowane
Afera Rana. Zatrzymanie przez sowiecki kontrwywiad por. Stefa Kasperskiego w świetle jego sprawozdania z 12 sierpnia 1936 r., oprac. P. Kołakowski, R. Kuśnierz, Kraków 2014.
Kwiecień M., Mazur G., Wykłady pułkownika Stefana Mayera o wywiadzie polskim w okresie II RP, „Zeszyty Historyczne” 142 (2002), s. 81–130.
„Nas, Polaków, nie ma kto bronić…” Represje wobec Polaków w Związku Sowieckim w latach 1935–1938 w materiałach MSZ i wywiadu wojskowego Drugiej Rzeczypospolitej, wybór, wstęp i oprac. R. Kuśnierz, Łomianki 2018.
Polska i Ukraina w latach trzydziestych–czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych, t. 8: Wielki Terror. Operacja polska 1937–1938, cz. 1, red. J. Bednarek, P. Kułakowski, S. Kokin i in., Warszawa–Kijów 2010.
Лубянка. Сталин и ВЧК-ОГПУ-НКВД. Январь 1922 – декабрь 1936, сост. В. Хаустов, В. Наумов, Н. Плотникова, Москва 2003.
Opracowania
Gondek L., Wywiad polski w Trzeciej Rzeszy 1933–1939. Zarys struktury, taktyki i efektów obronnego działania, Warszawa 1978.
Kołakowski P., Działalność placówki wywiadowczej „Lecomte” Oddziału II Sztabu Głównego WP w Paryżu 1936–1939, „Dzieje Najnowsze” (2012), nr 3, s. 61–70.
Kuśnierz R., Afera Rana – wpadka polskiego wywiadu w ZSRS w 1936 r., „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 46 (2011), s. 159–179.
Kuśnierz R., W świecie stalinowskich zbrodni. Ukraina w latach czystek i terroru (1934–1938) w obserwacjach i analizach MSZ oraz wywiadu wojskowego Drugiej Rzeczypospolitej, Słupsk 2013.
Ватлин А., „Ну и нечисть”. Немецкая операция НКВД в Москве и Московской области, Москва 2012.
Визер Ганс Карлович, https://base.memo.ru/person/show/2638053.
Захаров А., Польский крест советской контрраздедки. Польская линия в работе ВЧК-НКВД 1918–1938, Москва 2017.
Kрай K., Афера Альберта Рана, в: Исторические Чтения на Лубянке, Органы обеспечения безопасности России в период до начала Второй мировой войны, ч. I: 2014, Москва 2015.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 363
Number of citations: 0
